- Nieuws
fatigue: Een hypnotische reis door uitputting en verlangen naar vertraging
Door: Memouna Aharram
De Hongaarse kunstenaar Viktor Szeri brengt zijn bekroonde solo fatigue naar SPRING Performing Arts Festival. Het is een intieme, multidisciplinaire performance over burn-out, vertraging en de druk van een wereld die altijd ‘aan’ staat. In een diepgaand gesprek deelt Szeri hoe persoonlijke uitputting transformeerde tot een universele ervaring en waarom zijn voorstelling uitnodigt om mee te dóén in plaats van te kijken.
Burn-out als creatieve vonk
fatigue ontstond in 2022, middenin de nasleep van de pandemie. “Ik was mentaal en fysiek op,” vertelt Szeri. “Na een intensieve groepsvoorstelling (Outsiders) kreeg ik een nieuwe subsidie, maar ik had geen idee wat ik wilde maken. Tot ik op mijn 30ste verjaardag in Athene zat, met een biertje in de hand, en dacht: wat als ik gewoon mijn uitputting tot kunst maak?”
De voorstelling begon als een grap: “Ik zei tegen een vriend: ik ga gewoon op een leeg podium staan, slow-motion dansen op vertraagde reggaeton, en dat noem ik kunst.” Maar die provocatie bleek serieuzer dan verwacht. “Het werd een onderzoek naar hoe het voelt om uitgeput te zijn in een maatschappij die altijd doordraait. Zonder dat ik het bewust bedacht, reflecteerde het ook op de politieke situatie in Hongarije – waar we nooit over burn-out praten, terwijl velen van ons ermee te maken hebben.
Een hypnotische installatie van lichaam en technologie
fatigue is meer dan dans. Szeri combineert beweging met video, licht en een minimalistische soundscape van collaborator András Monár. “Ik bouwde de hele structuur in een Excel-sheet,” lacht hij. “Hoe lang duurt elke scène? Wanneer komt de video? Het moest precies kloppen, want ik wilde dat het publiek langzaam in een trance raakt.”
Die trance is zowel confronterend als bevrijdend. “Eerst kijk ik het publiek recht aan, alsof ik vraag: ‘Zie je me?’ Dan begin ik te bewegen – traag, alsof elke spier pijn doet. Het is een uitnodiging om mee te gaan in die vertraging. Sommige mensen worden geïrriteerd (‘Doe eens iets!’), anderen vallen bijna in slaap. Een Spaanse man zei ooit: ‘Dit was de beste powernap van mijn leven.’”
Geen therapie, wel gemeenschap
Szeri benadrukt dat fatigue geen therapeutisch project is. “Vroeger maakte ik kunst als zelfhulp, nu gaat het om gedeelde ervaring. Ik sta daar niet om mijn dagboek voor te lezen, maar om een ruimte te creëren waar uitputting mag bestaan. Zonder oordeel.”
Die ruimte krijgt een vervolg in de aansluitende clubnight bij EKKO, waar Monár een DJ-set draait. “Tijdens een optreden in Cyprus lieten we 100 mensen eerst wild dansen, daarna langzaam overgaan op de muziek van fatigue. Op een gegeven moment bewogen ze allemaal in slow motion, zonder dat we het vroegen. Alsof ze collectief besloten: nu even rust.”
fatigue speelt op 23 mei om 22:30 uur in EKKO (inloop vanaf 21:45 met DJ András). Na de voorstelling: Club EKKO tot 4:00 uur. Tickets: €16-€19 via www.springutrecht.nl.