In de weekenden tijdens SPRING zenden we live de uitzendingen van SPRING Radio uit, in samenwerking met online kunsttijdschrift Mister Motley. Luuk Heezen (rechts), bekend van KUNST IS LANG en Nooit Meer Slapen, spreekt in vijf uitzendingen verschillende makers, vrijwilligers en crewleden. Bezoekers worden uitgenodigd om aan te sluiten bij dit uur durende gesprek vanuit ons Festivalhart: Mevr. Dudok in Stadsschouwburg Utrecht!
Wat vind je de aantrekkingskracht van radio en podcast?
Radio en podcast zijn heel intiem, want iemand vertelt een verhaal in je oor. Als luisteraar zit je heel dicht op iemands huid zonder dat je er iets voor hoeft te doen, dus je kan onbevangen intieme dingen te weten komen. Het is aan mij, als interviewer, om dat eruit te krijgen en iemand te helpen om zijn of haar verhaal zo goed mogelijk te vertellen. Soms is dit live en soms is dit gemonteerd, maar dit maakt voor het gesprek nauwelijks verschil. Ik vind het bij SPRING Radio wel belangrijk dat het de concentratie heeft van een live gesprek, want dan zijn de gasten scherper en gaan ze niet achteroverleunen. Je wilt het echt in één keer goed doen. Deze houding verandert als de gasten weten dat het gesprek nog gemonteerd gaat worden. De live-vorm van SPRING Radio past goed binnen het festival, want bezoekers kunnen aansluiten als ze bijvoorbeeld geïnteresseerd zijn in een voorstelling en meer informatie willen. Als de luisteraar informatie hoort, is dit toch anders dan wanneer je het leest. Tekst is namelijk definitief en als je een maker hoort praten, grappige anekdotes hoort vertellen of hoort aarzelen, kan dat een ander beeld schetsen en iets over de voorstelling zeggen. Dat vind ik het leuke aan radio.
Hoe bereid je je interviews voor?
Ik zoek eerst veel online op om me in te lezen. Een redacteur van Mister Motley bereidt het interview vervolgens voor door een voorgesprek met de maker te hebben. Er worden basale vragen gesteld, zodat ik op basis daarvan een draaiboek kan maken. Ik weet dan wat voor antwoorden ik op bepaalde vragen kan verwachten, dus ik kan oninteressante verhalen vermijden. Dit onderdeel van het proces wordt vaak onderschat, maar het stimuleert een gast ook om beter na te denken over de gestelde vragen. Het is bewust dat iemand van Mister Motley dit voorgesprek doet omdat anders de chemie weg is en het een heropvoering van het eerdere gesprek wordt. Dit stilt mijn nieuwsgierigheid vaak al en het gesprek krijgt iets kunstmatigs.
Welke interviews van vorig jaar zijn je bijgebleven?
Het gesprek met Janez Janša, want hij heeft een fantastisch verhaal. Hij heeft met twee collega’s de naam van de toenmalige premier van Slovenië aangenomen. Dit heeft iets ludieks, maar tegelijkertijd snijdt het iets wezenlijks aan over identiteit en de macht van media. Dit werk gaat nog steeds door, want zij leven nog steeds met dezelfde naam.
Daarnaast sprak ik Anouk van Dijk, van Chunky Move. Ik vond het heel tof dat ik in de dans mocht duiken en misschien wel dezelfde domme vragen mocht stellen die het publiek soms ook heeft. Ik ben geen danskenner, maar dat werkt misschien juist wel goed omdat ik daarmee op het niveau zit van het grotendeel van het publiek. De echte danskenners die iets horen wat ze al weten, vinden dat waarschijnlijk niet erg, maar als mensen niet worden meegenomen, voelen ze zich buitengesloten. Het doel van SPRING Radio is wel dat iedereen kan aanhaken en dat iedereen die interesse heeft in kunst het gesprek interessant vindt. Er zit een dunne lijn tussen het gesprek toegankelijk en inhoudelijk houden, want ik wil de diepgang niet verliezen.
Welke aspiraties heb je voor SPRING Radio van dit jaar?
Dat sluit eigenlijk aan bij een ander memorabel interview van vorig jaar. Ik sprak de Chinese maker Tianzhuo Chen en dat was heel tof. Ik vroeg me in eerste instantie af hoe wij tot elkaar gingen komen, want we moesten toch een uur met elkaar praten en misschien begrepen we elkaar niet. Dit werkte uiteindelijk juist interessant, want we spraken allebei in het Engels en kwamen tot elkaar doordat we een gezamenlijk platform in de kunst vonden. Als je het over kunst kunt hebben, brengt dat toch ook twee culturen bij elkaar. Dat zijn ook de aspiraties van dit jaar. SPRING haalt mensen uit de hele wereld bij elkaar en kunst loopt daar als een rode draad doorheen. Tianzhuo Chen vertelde dat hij dj-avondjes heeft met Nederlandse gabbermuziek. Dat is totaal absurd maar toch heel vet dat je via muziek of theater verbinding hebt.
Hoe verhoudt SPRING Radio zich tot de andere programma’s die je maakt?
Het is qua concentratie en lengte vergelijkbaar met KUNST IS LANG, maar de indeling is anders. In een uitzending van SPRING Radio zijn er drie rubrieken. We beginnen met een aankondiging van Rainer Hofmann (artistiek directeur) of Jeltsje In der Rieden (zakelijk directeur). Zij vertellen waar ze naar uit kijken en wat ze hebben gezien. We hopen op de achter de schermen-verhalen van het festival. Dan komt het hoofdgesprek met een maker en daarna sluiten we af met een ervaring van een vrijwilliger of iemand die bij een speciale voorstelling was. Daarnaast verschilt SPRING Radio met KUNST IS LANG, doordat hier live publiek bij aanwezig is. Dit is een andere dynamiek, want ik hoor meteen of iets werkt en of het publiek er nog met hun aandacht bij is. Vorig jaar was het door de opstelling voor het publiek best lastig om dingen mee te krijgen. Dit jaar hebben we een andere indeling met een bank en stoelen, zodat je iets dichter op elkaar zit en de concentratie beter is.
Hoe verwerk je de SPRING-programmalijnen in SPRING radio?
We proberen een mooie mix te maken van de lijnen. Dit hoeft niet allemaal in het hoofdgesprek terug te komen, want Rainer kan de programmalijnen bijvoorbeeld ook goed toelichten. Wat ik wel belangrijk vind, is de man/vrouw-verhouding gelijk is en dat we een mix van verschillende culturen hebben. Ik wil een afspiegeling van de hele samenleving proberen te vatten.
Wie zou je graag willen interviewen tijdens SPRING Radio 2019 en waarom deze personen?
Ik heb met Lieneke van Mister Motley al een selectie gemaakt van mensen die we interessant vinden en welk verhaal zich leent voor een gesprek. Daarna heb ik met Rainer overlegd wie iets interessants te vertellen heeft en wie beter tot z’n recht komt in een interview. Ik vind bijvoorbeeld de voorstelling over het fembot-motief waanzinnig interessant. Ik heb nog nooit nagedacht over gender in robotica, dus ik weet meteen dat ik daar meer van wil weten. Daarnaast heeft een Taiwanese voorstelling een mooi poëtisch thema: een leeg, verlaten huis met sporen van leven erin. Het maakt mij nieuwsgierig hoe de choreografe dit thema invult en dit vertaalt naar dans. Ik probeer op zoek te gaan naar perspectieven die ik nog ken, want daar ligt de uitdaging.
Tot slot, waarom moet het publiek naar SPRING Radio luisteren?
Ze moeten vooral komen, want dat vind ik nog leuker dan dat ze luisteren. We doen een Facebook livestream dus ze kunnen eventueel thuis blijven, maar ik vind het leuker als ze erbij zijn en op die manier het festival nog meer meemaken. Mijn ervaring is dat een voorstelling meer gaat leven als je de achtergrond ervan kent. Het is gratis, je zit lekker met een drankje en het is het dubbel en dwars waard!
Luister naar de SPRING Radio podcasts van SPRING 2018 via Soundcloud. Het programma is nu bekend:
Vrijdag 17 mei: Shira Eviatar (Eviatar/Said & Rising)
Zaterdag 18 mei: Fang Yun Lo (Unsolved)
Zondag 19 mei: Silke Huysmans & Hannes Dereere (Pleasant Island)
Vrijdag 24 mei: Joost Maaskant (PERMANENT DESTRUCTION: The HM Concert)
Zaterdag 25 mei: Kris Verdonck (SOMETHING (out of nothing))
© Anna van Kooij