Theatermaker Naomi Velissariou en soundproducer Joost Maaskant zijn terug als PERMANENT DESTRUCTION. Vorig jaar stonden ze op SPRING met de voorstelling PERMANENT DESTRUCTION – The SK Concert, een melodramatisch energy concert over zelfhaat en onbeantwoorde liefde. De makers gingen vorig jaar de confrontatie aan met het werk van de Britse toneelschrijver Sarah Kane. Dit jaar gaat hun nieuwe voorstelling PERMANENT DESTRUCTION: The HM Concert, die is gebaseerd en geïnspireerd op het werk van de Duitse toneelschrijver Heiner Müller en die zij maken bij Theater Utrecht in première op SPRING en we spraken Naomi hierover.
Vorig jaar speelden jullie The SK Concert. Hoe was deze ervaring?
Leuk natuurlijk, anders zou ik het niet nog een keer herhalen (haha). Het theatrale concert is voor mij een gedroomde vorm om mij uit te drukken als theatermaker. Doordat het een hele consequente cross-over van muziek en theater is, gaat het voor mijn gevoel verder dan “gewoon” muziektheater. Daarbij staat deze vorm mij toe een alter ego te creëren, als draagvlak voor de dubbelzinnige boodschap van mijn werk: een internationale popster met heel veel pijn.
Hoe reageerde het publiek vorig jaar?
Ik stond voornamelijk op het podium dus dat weet ik eigenlijk niet. De reacties die we kregen achteraf hingen af van de avond, de plek waar we speelden en de toeschouwers zelf. Mensen die het pop idioom niet herkennen, krijgen de verwijzingen en knipogen naar dat idioom niet mee. Andere mensen hebben geen idee wie Kane of Müller zijn, maar zijn zo doordrongen van het popidioom dat ze staan te joelen als bij een regulier concert. Alle ervaringen zijn voor mij als maker even waardevol. Hoe uiteenlopender, hoe beter.
Hoe ben je tot deze nieuwe concertperformance van PERMANENT DESTRUCTION gekomen?
Met deze theatrale concerten, interpreteer ik het materiaal van bekende schrijvers aan de hand van de thema’s die ik essentieel acht in hun oeuvre en relevant voor onze tijd. Waar de thema’s bij The SK Concert liefdesverdriet, zelfhaat en de dood waren, gaat dit concert over seksisme en destructiedrang. The HM Concert is een feministische death cult-ceremonie. Sinds #metoo voel ik een aantal irrationele, agressieve sentimenten opkomen, die ik voor mezelf niet kan uitleggen. Het is alsof het gevoel zijn doel voorbijschiet. Daar is een officiële term voor: ressentiment. De definitie is “een psychologische toestand die het gevolg is van onderdrukte gevoelens van afgunst en haat die niet kunnen worden bevredigd”. Dit gevoel is zowel psychologisch als politiek. In mijn show probeer ik de ultieme agressieve feministische uitspraak te doen, ik verricht een daad die voor eens en voor altijd een eind kan maken aan alle gevoelens van onderdrukking. Waar vorig jaar de destructiedrang naar binnen gericht was, slaat de woede in deze voorstelling heel erg naar buiten toe.
Hoe gaat de samenwerking tussen jou en Joost?
We werken samen een jaar aan elke voorstelling. Simpel gezegd is het negen maanden voorbereiding om drie maanden te kunnen touren. In eerste instantie maken we de plaat. Joost en ik improviseren met laptops en microfoons, met taal en muziek, tot er nummers ontstaan en als die nummers een bepaald thematisch verloop krijgen, hebben we een conceptalbum. Op dat punt is de voorstelling eigenlijk al af in de basis. De volgorde, duur en inhoud staan al vast. Vervolgens ga ik op basis van de plaat met een beeldend kunstenaar aan de slag om visuals te maken. Dit jaar is dat fotograaf Jan Hoek. Als de visuals af zijn, maak ik uiteindelijk met een heel team op basis van muziek en beeld een concert, waarin ook licht, spel, kostuum en dans verwerkt zitten. Het kunstwerk dat we maken is de plaat, en om dat kunstwerk heen bouwen we een gesamtkunstwerk: de theatervoorstelling.
Waarom kies je voor een theaterzaal met concertsetting en niet een concertzaal?
We spelen deze voorstellingen in de meest uiteenlopende circuits. Van een internationaal performance festivals als SPRING, tot in een theaterzaal in Antwerpen tot op muziekfestivals als Lowlands vorig jaar. Als je me vraagt waarom ik in de Paardenkathedraal sta, dan is het antwoord heel eenvoudig: dit is de zaal van Theater Utrecht, mijn grootste co-producent. Maar we hadden ook op een podium bij de Neude kunnen staan, gesteld dat we geen zaal hadden.
Wat zijn de plannen voor de komende tijd?
The HM Concert is deel twee van een trilogie die ik met PERMANENT DESTRUCTION wil maken. Deel drie gaat eind 2020 in première maar voor die tijd wil ik samen met Joost plannen gaan smeden voor de toekomst. Ik heb de afgelopen jaren gezocht naar mijn vorm voor de cross-over van theater en muziek en die vorm heb ik voorlopig gevonden. Wie weet is het na deel drie wel op, maar voorlopig heb ik nog wilde toekomstdromen voor PERMANENT DESTRUCTION.
PERMANENT DESTRUCTION: The HM Concert (co-productie met Theater Utrecht) gaat volgende week in première in Theater De Paardenkathedraal en is te bezoeken op wo 15, vr 17, za 18, di 21, do 23 en vr 24 mei.