Hoe ontkom je aan de valkuilen van hedendaagse systemen van representatie en zichtbaarheid? Leandro Souza, afkomstig uit Brazilië en gevestigd in Amsterdam, onderzocht het idee van ontsnapping. Hij baseerde zijn zoektocht op de legacy van verzet en confrontatie van zijn voorouders uit Sub-Saharaans Afrika, die werden gereduceerd tot handelswaar, opgesloten, en eeuwenlang gedwongen tot vernederende zware arbeid. Hun geschiedenis bood Souza een scala aan choreografische benaderingen vanuit een breed perspectief. Daardoor kan hij nee zeggen tegen de krachten die mensen ook in onze tijd terneer drukken.
Souza: “Ontsnapping is een muze. Ze blijft ons influisteren dat ze bestaat in deze tijden, waarin we zijn gaan geloven in het nut van onze eigen gevangenneming. Die muze is een blijvende inspiratiebron in het zoeken naar nieuwe manieren om te leven, de dingen te doen en te zien, en na te denken over het bestaan. Dankzij haar vragen we ons af: is er echt geen alternatief? Is dit waar we naartoe wilden? Willen we alles achterlaten? Ontsnappen? Aan wat? Wanneer dan, hoe dan, met wie dan?”
Een van de ontsnappingstactieken is verwarring. Souza maakt hier gebruik van om een dynamiek op gang te brengen tussen het lichaam en de taal. Zijn lichaam beweegt zich in zijn eentje door de ruimte en praat in fragmenten, uit liedteksten, filosofische teksten en citaten van westerse prominenten. Intussen maakt hij gebaren en bewegingen uit dansarchieven van over de hele wereld, zowel uit het centrum als de marges. Hij verstoort de programmering in ons brein door de strikte grammatica van onze gesproken taal en de taal van het lichaam overhoop te halen. Zo maakt Leandro Souza het ons mogelijk om onszelf opnieuw uit te vinden.
Award
- São Paulo Art Critics Association Award (Brazil) voor zijn solo werk Sismos e Volts (2018) VandenEnde Foundation grant
Interview
VandenEnde foundation interviewde maker Leandro Souza over de voorstelling en zijn werkwijze. Lees het hele interview hier.
Leandro: “Ik probeer door mijn werk vooral een dialoog tot stand te brengen met het publiek. Ik ben een kunstenaar die ronddwaalt, maar ook ergens diep induikt; die dicht bij zijn eigen tijd staat en tegelijkertijd uit de pas loopt. Tegenstellingen staan centraal. Ik denk dat mijn boodschap dus niet zozeer een bepaalde les is, maar meer het gegeven dat de manier waarop we de werkelijkheid zien, niet de enige of beste manier is.”
Recensie
Moos van den Broek schreef op Theaterkrant over Musa insistente: “fascinerende solo onthult ingesleten westerse waarden.” Lees de hele recensie hier.
Topic Talk
Leandro Souza neemt deel aan de Topic Talk Ownership & (De)colonial Practices op 31 mei van 15:30 tot 16:30 in Theater Kikker.
Deze voorstelling is mede mogelijk gemaakt door:
