Tzeni Argyriou studeerde dans en choreografie. Ze maakt al meer dan 10 jaar choreografisch werk dat gericht is op het integreren van podiumkunst met andere kunstvormen. Nadat ze heeft onderzocht hoe ze mediaconstructies kon laten samensmelten met performance, keert ze nu terug naar het analoge lichaam en de emanciperende kracht van de fysieke ervaring. Ze is dit jaar tijdens SPRING te zien met haar voorstelling ANΩNYMO.
Wat is de drijvende kracht achter jouw creativiteit?
Ik observeer wat er om me heen gebeurt, vooral hoe mensen zich gedragen in verschillende sociaal-politieke omstandigheden. Dat observeren wakkert bij mij behoeften, verlangens, gedachten of vragen aan. En als daaruit iets naar voren komt dat ‘blijft hangen’, dan wordt dat het onderwerp, de magnetische kern voor mijn ideeën en verbeelding. Dus dan gaat het op een bepaalde manier over de inhoud.
Als de repetities dan beginnen kan er nog van alles veranderen, dan wordt mijn creativiteit gedreven door het werk zelf. Dat wil zeggen dat mijn ideeën en aanwijzingen, en de mensen die eraan meewerken (de performers, de samenwerkingspartners), en daarnaast de tijd en de plaats, van het werk een levend organisme maken dat weer andere lagen van mijn creativiteit aanboort.
Hoe zie jij de rol van theater en dans in de samenleving?
Ik denk dat ze verschillende rollen kunnen spelen, dat ligt aan de tijd. Ze kunnen voorspellend werken, of als waarschuwing, herinnering, of als kennisoverdracht. Wat ook kan is dat ze een verlangen in de mensen aanwakkeren, naar dingen, verlichting, een kritische blik, maar ook emoties. En daarnaast geven ze verschillende perspectieven die we vaak vergeten doordat onze levens zo druk zijn. Op de een of andere manier moet de kunst functioneren als een hedendaags orakel…
Wie of wat is je grootste inspiratie?
Het is lastig om een ding aan te wijzen als grootste inspiratie; het is meer een combinatie van heel veel dingen. Ik ben opgegroeid in een klein stadje, Kavala, waar zowel de zee als de bergen vlakbij waren. Het was een onbezorgde tijd, ik speelde veel met de kinderen uit de buurt, dus dat teamwork zat er vroeg in. Griekenland is sowieso een grote inspiratie voor me. Ik ben ook erg geïnspireerd door sommige leraren die ik had die me met zoveel liefde en passie en toewijding het kunstvak hebben bijgebracht. En ik heb het geluk gehad dat ik veel kon reizen en zo mensen van heel verschillende achtergronden en leeftijden heb kunnen spreken.
Wat voor rol speelde dans in jouw jeugd?
Dans was heel belangrijk voor mij in mijn jeugd. Het gaf me het gevoel ergens bij te horen. Ik herinner me dat ik op dansles zat in de plaats waar ik opgroeide en dat ik niet kon wachten tot de volgende les, ik kon thuis niet stoppen met dansen. Het bracht me zoveel vreugde, ik voelde me er sterk door en vrij. En het was echt belangrijk omdat het me een ander middel gaf om me uit te drukken (via het lichaam en niet via de taal). Ik leerde ervan, experimenteerde ermee, ik kon dingen delen en het was niet op mijn toekomstige loopbaan gericht. Dat was pas later. Ik hoor ook bij die generatie die op TV keek naar ‘Fame’ en ‘Dirty Dancing’.
Wat was je uitgangspunt bij het maken van deze voorstelling?
Het begon ermee dat ik zag hoe de technologie niet alleen in ons leven is binnengekomen maar ook ons lichaam en onze relaties begint te vormen. Er is een directe relatie tussen de toename van digitale online interactie en de afname van fysieke sociale banden. Hoe delen wij onze ervaringen met anderen? En wat delen we met anderen? Ik kijk ook naar een technologische opvatting van anonimiteit, in de digitale arena waar onze privacy bedreigd wordt. Ik hou me al jaren bezig met al deze factoren, en toen ik net mijn eerste kind had gehad stelde ik mezelf vragen als ‘waar gaat het heen met ons’, en ‘wat voor ervaringen, herinneringen en leven gaan onze kinderen tegemoet?’. Uiteindelijk voelde ik de sterke drang om verder te kijken dan de digitale communicatie en wilde ik de manieren waarop mensen met elkaar verbinding zoeken terwijl ze in dezelfde ruimte zijn, opnieuw definiëren.
Waarom wilde je deze voorstelling maken?
Ik wilde de dans opnieuw ontdekken, vooral de nood die er is aan de verbindende kracht van dans, van het samen, binnen ons sociale kader, fysiek bij elkaar te zijn en dingen uit te wisselen. Dat leidde ons naar niet-gechoreografeerde vormen van collectief handelen en uitdrukkingsvormen die geworteld zijn in menselijk contact, grip, groepscohesie, gedeelde vreugde. Het project verkent dus verschillende vormen van traditionele dans, zang, ritmes en patronen, en andere vormen van ‘anonieme kunst’, die je ook in de architectuur of zelfs in het boerenbestaan vindt. Die dingen binden ons, culturele wezens, al eeuwenlang. Verbinding maken met elkaar, met jezelf, het universum, al dat soort connecties werken op de een of andere manier therapeutisch; het zijn fysieke uitdrukkingsvormen en louteringen waardoor je je beter kunt voelen en een betere samenleving kunt bouwen. Het was mijn bedoeling om bruggen te vinden waarmee we lichamen met elkaar in contact kunnen brengen in deze tijd waarin lichamelijke verwijdering zo dominant is, en om na te denken over de mogelijkheden die gedeelde culturele waarden kunnen bieden in een tijd van digitaal individualisme.
Wat was jouw persoonlijke hoogtepunt tijdens het maken van deze voorstelling?
Dat was eigenlijk al op de eerste dag van de repetities, na een lange planningsperiode. Ik wilde graag beginnen met het deel over digitale communicatie, dus ik had de performers gevraagd een nieuw Facebookprofiel aan te maken, een digitaal personage dat ze graag voor zichzelf wilden in Anonymo. Het plan was om in die eerste repetitie een Facebookgroep aan te maken, zonder te weten wie wie was, en mijn samenwerkingspartner en ik zouden de dansers al hun notatie, opdrachten en aanwijzingen in die groep geven. We zouden dus digitaal communiceren terwijl we allemaal fysiek in dezelfde ruimte aanwezig waren. We logden in en binnen een kwartier had Facebook al onze profielen een voor een geblokkeerd! En op datzelfde moment kwam er een hele grote vent binnen; we dachten allemaal dat hij van de politie moest zijn of de FBI! Maar het bleek dat hij gewoon een pakjesbezorger was!
Waar werk je momenteel aan?
Ik heb een aantal nieuwe concepten waar ik graag aan wil beginnen, dus op dit moment ben ik bezig om dat mogelijk te maken, dus ik werk aan de voorwaarden, de aanvragen, vergaderingen etc. Het is zeker niet gemakkelijk om een freelance kunstenaar te zijn en van dit werk rond te komen…
ANΩNYMO is op di 21 en wo 22 mei te zien in Theater Kikker.