Rainer Hofmann, artistiek directeur SPRING, interviewt Kornél Mundruczó (Hongarije), één van de grootste theaterregisseurs van Europa.
Je bent zowel filmmaker als theaterregisseur. Hoe bepaal je de keuze voor je medium als je een verhaal gaat vertellen?
Als ik een onderwerp heb dat me interesseert, dat me emotioneert, dan kan ik me daarvoor allebei de vormen indenken. Het verschil zit ‘m in het standpunt dat ik gebruik om het onderwerp te belichten. En dan is er ook nog een heel simpel antwoord op je vraag. Ik ben in eerste instantie filmregisseur, maar omdat het veel langer duurt om een film te financieren dan een theaterstuk, kan ik in het theater vaker iets maken.
Hongarije bevindt zich in een moeilijke situatie wat betreft de democratie in het land. Welke rol speelt het theater tegenwoordig in Hongarije?
Dezelfde rol die het altijd heeft gespeeld. De rol van kunst blijft steeds onveranderd. Het tonen van zaken, of problemen, in hun complexiteit en het confronteren van de mens met relevante kwesties. Ik ben van mening dat het verkeerd is om het theater voor politiek protest te gebruiken, omdat dat onmiddellijk een groep mensen buiten spel zet.
Je bent een internationaal succesvol kunstenaar. Hoe verhoud jij je tot de situatie waarin de kunst in Hongarije verkeert?
Ik voel de waarheid van Imitation of life in mijn eigen leven. Proton Theatre is dan wel onafhankelijk, maar het bevindt zich in een vacuüm. Je kunt wel stellen dat ik eigenlijk een spookgezelschap heb. Maar aan de andere kant geeft die status ook wel echt volledige vrijheid en onafhankelijkheid.
Het merendeel van het theaterpubliek is afkomstig uit de burgerlijke klasse. Imitation of Life toont juist outsiders, mensen die niet meekomen in de sociale en economische ontwikkelingen. Wat voor impact hoop jij dat de voorstelling heeft op dat theaterpubliek?
Ik wil dat al mijn voorstellingen dezelfde impact hebben. Ik wil dat ze die mensen een stem geven die je in het dagelijks leven nog niet hoort. De stem van de mensen die altijd aan de zijlijn staan. En dat kun je zelfs in conservatieve en burgerlijke kringen doen. Ik ben niet geïnteresseerd in bourgeois kunst, of in de kritiek daarop.
In verband met je film White God heb je in een interview gezegd – kort samengevat – dat filmmakers (uit Oost-Europa) moeten stoppen met het maken van mooie, melancholische films, en over moeten stappen op genres waarmee ze een jonger publiek bereiken.
Je kunt het niet maken om vanuit je elitaire gevangenis een elitair groepje aan te blijven spreken. Maar dit is eigenlijk hetzelfde punt als ik hierboven maakte.
Als je geen kunstenaar was geworden, wat was dan je beroep geweest? En waarom?
Ik heb het niet van tevoren bedacht om kunstenaar te worden, hoewel ik ook niet van tevoren had bedacht om iets anders te worden. Maar als ik nu moest stoppen als kunstenaar dan zou ik waarschijnlijk iets gaan maken dat dicht bij moeder natuur staat.
Imitation of Life van Kornél Mundruczó / Proton Theatre is op 19 oktober te zien op SPRING in Autumn. Meer info & tickets.