Ga naar de inhoud
  • Nieuws

Hoop en de collectieve ervaring in het werk van Marc von Henning

23.09.2020

In een gesprek op een donderdagmiddag vertelde de Duits-Britse theaterregisseur, schrijver en kunstenaar Marc von Henning over zijn video-installatie/bewegingsgedicht this is for everyone, te zien tijdens SPRING in Autumn XXXL in de nieuwe bibliotheek van Utrecht.

door Merel Eigenhuis

this is for everyone bestaat, zoals Marc zelf uitlegt, uit “zinnen, allemaal achter elkaar gezet. Ze beginnen allemaal hetzelfde, maar eindigen steeds anders. Ze zijn heel associatief; net als het leven zelf zijn ze onvoorspelbaar. Het lijkt of er geen regels bestaan en het is een spiegel van het leven, in die zin dat iedereen elke dag dingen steeds herhaalt, maar nooit twee keer precies hetzelfde doet.”

Goeiemiddag, Marc! Hoe ben je op het idee gekomen voor de installatie/het epische gedicht this is for everyone?

Ik werkte bij een Duits theater toen hun financiering werd stopgezet. Daartegen kwam protest op gang. En een van de technici in dat theater was ook fotograaf en hij kwam op het idee om van iedereen in het theater en portretfoto te maken, in zwart-wit. Hij liet me die foto’s zien en ik zei: “Daar kan ik wel een kort tekstje bij maken!”. Zo is dat begonnen. Ik schreef voor iedereen een paar zinnen. Dat werkte echt heel goed: het werd uiteindelijk een tentoonstelling die naar andere steden reisde. Dit gebeurde al even geleden. Daarna deed ik er nog een paar, niet alleen this is for everyone, maar ook andere projecten die ongeveer dezelfde vorm hadden maar steeds met een andere inhoud. Ineens had ik er een heel aantal, wel een stuk of 400-500. Dus toen dacht ik: wat zal ik daar eens mee doen? Je kunt ze niet zomaar in een boek zetten, dat werkt zo niet. Het duurde even voor ik een medium te pakken had dat bij de woorden zou passen, en eigenlijk ben ik er nog steeds niet helemaal uit. Het kan heel veel verschillende verschijningsvormen aannemen, afhankelijk van de context. Ik dacht, het moet voor zichzelf kunnen spreken, dus moest het op de een of andere manier tot leven komen. Ik zette een aantal zinnen achter elkaar en liet dat aan wat mensen zien. En toen ik ze vroeg: “wat denk jij dat hiermee moet gebeuren?” vonden ze bijna allemaal dat een soort performance moest zijn. Zoals je ziet is het nog steeds in wording. Ik probeer al doende uit te vinden waar het heen gaat. Af en toe komt er een nieuwe zin in me op en dan moet ik uitvissen waar die ertussen moet komen. Net als bij een gedicht waar je aan blijft schaven.

Een levend kunstwerk.

Ja, zoiets.

En wat betekent de titel voor jou? Wie bedoel je met everyone? En waarom for everyone?

Dat is een interessante vraag. Wat volgens mij de kracht ervan is, is het delen van gedachten, emoties, tegenstrijdigheden, onvervulde verlangens en teleurstellingen. Het boort dat soort gedeelde ervaringen op verschillende manieren aan. Het is als de sleutel waarmee je een ontstekingsmechanisme in gang zet. Voor mijn gevoel brengt het iets in beweging. De titel verwijst naar de dingen die we delen, niet de verschillen. Volgens mij geeft het mensen het gevoel deel uit te maken van een collectief, en spreekt het mensen dwars door de tijd en in verschillende culturen aan. Ik denk dat dit mensen kan laten geloven dat we een zijn, met zijn allen. Ik probeer met onbekenden een betekenisvolle verbintenis aan te gaan en collectieve ervaringen te creëren.

Het werk had eigenlijk afgelopen mei op SPRING te zien moeten zijn. Toen heb je een nieuwe versie gemaakt voor SPRING on Screen [het online programma van SPRING afgelopen mei]. Denk jij dat het werk door deze pandemie op de een of andere manier een andere betekenis heeft gekregen?

Ik heb een nieuwe versie gemaakt met daarin een aantal zinnen die ik tijdens de lockdown had bedacht, en een aantal die ik er oorspronkelijk niet in had opgenomen maar die een nieuwe betekenis leken te krijgen. Datgene dat voorrang heeft in de gedachten van de mensen beïnvloedt de manier waarop ze naar dit kunstwerk kijken. En we hebben met z’n allen nu hetzelfde aan ons hoofd, nu we hier doorheen moeten. Het is denk ik een goed moment om dit werk te bekijken, ook in deze context, waarin het voor iedereen toegankelijk is. Want dat is ook het idee natuurlijk: dat het for everyone is.

Volgens mij is this is for everyone een heel hoopvol gedicht/installatie. Is je andere werk ook zo hoopvol?

Ik werk nu in Hamburg aan een werk en dat heet The Misunderstanding of the World. Een belangrijk onderwerp waarmee ik me daarin bezig hou zijn juist de positieve ontwikkelingen die de meeste samenlevingen de afgelopen 100 jaar hebben doorgemaakt. We willen een platform opzetten voor zaken die meer besproken moeten worden, maar dan vanuit een positie van zelfvertrouwen en niet vanuit paniek of angst of schuld. De meeste mensen zijn geneigd de slechte dingen te onthouden, en verliezen snel uit het oog wat goed gaat en wat we wel kunnen bereiken. We zijn geneigd om te denken dat het altijd slecht weer is, zowel binnen als buiten. Er worden hele mooie boeken geschreven, zoals dat van Rutger Bregman – waarin wordt ingegaan op het goede in de mens, het potentieel van de mensheid. Maar: het is niet zo helder afgebakend als we zouden willen. Er zijn geen gemakkelijke oplossingen en geen gemakkelijke antwoorden. Als we niet verwachten dat er een simpele oplossing ergens voor het oprapen ligt, kunnen we met een beter gevoel aan de slag. En die gedachte zie je denk ik terug in mijn werk.

Dankjewel, Marc!

this is for everyone is van 28 oktober tot 15 november 2020 te zien in de hal van Bibliotheek Neude. Voor meer informatie, klik hier.

Delen

Beweging aan Beweging uit