Hoe is de reis van “collection of” tot nu toe voor jullie geweest?
”We zijn met 28 dozen dia’s naar Dresden, Leeuwarden, Brussel, Leiden en Utrecht afgereisd. We proberen het gewicht te voelen van het medium waar we in dit project mee te maken hebben, de materiële status ervan. Dit is bepalend voor de manier waarop we ernaar kijken en hoe we het met anderen delen. We proberen met een open houding te wachten op verstoringen tijdens het proces. We verzamelen de verstoringen en proberen het publiek mee te nemen op de weg die wordt gemarkeerd door deze verstoringen. We willen hen het ‘gewicht’ laten ervaren van wat er kan gebeuren als je deze weg volgt of besluit dat niet te doen*. Elke ontmoeting met het publiek heeft veel invloed op ons werk en we zijn nooit klaar met het werk na de première. Dan begint er een nieuw hoofdstuk en de nieuwe acties in dit hoofdstuk zijn een gevolg van de ontmoeting met het publiek in Utrecht.”
Hoe spelen de aspecten van “waarheid” en het vertellen van andermans verhaal een rol als je een persoonlijk archief krijgt? En welke rol speelt humor?
”Het is eigenlijk de eerste keer dat we een archief krijgen van iemand die dicht bij de maker ervan stond en die specifiek de wens uitsprak dat wij er als kunstenaars iets mee zouden doen. Paradoxaal genoeg kan dat nou juist moeilijker zijn. Natuurlijk heb je toegang tot de familie en kun je alle vragen direct stellen, maar dit neemt veel ruimte weg voor speculatie. Er zijn ook bepaalde verwachtingen. We proberen te ontsnappen aan voor de hand liggende lijnen, om ergens onverwachts uit te komen, voor onszelf en voor het publiek. En over humor: wel, we kunnen niet echt zonder, het zit in onze natuur. Omdat we soms moeilijke onderwerpen aansnijden, proberen we die met humor in balans te brengen, wat het niet minder serieus maakt. Integendeel, humor kan ze complexer en dieper maken.”
Waarom hebben jullie het toneel gekozen als medium om deze verhalen te vertellen?
“Onze performances zijn vaak in winkels, kantoren, privéwoningen, markten, fabrieken en daar geven we zelfs de voorkeur aan. Alles kan een podium zijn. We vertellen deze verhalen altijd voor een zeer beperkte groep mensen om het intiem te houden. Dus misschien kunnen we beter zeggen dat we, in plaats van het toneel, de ontmoeting als medium hebben gekozen. Soms vragen mensen ons of we van onze projecten geen film zouden willen maken, maar we hebben het gevoel dat onze aanwezigheid belangrijk is als getuigen, overdragers en verantwoordelijken van het verhaal. Wij ontfermen ons over het verhaal, telkens als het weer verteld wordt. Soms noemen we het een bioscoop die naar jou kijkt. Misschien is dit een beschrijving van ons medium.”
Waarom denk je dat mensen verzamelen? En zijn jullie zelf verzamelaars?
“Verzamelen is een zeer interessante menselijke gedraging. Het kan heel rationeel zijn, maar ook heel absurd. Als je vraagt of wij verzamelaars zijn, zouden we zeggen: ieder mens is er een. We verzamelen allemaal herinneringen, foto’s en andere gegevens op onze computers en telefoons. Het woord ‘verzameling’ betekent uiteindelijk een groep voorwerpen (of zelfs mensen). We krijgen dus veel van zulke groepen gedurende ons leven. Er zijn verzamelingen die veel waard zijn, of niets waard in de ogen van anderen, maar buitengewoon voor de verzamelaar zelf. Sommige verzamelingen moeten worden verplaatst, sommige verzamelingen zijn niet in de juiste handen en moeten worden teruggegeven. Collecties verouderen ook op een andere manier. Sommige archeologische studies suggereren dat individuen al in het midden van het paleolithicum persoonlijke verzamelingen van waardevolle voorwerpen hadden, die konden dienen als levensonderhoud, handelsmiddelen, basis voor gemeenschap en communicatie en een mechanisme voor zelfidentiteit. Een verzameling is ook een teken van continuïteit, wat een soort toevluchtsoord kan zijn in deze gefragmenteerde wereld.”
Als we speculeren over de toekomst van podiumkunsten, hoe ziet die er dan uit?
“Het ziet er rooskleurig uit! Maar serieus, wij denken dat de podiumkunsten kunnen overleven. We geloven niet in deze negatieve scenario’s, waarin mensen ze niet meer nodig hebben. We kunnen zien hoeveel jaren en obstakels de podiumkunsten tot nu toe hebben overleefd en dat ze altijd nodig waren. Er zullen zeker meer uitdagingen komen, van ethische, financiële, ecologische of gewoon ‘cognitieve’ aard. Misschien kunnen we ons voorstellen dat we teruggaan naar de oorsprong en ons afvragen “wat is het absolute minimum dat nodig is om mijn act te kunnen uitvoeren?”. Misschien zullen mensen vanwege de verspreide, gefragmenteerde versies van realiteiten op zoek gaan naar meer samenhangende verhalen die gebouwd zijn op continuïteit. Hoe dan ook, het voordeel van dit medium is levendigheid en mensen zullen er nog meer naar verlangen in deze geautomatiseerde wereld.”