It's Going to Get Dark, een van de voorstellingen op SPRING 2023, zoekt jou! Ben je tussen de 13-19 jaar oud of juist 65+ en heb je interesse om mee te spelen in een theatervoorstelling? Wacht niet en meld je aan!

Voor deze nieuwe voorstelling zijn Samara Hersch en Productiehuis Theater Rotterdam op zoek naar jongeren en 65-plussers uit Rotterdam en Utrecht. Deze groepen worden uitgenodigd om elkaar te ontmoeten en in gesprek te gaan over vragen die voor beide generaties in de toekomst liggen. 

Spreekt dit je aan en ben je beschikbaar op de data hieronder genoemd? 
Meld je dan aan via deze link als je tussen de 13 en 19 jaar oud bent. 
Als je 65+ bent kun je je aanmelden via deze link. 

Praktische informatie:
Audities: Online in maart doormiddel van een interview met Samara en haar team. 
Meeting: Indien geselecteerd word je gevraagd om Samara te ontmoeten voor een interview van 2 uur (live) in de periode van 11-18 maart in Theater Rotterdam of Utrecht.
Voorstellingen: van 18 t/m 20 mei. Je treedt dan 1,2, of 3 keer op in Utrecht als onderdeel van SPRING. 
Let op: Je hebt geen theaterervaring nodig om aan dit project deel te nemen! Wel wordt er een open, respectvolle geest gevraagd.
Taal: Dit project vraagt goede Engelse taalbeheersing.
Vergoeding: Er is een vergoeding beschikbaar en reiskosten worden vergoed. 

Wil jij bij een internationaal festival achter de schermen betrokken zijn en proeven van de zinderende, artistieke sfeer? Meld je aan als vrijwilliger van het SPRING Performing Arts Festival!

Met nieuwe energie en veel enthousiasme zijn we weer begonnen met de organisatie van het SPRING festival dat plaatsvindt van 18 t/m 27 mei 2023 en we kunnen al mededelen dat er hele toffe performances in de planning staan! Maar zoiets moois organiseren doe je natuurlijk niet alleen. Kortom, we kunnen jouw hulp goed gebruiken! Ervaring is niet nodig, maar jouw inzet en enthousiasme zijn ontzettend welkom zodat we er ook dit jaar een succesvol festival van kunnen maken.

Bekijk hieronder de verschillende functies. Kan je niet kiezen, dan gaan we samen op zoek naar de functie die het beste bij jou past!

• Publieksbegeleider          je bent behulpzaam, vriendelijk en representatief
• Kassamedewerker           ontvang bezoekers van SPRING en help ze aan hun kaartjes
• SPRING Reporter             schrijf, film of fotografeer over alles wat SPRING te bieden heeft
• SPRING Flex team            je houdt van onverwachte diensten met afwisselende klussen
• Crewcatering                   laat de chef in jou ontwaken en bereid de lekkerste lunch

Wat biedt SPRING jou?
Door deze vrijwilligersklus doe je niet alleen een leuke, leerzame werkervaring op, maar word je ook onderdeel van een hecht team en krijg je de kans om een relevant netwerk op te bouwen.

Verder krijg je van ons:

• De mogelijkheid om bijpassende trainingen te volgen
• Een SPRING-crew shirt en een vrijwilligerspas
• Lunch/diner afhankelijk van je diensttijden
• Vrijkaartje per gewerkte dienst voor voorstellingen (op basis van beschikbaarheid)

Wat vragen wij van je?
Jouw inzet, enthousiasme en betrouwbaarheid zijn van groot belang. Daarnaast is het belangrijk dat je je als vrijwilliger houdt aan de coronamaatregelen zoals opgesteld door de Rijksoverheid. Afhankelijk van je beschikbaarheid en functie vragen we je minimaal 4 diensten te werken. Een dienst duurt gemiddeld tussen de 4 à 6 uur.

Hoe kun je je aanmelden?

1. Je kan je aanmelden via festivalroosters met je naam, telefoonnummer en je favoriete functie.
2. Wij nodigen je uit voor een kennismakingsgesprek. Tijdens dit gesprek kijken we samen welke functie het beste bij je past en geven wij je alle informatie die je nodig hebt om goed te kunnen starten als vrijwilliger. Welkom bij het team!
3. Wij zullen je vervolgens via de mail op de hoogte houden van belangrijke data en praktische zaken, zoals de vrijwilligersbijeenkomst en je rooster.

Vragen?
Die beantwoorden we graag. Stuur een mailtje naar vrijwilligers@springutrecht.nl   
Hopelijk zien we je snel bij SPRING!

Groetjes,

Anita
Vrijwilligerscoördinator SPRING Performing Arts Festival 2023

Theatermaker en beeldend kunstenaar Julian Hetzel brengt tijdens SPRING 2023 zijn nieuwe voorstelling SPAfrica in Nederlandse première. SPAfrica onderzoekt, met water als conflictmateriaal, hoe nauw racisme verbonden is met kapitalisme. In samenwerking met de Zuid-Afrikaans/Zwitserse performer Ntando Cele en de Utrechtse muzikant en producer Frank Wienk combineert hij theater, muziek en video.

SPAfrica is, net als eerdere producties van Studio Julian Hetzel, een coproductie met SPRING. Sinds onze samenwerking in 2014 met Julian Hetzel startte, presenteerden we meerdere spraakmakende en confronterende producties van zijn hand op ons festival. Afgelopen mei toonden we zijn There Will Be Light, waarin het equivalent van een basisinkomen werd weggegeven aan één persoon.

Lees hier meer over SPAfrica. 

De Duitse choreografe Katja Heitmann (1987) keert voor de vierde keer terug in ons programma met Motus Mori: RELIQUIEM.

Grzegorz Reske: “In mei 2021 verbleef ik in Utrecht. Op de laatste dag van het festival zou SPRING de wisseling van artistiek leiderschap aankondigen. Ik nam mijn tijd om de stad te leren kennen en te begrijpen en navigeerde als gewone bezoeker door het programma. Bovenaan mijn lijstje stond 'Motus Mori: meeting the archives', te zien in Fotodok. Zonder al te veel kennis van het project of de maker, kwam ik onvoorbereid en zonder verwachtingen aan. Maar wat ik die regenachtige ochtend ontving, was een van de mooiste, meest persoonlijke, ontroerende en intieme theatrale ervaringen. Een ervaring die me niet alleen op professioneel vlak energie gaf, maar mij ook persoonlijk diepgaand veranderd heeft.In de podiumkunsten lopen we het risico immuun te worden voor emoties, doordat we creaties analyseren en beoordelen met een professionele blik. Katja Heitmann en haar medewerkers laten dat niet toe. Ik ben heel blij dat SPRING de relatie met Katja’s Motus Mori voortzet. We zijn zeer vereerd dat de vlam van het volgende hoofdstuk - RELIQIUEM - voor het eerst bij het Utrechtse publiek zal ontbranden.”

Met een gedeelde première bij SPRING festival in Utrecht en Korzo's CaDance Festival in Den Haag, gaat SPRING een nieuwe vorm van samenwerken aan. Motus Mori: RELIQUIEM is een coproductie en copresentatie van twee festivals die samenwerking boven competitie verkiezen. Deze werkwijze komt niet alleen ten goede aan ons publiek, maar draagt ook bij aan een duurzamere omgeving voor makers.

Katja's project Motus Mori was in 2021 op SPRING te zien en kreeg onlangs internationale aandacht van The New York Times: "Choreografe Katja Heitmann verzamelt voor haar doorlopende dansproject de gewoonten en maniertjes van mensen - hoe ze lopen, staan, kussen, slapen en friemelen."

Meer over Katja Heitmann
Meer over Motus Mori

SPRING bestaat 10 jaar en daarom brachten we een speciaal jubileumboek uit met een terugblik op de afgelopen 10 jaar SPRING in Utrecht en inspirerende essays. De komende maanden delen we deze essays op onze website. We starten met een reis door 10 jaar SPRING, geschreven door journalist en dramaturg Moos van den Broek. 

In 2013 fuseerden Springdance en Festival a/d Werf. Een dansfestival en een locatiegericht festival met een grote focus op jonge kunstenaars smolten samen tot een nieuw Utrechts platform dat zich hard maakte voor internationale ontwikkelingen in de performing arts. Opvallend veel van de historische identiteit van deze twee festivals bleef overeind. Laten we eens inzoomen op de focus, inhoud en ontwikkelingen in het programma van de afgelopen tien edities.

HET PERSOONLIJKE VERSUS HET POLITIEKE
‘Let’s come together’, ‘the one and the many’, ‘body of resistance’; de willekeurige slogans die ik tegenkom als ik terugblik onthullen een sterke sociaal-politieke focus. Onder de bezielende leiding van Rainer Hofmann groeide dat engagement gestaag. Het uit zich ook in de keuze voor internationaal minder zichtbare kunstenaars. In dit vaak kwetsbare werk krijgen we inzicht in een cultuur, een land, een leven. Neem het werk van de in het festival terugkerende choreograaf Eko Supriyanto uit Indonesië, die op uiterst sobere wijze de tradities van zijn land deconstrueert tot hedendaagse performances. Vooral zijn werk met alleen vrouwelijke dansers IBUIBU BELU: Bodies of Borders (2021) maakte op mij een onvergetelijke indruk. De voorstelling ontleedt wat de impact is van grenzen op lichaam, geheugen en geest. Supriyanto’s artistieke onderzoek met de vrouwen is niet alleen een herijking van tradities, maar ook een zoektocht naar ultieme bevrijding van grenzen. Hoe politiek kan het persoonlijke zijn? Op een heel andere manier stelt ook de Taiwanese choreograaf Fang Yun Lo dat onderwerp aan de orde. In beeld en beweging legt hij in de even eenvoudige als ontwapenende voorstelling Unsolved zijn familiegeschiedenis bloot en daarmee ook de complexe historie van zijn geboortegrond.

BEWEGINGEN IN DE DANS
In de eerste jaren van SPRING Performing Arts Festival zien we nog een staartje van de conceptuele dansontwikkelingen, waarmee Springdance zich lang profileerde. Een nieuw tijdperk dient zich echter aan, dans mag weer virtuoos zijn, theatraal en visueel aantrekkelijk. We zien het terug in de diversiteit aan dansperformances. Zo zag ik de voorstelling Complexity of Belonging, een theatrale dansperformance vol tekst en digitale hoogstandjes waarin choreograaf Anouk van Dijk en regisseur/schrijver Falk Richter tonen hoeveel eenzaamheid onze hedendaagse maatschappij kent. Het rake tijdsdocument, dat de nodige humor kent en waarin zeer virtuoos wordt gedanst, speelt met de versnipperde levens van de dansers. Ze reizen de hele wereld rond, hun sociale levens worden in stand gehouden met digitaal verkeer. SPRING zit bovenop de consequenties van die nieuwe wereld en toont de issues in vernieuwende performances.

CLUBLEVEN
Ondertussen krijgt het clubleven, net als de hiphop overgevlogen uit metropool New York, ruim baan, mede dankzij het werk van het internationale viertal Cecilia Bengolea, Trajal Harell, Francois Chaignaud en Marlene Monteiro Freitas. Eenmaal op eigen benen ontwikkelt laatstgenoemde haar eigen signatuur. In haar werk beweegt ze op het snijvlak van beeldende kunst, dans en muziek. Ze breekt er internationaal mee door. Als het festival één internationale maker op de voet heeft gevolgd, dan is het de Kaapverdische Freitas wel. Ze opent het festival van 2018 met haar dynamische en dadaïstische groepswerk Bacchae – Prelude to a Purge geïnspireerd op de Bacchanten van Euripides waarin stem, lichaam en instrument vervloeien. Freitas stroopt de grenzen af van de abstractie; het is virtuoze gekte ten top! Hopelijk zien we deze eigenzinnige maker terug in SPRING. Niet alleen internationaal zien we de trend, ook Nederlandse theatermakers onderzoeken de codes van de muziek en het clubleven in hun werk; denk aan regisseur en performer Naomi Velissariou en muzikant Joost Maaskant die in hun trilogie Permanent Destruction - in coproductie met Theater Utrecht - op fascinerende wijze het begrip popconcert ontleden. Vorm en inhoud vallen organisch samen en bestaande theaterteksten van Sarah Kane en Heiner Müller vormen een basis in de eerste twee delen.

OUT OF THE BOX
Het programma van SPRING omarmt niet alleen de hedendaagse dansontwikkelingen, ook het profiel van Festival a/d Werf blijft overeind in de vele locatiegerichte projecten. Als vanouds neemt het zeer politieke werk van Dries Verhoeven daarin het voortouw. Een van de hoogtepunten is zijn expositie Ceci n’est pas, waarin hij in grote vitrines op straat levende beelden creëert met ‘echte’ performers. Het werk verkent verschillende vormen van maatschappelijk ongemak en probeert zo een discussie te ontlokken in de publieke ruimte over thema’s als discriminatie, onderdrukking en geweld. Verhoeven gaat nog een stap verder. In het megaproject Sic transit gloria mundi stelt hij vervolgens de vraag van wie de publieke ruimte eigenlijk is door de Neude om te bouwen voor een fictief kunstwerk. Aan zelfspot geen gebrek; het enorme beeld van een liggende, lees ‘gevallen’, Verhoeven symboliseert het einde van de Westerse hegemonie. Na de jarenlange bouwput rond het Centraal Station en Hoog Catharijne, creëert Verhoeven doodleuk een nieuwe bouwput. Het project roept de nodige verwarring – en ook irritatie – op en vormt een spiegel voor de Utrechtse gemeenschap.

WHAT’S IN A NAME
Ook in het werk van Boukje Schweigman, de andere Utrechtse maker die meegroeide in de locatiegerichte ontwikkelingen, staat beeld en ruimtelijke beleving centraal. Zij het op een hele andere manier. Geen politieke beladenheid in dit werk, eerder magie, verwondering, troost en schoonheid. Ze herneemt in het festival haar onvergetelijke hit WIEK, waarin vier dansers het opnemen tegen een horizontaal draaiende molenwiek en ze creëert nieuwe sterk visuele ervaringen zoals Spectrum waarin ze het publiek blootstelt aan een intense fysieke beleving. Sommige concepten van makers hebben een participatief karakter, anderen zijn receptief. Sommige makers bewegen zich precies daar tussenin zoals Benjamin VanderWalle, die in zijn werk het publiek letterlijk een kijkrichting meegeeft. We dwalen met hem door de stad, in merkwaardige karretjes of met kijkkokers op onze hoofden en zo zien we de stad in een totaal ander perspectief. In lijn met haar geschiedenis blijft SPRING experimenteren in en buiten de black box. In de loop van de tijd worden er verschillende termen aan die ontwikkeling gekoppeld zoals locatietheater, belevingstheater en interactief theater. Anno 2022 krijgt het mede door de opkomst van de gamewereld een nieuwe titel; ‘immersief theater’, een term die ook de beeldende kunst hanteert. Kunst waar de toeschouwer zich in kan ‘onderdompelen’.

ROBOTS ALS ACTEURS
‘Welke waarde heeft het lichaam in onze gedigitaliseerde maatschappij’ en ‘hoe verbinden we ons’, zijn wezenlijke vragen in een wereld waarin het authentieke lichaam ondergeschikt lijkt te worden en communicatie vooral een technologische aangelegenheid. Er is opvallend veel aandacht voor digitalisering in het programma van SPRING. Complexity of Belonging (openingsvoorstelling 2015) is één voorbeeld daarvan, maar voelbaar is het vooral in de editie van 2019 waarin makers als Stephan Kaegi (Uncanny Valley) en Dries Verhoeven (Happiness) de toon zetten en robots het overnemen van acteurs. Alsof de duivel ermee speelt wordt het thema letterlijk onderwerp, als het festival in 2020 noodgedwongen door corona een digitale editie heeft. Het één staat niet los van het ander, maar symbolisch werden ze wel, de opeenvolgende edities van de jaren 2019 en 2020. Pas in 2022 kent SPRING weer een volwaardige ‘live’ editie. En als er een ding duidelijk werd in de staat van tien jaar SPRING, dan is het wel dat de digitale beleving geen alternatief is voor de live beleving. Integendeel, theater gaat juist over die live ontmoeting, ook als acteurs worden vervangen door robots.

NIEUWE AANWAS
Serieuze aandacht voor de ontwikkelingen van jonge makers is er ook. In de traditie van Festival a/d Werf (en Huis a/d Werf, nu Het Huis) krijgt een flink aantal van hen een volwaardige plek in het programma. Het festival zorgt niet alleen voor de brug naar haar publiek. Het netwerk van internationale festivals, waar SPRING deel van uitmaakt, biedt ook een springplank naar de internationale gemeenschap. Julian Hetzel, Samira Elagoz, Florentina Holzinger, Sanja Mitrovic, TILT; allemaal vinden ze hun weg naar dat internationale circuit. Voor een jonge kunstenaar betekent dat nieuwe coproducenten en meer armslag in de ontwikkeling van nieuw werk. Essentiële brandstof wanneer je wilt groeien. In de traditie van het immersief theater krijgt theatermaker Julian Hetzel alle vrijheid om zijn voorstellingen te definiëren. Zo staat in Schuldfabrik de productie van zeep centraal en zien we hoe die zeep gemaakt wordt van lichaamsvet. Een gegeven dat refereert aan gruwelijke oorlogsexperimenten, maar ook onze vreetcultuur en op non-stop productiviteit gerichte maatschappij aan de kaak stelt. We wassen de schuld weg, want de opbrengst van de zeep gaat naar een goed doel. Binnen het engagement van SPRING kan Hetzel zijn experimentele en activistische stijl ongegeneerd onderzoeken en die vrijheid krijgen ook andere jonge makers. Ze vinden aansluiting in het internationale circuit; van de Volksbühne in Berlijn tot Festival Avignon en de Biënnale in Venetië. En zo blijkt SPRING Performing Arts Festival geheel in lijn met haar geschiedenis niet alleen een geëngageerd en spannend publieksfestival, maar ook een goede sparringpartner in de ontwikkeling van talent.

Moos van den Broek
Dramaturg, programmeur en journalist

Artistiek directeur Grzegorz Reske dook in het programma van onze partner Stadsschouwburg Utrecht en maakte een interessante selectie van voorstellingen van (inter)nationale theatermakers en choreografen waarmee SPRING zich als festival artistiek verbonden voelt. Hij legt ook uit waarom.

Atropa | Theater Utrecht, Naomi Velissariou e.a. 22 t/m 25 nov & 7 t/m 8 dec 2022
"Tijdens SPRING 2019 maakte Naomi Velissariou veel indruk met de energieke en provocerende concert-performance van Permanent Destruction. In haar nieuwe productie vervolgt Naomi haar verkenning van muziek en pop esthetiek. Deze keer kiest ze voor de klassieke Griekse setting, om in het hart van ons Europese literaire erfgoed op zoek te gaan naar nieuwe betekenissen en reflecties van de hedendaagse wereld." 

Red. The Sorrows of Belgium III: Hellhole | NTGent | Luk Perceval 9 dec 2022 (geannuleerd)
"Epische stem uit het Vlaamse theaterveld. Deze keer confronteert Perceval zichzelf met een van de keerpunten uit de recente Belgisch Nederlandse geschiedenis."

En route | Dries Verhoeven 27 & 28 mrt 2023
"De 'enfant terrible' uit Utrecht gaat opnieuw op zoek naar verontrustende en oncomfortabele waarheden over de Westerse beschaving."

Kind | Peeping Tom 18 apr 2023 (geannuleerd)
 "Het gezelschap van Gabriela Carrizo en Frank Chartier is een van de meest onderscheidende stemmen in het hedendaagse danstheater."

30 appearances out of darkness | Arno Schuitemaker 28 mei 2023
"Hypnotische choreografie door een van de interessantste stemmen in de Nederlandse dansscene."

Donderdag 27 t/m zaterdag 29 oktober vond de zesde editie plaats van SPRING in Autumn, het jaarlijkse festival dat wij samen met Stadsschouwburg Utrecht organiseren. We toonden 7 voorstellingen, waaronder 5 Nederlandse premieres, uit 6 verschillende landen.

De Portugese theatermaker Raquel Andre maakte samen met 6 theaterbezoekers van SPRING en Stadsschouwburg Utrecht de voorstelling Collection of Spectators. 

Met L Haal van Khalid Benghrib openden we het festival op donderdag. "Marokkaanse choreograaf Khalid Benghrib creeert spannend eerbetoon aan zijn culturele roots." schreeft Theaterkrant over de opening. 

Memory Lapse van Wouter van Veldhoven en Guiot Duermeijer was tijdens het festival te bezoeken in de foyer van Stadsschouwburg Utrecht. "In Memory Lapse, de audiovisuele installatie van installatiekunstenaar/technisch ontwikkelaar Wouter van Veldhoven en theatermaker Guiot Duermeijer, kijken we met een kleine groep toeschouwers naar een compositie van bandrecorders. In verschillende, overlappende geluidssporen krijgen we een elegant, intiem geluidsbeeld van dementie en veranderende geheugens."

"De verworven idealen van de oudjes, die het publiek met hun ontwapenende dansen flink weten in te pakken, worden voortdurend onderuitgehaald. We gaan vooruit, maar even hard ook weer achteruit. Ze blijken niet houdbaar. De nieuwe generatie zal het wiel opnieuw moet uitvinden. De zaal, waar jong en oud zich een voorstelling lang verkneukelt van herkenning, is helemaal mee." Schreef Theaterkrant over Dance Me!. De voorstelling van Duits collectief She She Pop dat op zaterdagavond te zien was in de Blauwe Zaal. 

SPRING bestaat 10 jaar en daarom brachten we een speciaal jubileumboek uit met een terugblik op de afgelopen 10 jaar SPRING in Utrecht en inspirerende essays. De komende maanden delen we deze essays via onze nieuwsbrief. We delen nu de essay van Liesbeth Groot Nibbelink. 

Festivals zijn amorfe verschijnselen: je kunt ze niet vastpakken, ze hebben geen vaste vorm en iedereen beleeft een festival op een eigen manier. Met dat als uitgangspunt geeft Liesbeth Groot Nibbelink een noodzakelijkerwijs willekeurige dwarsdoorsnede van tien jaar SPRING. Een doorsnede in zeven kenmerken, ondubbelzinnig gekleurd door persoonlijke ervaring, absoluut onvolledig, maar hopelijk resonerend met dat van andere festivalgangers of uitnodigend tot het maken van een eigen herinneringsverslag.

CREATING A BUZZ

Heb je de voorstelling van Florentina Holzinger en Vincent Riebeek al gezien? Gebeurde dat nou echt? Was dat een dildo? Waarom nu weer al die naaktheid op het toneel? En waarom moet ik daar naar kijken? De meningen zijn fors verdeeld, in 2014, wanneer Holzinger en Riebeek het publiek opkrikken met hun voorstelling Wellness, een voorsteling over opgefokte hedendaagse lichaamscultuur, competitie en scoringsdrang, en gehypte gezondheidscultus. Een voorstelling met een zeer eigen esthetiek, spelend met camp en kitsch, porno en provocatie, maar ook met heel authentieke vragen rondom hoe te leven met/op Facebook en Instagram, culminerend in een glijballet van in olie gedrenkte lichamen die in yoga-posities over de vloer kronkelen. Is dit briljant of zien we toch vooral leegte? De nagesprekken in de foyers en in de tuin van Het Huis zijn levendig. Dát is wat een festival tot festival maakt, en wat vervolgens uitgroeit tot een heel sterk kenmerk van SPRING: uit de tent gelokt worden, met elkaar in gesprek, ontmoeting. In de jaren daarna zijn Holzinger en Riebeek vaak terugkerende gasten, soms samen, soms alleen of in andere constellaties. Hun werk, maar ook dat van spraakmakende makers als Dries Verhoeven of Julian Hetzel, lijkt symptomatisch voor SPRING: cutting edge, licht ongemakkelijk, uiterst relevant.

CROSS-OVER

Knerp knerp sjjjjst, pletsh, splat, grasjj, sleeex, zwoesj: we horen ondefinieerbare geluiden in het pikkedonker. Geen compromis, waarbij nooduitgangbordjes zijn afgeplakt met een groen filter: het licht is helemaal uit. We zitten in het stikdonker. Minstens een half uur lang, zo voelt het. We horen iets schuiven. Massa die zich verplaatst. Splesh. Waarsjh. Knrst. Knrst. Swoesj. Terwijl we door het donker in andere sferen gaan verkeren lijkt er opeens iets te bewegen. Een vaag schijnsel licht op. En nog iets. Heel langzaam worden we lichamen gewaar. Lichamen die door een zee van geplet fruit bewegen, zo zien we uiteindelijk. Frambozen, passievruchten, bananen... De geluiden, de kleuren, de sensaties, de loom bewegende lichamen: het is alsof ik nieuwe ogen heb. Het donker heeft het kijken geïntensiveerd en mijn zicht op scherp gesteld. Dit is Memento Mori (2014) van de Franse theatermaker Pascal Rambert en lichtontwerper Ives Godin. Maar wat is het: theater? Dans? Performance kunst? Installatie? We weten het niet, en doet het er eigenlijk nog toe? Het is een theatrale ervaring, iets dat de zintuigen aanscherpt en de perceptie centraal stelt: ook dat is SPRING. Cross-over werk, de disciplines overstijgend, radicaal en optimaal gebruik makend van wat een schouwburg aan waarnemingsmogelijkheden te bieden heeft. Ook makers als Giselle Vienne of Kris Verdonck bespelen de schouwburg-als-kijkdoos met verve. Tijdens een SPRING-seminar werd het werk van Kris Verdonck eens beschreven als ‘operatic’. Heel toepasselijk, ook al wordt er geen woord gezongen in bijvoorbeeld het ‘dans-mobilé’ werk I/II/III/IV (2008, Festival aan de Werf), het met vreemde objecten geladen SOMETHING (out of nothing) (2019, i.s.m. ICK), of de ‘slaapvoorstelling’ EXIT (2020). Dat geldt ook voor Giselle Vienne’s Crowd, waar we in extreme slow motion de naweeën van een rave-party zien: wanneer de schouwburg in optima forma wordt gebruikt dan heeft theater de schaal van opera zou je kunnen zeggen. In dezelfde lijn kunnen we Indoor Weather (2022) plaatsen, van de jonge Vlaamse makers Ezra Veldhuis en Bosse Provoost, die de atmosfeer in de schouwburg letterlijk en figuurlijk veranderen en zo aanzetten tot reflectie over het klimaat daarbuiten.

VOORBIJ EUROPA

SPRING is altijd een internationaal georiënteerd festival geweest. Waar in de beginjaren het accent nog wel eens ligt op voorstellingen uit Frankrijk, Spanje of Portugal verschuift het accent de laatste jaren steeds vaker naar buiten Europa, met terugkerend een rol voor makers uit Zuid- Oost Azië, bijvoorbeeld Eko Supriyanto/ Ekos Dance Company (Indonesië), Ho Rui An (Singapore), Isaac Chong Wai (Hong Kong/ Berlijn). Zo werd SPRING een festival waar je ook écht werk ziet dat gedurende het jaar niet vaak te zien is, en kennismaakt met verhalen en perspectieven die doorgaans minder hoorbaar of zichtbaar zijn. Wat weten wij hier bijvoorbeeld van de enorme economische crisis in Zuid-Korea, eind jaren ’90 van de twintigste eeuw? In Cuckoo (2019) vertelt Jaha Koo samen met drie generaties rijstkokers over de verstrekkende impact ervan – grote jeugdwerkloosheid, sociale isolatie, toenemende zelfmoordcijfers – op een wonderlijk lichte, ontroerende manier. Eveneens subtiel aanwezig in meerdere voorstellingen uit de regio – maar het festival kijkt wel uit om al die voorstellingen over één kam te scheren – is een soort animisme in relatie tot technologie, waarbij machines of apparaten eerder maatjes zijn dan louter een functie of vervanging van de mens. De pratende rijstkokers in Cuckoo vullen ook een deel van de eenzaamheid op; een robothondje en nog drie AI’s gaan met elkaar in gesprek over zichzelf in Jinsun Kims Deep Present (2018); in CPR Practice (2015) zien we Geumhyung Jeongs’ sensueel-erotische liaison met een reanimatie dummy.

STAGING A SPEECH

Er zijn vast meer festivals die aftrappen met een speech van de artistiek leider. Alleen ken ik ze niet. Vaker wordt een visie op het festival en het daar gepresenteerde werk toegelicht in een festivalbrochure – als dat al gebeurt. Zo niet in SPRING. Niet alleen namen SPRING-programmeurs Rainer Hofmann en Karlien Vanhoonacker de afgelopen jaren hun taak als gastheer en gastvrouw heel serieus door voorstellingen live te introduceren en te motiveren, elk jaar was er ook de speech van Rainer als juicy aftrap van het festival. Die speeches waren steevast iets om naar uit te kijken: geen obligate openingswoorden maar scherpe analyses, bijvoorbeeld van hoe Europa is afgezakt van liberaal waardenproject naar economische rekenformule, hoe ‘cultuur’ wordt geannexeerd door populisme, en of het wel de taak van kunst is om sociale problemen op te lossen. Het jaar 2017 is een hoogtepunt. Vlak voor aanvang van de openingsvoorstelling Prelude to a Purge van de Kaapverdische choreografe Marlene Monteiro Freitas, zit Rainer op de rand van het podium, in een kostuum uit de voorstelling en de larger than life grime die kenmerkend is voor Freitas: grote zwart geschminkte mond, dikke oogpotloodranden om de ogen. Een briljante oplossing waarmee het openingsbeeld van de voorstelling intact blijft, precies getuigend van het lef dat zowel die voorstelling, de speeches als de programmering in zijn geheel kenmerkt. Sinds 1 juni 2021 is Grzegorz Reske artistiek leider van SPRING. Hopelijk krijgen de speeches een vervolg!

‘DIT IS KUNST’

En ja, er gaat ook wel eens iets mis, alle goede bedoelingen ten spijt. Ik denk aan Transfrontalier (2019) van de Kameroense danser Zora Snake, waarin hij omhuld door prikkeldraad pijnlijke vragen stelt over gesloten grenzen, (gebrek aan) vrijheid, sociaal-economische ongelijkheid en migratie. Startend op de Neude verplaatst hij zich langzaam naar de Ganzenmarkt. Aan vrijwilligers de nobele taak om het publiek hierbij te begeleiden en te zorgen dat ze het verkeer niet hinderen. Twee dames met glanzende boodschappentassen lopen nietsvermoedend voorbij. Ze schrikken oprecht van deze bijna blote man in prikkeldraad en vragen ‘wat is dit?’. Twee vrijwilligers, multitaskend in hun poging om het niet-oplettende publiek van de straat te houden zeggen tegen de boodschappen-dames: ‘Dit is kunst’. Aaauw. Ja, zoiets gebeurt natuurlijk wel eens. Maar jammer is het wel, want zo blijft de kloof bestaan: die dames gaan nu natuurlijk nooit meer naar ‘kunst’. Spijtig, want SPRING besteedt juist veel aandacht aan kunst in de publieke ruimte. Met werk

dat ook echt de discussie mag oproepen, zoals Dries Verhoeven zijn Ceci n’est pas over sociale taboes (2013) of Wanna Play? over Grindr-dating (2015). Gelukkig gaat het vaker wél goed, niet in het minst door getrainde vrijwilligers die bewust worden ingezet om die discussie te mobiliseren of te begeleiden.

SPRING ACADEMY

Een festival is een feestje, gecomprimeerd in de tijd. Je brengt mensen bij elkaar, je laat uitdagend werk zien en hopelijk leidt dat tot ontmoeting en gesprek. In die geest is SPRING Academy ontstaan, en voedt SPRING Academy ook precies de festival-spirit. Academy curators Aukje Verhoog, Zeynep Gündüz en Joost Segers volgen elkaar op in het samenstellen van inspirerende programma’s voor verschillende groepen studenten en professionals, in de jaren voor corona ook in toenemende mate internationaal (met De Montfort University uit Leicester als vaste gast). Nagesprekken, workshops, artist talks, discussie, samen performatief tot reflectie komen; steevast verlaten studenten opgetild het festival. De laatste jaren is het festival ook een residentie-plek, waar makers work-in-progress kunnen tonen en hun atelier openstellen, waar de uitwisseling met studenten functioneert als waardevolle feedback. In 2022 doet de Japans-Koreaanse danser Jija Sohn een artistiek onderzoek (i.s.m. Dans Brabant), naar saamhorigheid en care. Ze werkt twee dagen samen met studenten van de Universiteit Utrecht, die uiteindelijk een actieve en ook zorgzame rol vervullen in Sohn’s tussentijdse presentatie – het project wordt in 2023 vervolgd.

DANSEN!

Het is onmogelijk om tien jaar SPRING in één beeld of voorstelling te vangen maar als ik zou moeten kiezen dan maakt zij een grote kans, deze indrukwekkende dame: Doris Uhlich - ze danst en maakt soms dingen kapot. Ze heeft een groot lijf en haar werk leidt tot vragen als: wie mag er op het podium staan, mag je er dansen als je niet elegant beweegt of geen afgetraind danserslichaam hebt?

En het antwoord luidt: ja, waarom niet?! In Ravemachine (2018) danst zij een fantastisch duet met Michael Turinsky, een filosoof en choreograaf in een rolstoel. Ze gaan beiden wild tekeer. Turinsky wordt uit de rolstoel gesleurd, ze vormen een trio, Doris klimt erin, of ze dansen samen op hun knieën, een oude rolstoel wordt aan gort geslagen, ze hebben enorm veel plezier. Het is feest, het is ruig en het knalt. In het kader van SPRING Academy hebben mijn studenten en ik een mooi gesprek met haar, over de ethiek en esthetiek van rave parties. Over hoe het daar niet gaat over uiterlijke schoonheid maar over het delen van energie. Het heeft geen zin om je mooi op te maken als je een hele avond staat te zweten en uit je dak gaat. Raven gaat ook over fundamentele gelijkheid. Iedereen is gelijk op de dansvloer. Met zijn allen naar de trance. Mijn studenten groeien op met Insta en TikTok. Ze willen het misschien niet maar ze kunnen er niet omheen. Het is een verademing voor ze, zie ik, om dit verhaal van Doris te horen. Zo’n voorbeeld te zien van je het podium toe-eigenen voor je eigen verhaal. Dit soort artist talks laten zien hoe kunst een heel eigen perspectief op de wereld biedt en in staat is voorgebaande paden en standaard ideeën te bevragen. Dat is SPRING ten voeten uit. Een festival is een feest. En op een (slot)feest wordt gedanst. Met gasten als House of Vineyard of het fantastische dansorgel van Decap Beat Machine als entourage. Er wordt gedanst tot in de vroege uurtjes. Geïnspireerd en in afwachting van wat het festival vólgend jaar weer te bieden zal hebben.

Een terugblik op de openingsavond van SPRING in Autumn 2022.

Foto's: Anna van Kooij

Opening SPRING in Autumn in de Grote Zaal met een speech door Saskia Tilanus (programmeur Stadsschouwburg Utrecht), wethouder Eva Oosters en Grzegorz Reske (SPRING). 

L'Haal van Khalid Benghrib. 

Collection of Spectators van Raquel Andre. 

Memory Lapse van Wouter van Veldhoven en Guiot Duermeijer. 

Dabke Night-afterparty in de foyer. 

Mijn functie als stadsverbinder is een beetje een gekke. Ik krijg vaak de vraag: wat doe je dan eigenlijk? Tja, dat is dus lastig uit te leggen. Ik praat, ik ontmoet, maar ik leer vooral veel over Utrecht; niet alleen over de stad en de plekken, maar vooral over de mensen. Waar gaat men naartoe om anderen te ontmoeten? Wat speelt er in de stad? Is er eenzaamheid? Is er verbinding? En vooral: wat is er nog nodig, zodat we in Utrecht meer verbondenheid kunnen ervaren, zodat mensen zich thuis en gezien voelen? Het doel van mijn functie is elke keer een beetje anders, maar ik denk dat de voorstelling Collection of Spectators van theatermaker Raquel Andre precies laat zien waar we met SPRING als organisatie naar streven. 

Voorafgaand aan de voorstelling ben ik met behulp van een aantal organisaties, waaronder Stadsschouwburg Utrecht en ZIMIHC op zoek gegaan naar deelnemers voor de voorstelling. Een bijzonder concept, want wat normaal gesproken toeschouwers zijn, waren ze nu onderdeel van de voorstelling. Er meldde zich een hele diverse groep aan en ze mochten vijf dagen lang een workshop volgen bij Raquel Andre. Hierin vertelde zij hen niet wat ze moesten doen, maar kwamen ze door middel van onder andere schrijfoefeningen tot de kern van welke rol kunst speelt in ieder zijn leven. 

Tijdens Collection of Spectators deelden zij hun herinneringen en belevenissen; hoe kunst hun perspectief heeft verbreed of hielp tot andere inzichten te komen; hoe zij zich als mens ontwikkelden door middel van kunst. Zo knap hoe deze zes mensen, vreemden van elkaar, zich zo kwetsbaar durfden op te stellen. De voorstelling was intiem en oprecht en liet mij ook nadenken over de rol van kunst in onze lokale gemeenschap. Als deze zes deelnemers uit Utrecht al zoveel bijzondere verhalen met zich meedragen, wat een rijkdom hebben we dan met de hele stad bij elkaar!

Raquel Andre legt in de voorstelling uit: de oorsprong van het woord curious (nieuwsgierigheid in Engels) is het Latijnse cur en dit is ook de oorsprong van het woord cure, dat heling betekent. Kunst omvat zowel nieuwsgierigheid als heling. En heling klinkt misschien heftig, maar ik zie het meer als jezelf ontwikkelen om (nog) beter te worden. 

Ik leer elke week meer en ben nog lang niet uitgeleerd over wat er speelt in de stad. En met kunst als middel hoop ik de komende tijd verbindingen te maken. Door nieuwsgierig te zijn, naar het onbekende, naar elkaar, kunnen we ons wellicht ontwikkelen om nog beter te worden; als mens en als gemeenschap, zodat iedereen zich thuis en gezien voelt. Ik kijk ernaar uit je te ontmoeten. 

Emina Zorlak, 28 oktober 2022

Choreograaf Khalid Benghrib presenteert tijdens SPRING in Autumn L’Haal, een wervelwind van dans en extatische ritmes. Khalid groeide op binnen de danscultuur van de Soefigemeenschap in de Marokkaanse stad Casablanca en studeerde hedendaagse dans in het Franse La Rochelle.  Elowise Vandenbroecke sprak met hem over interculturele dans en het maakproces van L’Haal.

Je combineert de traditionele Soefidans met hedendaagse dans. Hoe kwamen die twee verschillende dansvormen op je pad? 

Ik werd geboren in de traditionele Soefigemeenschap, een mystieke stroming binnen de islam waarbinnen mensen het goddelijke zoeken via de kunst. Allebei mijn grootmoeders waren vooraanstaande figuren binnen de lila ceremonie, dat zijn lange nachtelijke rituelen waarin een trance wordt opgewekt om dichterbij God te komen. Ik zie mijn oma’s nog zo voor me, buiten dansend in de nacht, in trance en vrij en open. Toen ik ouder werd ging ik hedendaagse dans studeren in Europa, en toen werd dat mijn tweede erfgoed. Maar toen ik weer terugkwam in Marokko realiseerde ik me hoe bijzonder de Soefidans eigenlijk is. Dus ben ik de traditie gaan bestuderen en ik probeerde om mijn jeugdherinneringen aan die lila-ceremonie op te frissen. Ik vroeg rond, niet alleen binnen mijn familie maar ook in professionele kringen, en probeerde van daaruit mijn onderzoek uit te breiden.

Hoe komen de traditie en het hedendaagse in jouw werk bij elkaar?  

Ik ben lang bang geweest om mijn werk te delen met een publiek. Ik was bang om lila en hedendaagse dans met elkaar te vermengen. Wat kon ik van die traditie gebruiken? Hoe kon ik dat met respect doen? Ik was bang voor tegenstand. Hoe dan ook, toch heb ik het gevoel dat ik wel naar de traditie moest terugkeren om terug bij mezelf te komen. En omdat ik op veel verschillende plekken heb gewoond, omdat ik een wereldburger ben, bestaat die mix van dansvormen al in mij. Als choreograaf bekijk ik lila vanuit het minimalisme in de hedendaagse dans. Als ik mensen zie dansen in de lila-ceremonie, herken ik daarin de dansbewegingen uit het minimalisme. Ik zag bijvoorbeeld eens een vrouw die middenin een beweging bevroor en maar bleef stilstaan. Ze maakte de hele avond maar twee bewegingen, en toch: het was zo boeiend. Door zulke observaties heb ik geleerd om een hele reeks verschillende werken te maken met maar een handvol elementen.

L’Haal is het eerste werk in een reeks die draait om de kleuren waar een lila ceremonie omheen wordt opgebouwd. Kun je me wat meer vertellen over de reeks en het overkoepelende thema? 

Een lila wordt opgebouwd rondom een geest. Er bestaat een hele groep geesten en elke geest heeft een eigen kleur, een geur, een smaak, een gevoel, bepaalde handelingen en geluiden. In het ritueel gaat het erom dat je jezelf in verbinding brengt met een andere wereld, en dat doe je door al je zintuigen open te stellen voor een transformatie. Ik heb dit grote project 15 jaar voor me uit geschoven. Ik wilde niet maar een of twee stukken maken, maar echt een hele serie. L’Haal is deel één, en draait om de kleur paars, die staat voor de transformatie, de trance zelf. Q-a is het tweede stuk dat ik heb gemaakt, en dat gaat over polychromie, de hele variëteit aan kleuren. En voor daarna heb ik al zoveel stukken in mijn hoofd, een blauw stuk, een rood en een geel stuk, …

"Als ik me bedenk wat ik met het publiek wil delen, is dat zeker geen idee of concept. Nee integendeel zelfs – ik wil het gevoel van verbondenheid delen." Khalid Benghrib

Ik heb begrepen dat het woord Haal rechtstreeks uit de Soefitraditie komt. Wat betekent L’Haal precies? Is het een hint naar wat de kijker meemaakt tijdens het stuk?

L’Haal is dat wat we transcendentie noemen. Het is de poging om met de geesten in contact te komen. In de Gnawa- en Hamadcha-tradities (twee van de belangrijkste zogenaamd ‘populaire’ Soefitradities in Marokko) proberen we de geesten niet uit te drijven, maar juist vrienden met ze te worden. Om zo in verbinding te staan met andere dimensies, om open te staan en te geven. Als ik me bedenk wat ik met het publiek wil delen, is dat zeker geen idee of concept. Nee integendeel zelfs – ik wil het gevoel van verbondenheid delen.  

Als ik naar de dansers kijk vraag ik me af of de choreografie vastligt, of dat er ruimte voor improvisatie is. In hoeverre heeft de dans een choreografische opbouw? 

Als startpunt hebben we met de dansers lila-ceremonieën gehouden – zij dansten dan, en soms raakten ze daarbij in trance. We hebben ook improvisatie-oefeningen gedaan. Als choreograaf reageer ik op de bewegingen, de voorstellen die de dansers doen. Van daaruit kies ik wat ik wil houden, wat ik niet gebruik, en daaruit destilleer ik de choreografie. Dus wat begint als een improvisatie wordt uiteindelijk een vaste choreografie.  

Er staan niet alleen dansers op het toneel maar ook percussionisten onder leiding van Gnawameester en Guembri-speler Hassan Bousou. Hoe hebben muziek en dans elkaar beïnvloed? Kun je wat meer vertellen over je samenwerking met Hassan? 

Hassans opa deed vroeger de muziek bij de ceremonieën van mijn oma. En daarom kan ik me niet voorstellen dat ik met iemand anders zou samenwerken. Hassan is niet alleen een heel goede musicus, maar ook pedagogisch heel goed. Sommige dansers komen vanuit de hiphop, hedendaagse dans of breakdance enzovoort, en wisten wel van Gnawa, maar ze kenden de praktijk niet, de belichaamde kennis. Hassan heeft hen echt geholpen om in dialoog te gaan met de muziek en om hun lichamen in de trance te dwingen. De muziek is van fundamenteel belang daarbij, die drijft de dansers richting trance, en daarbij zijn de liedteksten belangrijk qua thematiek. Binnen een maand had Hassan ze geleerd om te zingen tijdens het dansen. Ik ben zo blij om met hem te werken. Ook omdat hij iemand is die niet vasthoudt aan wat hij al kent, maar actief betrokken raakt bij het maakproces. Hij ging zelfs zelf ook dansen!

Roep je met L’Haal een bepaalde geest op, of een herinnering? 

Het verband met mijn kindertijd is heel belangrijk. Ik wil de herinneringen die ik heb aan de lila’s uit mijn jeugd graag delen, en hoe dat voor mij magische ervaringen waren. Ik wil dat verhaal delen, maar ik vertel het je niet simpelweg… ik laat het je zien. In mijn jeugd stond de deur van de lila-ceremonie altijd open. Dus als je naar dit ritueel wilt komen, kom dan. Wat je ook gelooft, je bent altijd welkom. De deur staat open voor je. 

L'Haal is op donderdag 27 oktober tijdens SPRING in Autumn te zien in Stadsschouwburg Utrecht. Klik hier voor meer informatie.

Asa Horvitz is performance-maker, componist en muzikant. Hij studeerde bij Alvin Lucier en Anthony Braxton en woonde en werkte in New York en Warschau voordat hij in 2021 afstudeerde aan DAS Theatre. In zijn werk maakt hij gebruik van muziek, geluid en choreografie, en soms ook van een niet-menselijke aanwezigheid zoals een AI-systeem.

Hoe kwam je op het idee voor deze voorstelling?

A Dream That Belongs To No One is het eerste deel van THE SAVED NIGHT, een meerjarig project dat niet-menselijke aanwezigheden onderzoekt. In dit eerste hoofdstuk ligt de nadruk op innerlijke beelden en dromen, die ik beschouw als een autonoom aspect van de werkelijkheid. Het tweede deel gaat over AI, het archief en de doden, en het derde deel over de relatie tussen het maken van beelden van dieren en hun uitsterven.

Met A Dream That Belongs To No One wilde ik een voorstelling maken waarin toeschouwers hun eigen innerlijke beelden kunnen ervaren, en tegelijkertijd versmelten in een gevoel van samenzijn met anderen. Vandaag de dag zijn er maar weinig ruimtes waarin individuele subjectiviteit en collectieve saamhorigheid tegelijkertijd kunnen worden ervaren, en dat is een politiek probleem.

In het westen bestaat er spanning tussen de joodse traditie die beelden verbiedt en de Griekse die erdoor bezeten wordt. Innerlijke beelden en verbeelding zijn al heel lang onderwerp van conflict.

Ik denk dat je geen verschuiving in perceptie kunt creëren door uitleg of communicatie, wat nu populaire strategieën zijn, maar veel weg hebben van het nieuws of Instagram. In plaats daarvan wilde ik geluid, dans, tijd, licht organiseren om voorwaarden te scheppen zodat de perceptie van de toeschouwers zou kunnen verschuiven met betrekking tot dit thema. Maar wat die verschuiving zal zijn, kan niet van tevoren worden bepaald, omdat het altijd te maken heeft met wat het individu meebrengt. Daarom wilde ik iets vrijs maken, met een open einde, dat erop vertrouwt dat veel verschillende ervaringen van de performance geldig zijn - juist omdat ik geloof dat alleen in die vrijheid een echte breuk in de waarneming kan ontstaan.

Op je website geef je aan dat je “[…] een ruimte wil maken waarin de kijkers worden aangemoedigd iets te ervaren dat lijkt op verbeelding, maar dan net anders.” Kun je daar wat dieper op ingaan?

Het is een soort grap. De laatste jaren hebben mensen het overal over een crisis van de verbeelding, hoe we ons geen duurzame toekomst kunnen voorstellen...

Wat we tegenwoordig verbeelding noemen is vooral "dingen verzinnen". Het ligt dicht bij design, "creativiteit", uitvinding, wat veel lijkt op wat we continu moeten doen in het neoliberale kapitalisme - slim en charmant zijn en ons verhaal verkopen.

Er is nog iets anders dat op verbeelding lijkt, maar het niet is. Meestal verschijnt dit in een crisis, wanneer een levensgebeurtenis de manier waarop je de wereld begrijpt, onderbreekt. Bepaalde kunstwerken en praktijken, zoals het werken met dromen, kunnen dit ook doen. Op dat moment ontstaat er een gat, een lege ruimte. En in dat gat kan iets onvoorspelbaars en levends opduiken. Ik hou van deze momenten. Zoals de komst van een wild dier, het is nooit gegarandeerd, maar als het gebeurt, voelt het alsof het alle krankzinnige inspanning waard was.

A Dream That Belongs To No One is op vrijdag 28 en zaterdag 29 oktober te zien tijdens SPRING in Autumn in de Metaal Kathedraal. Klik hier voor meer informatie. 

Khalid Benghrib geeft een exclusieve workshop geïnspireerd op de tradities van trance in Gnawa-muziek en op de oude, traditionele Soefi tradities en rituelen. De in Casablanca geboren choreograaf mixt deze stijlen op geheel eigen wijze. Iedereen kan meedoen, ongeacht leeftijd, ervaring, conditie of type lichaam.

Tijdens de workshop ligt de focus op het spanningsveld tussen individu en gemeenschap, zonder dat er sprake is van leiderschap. Volgens Khalid is het namelijk de hoogste tijd om het gevoel van gemeenschap en de diepere laag ervan te onderzoeken. Hoe zit dat met onze eigen community? 

Khalid Benghrib maakte als kind kennis met het hart van het Soefi universum via zijn oma’s en ging dans studeren in La Rochelle. Tegenwoordig woont en werkt hij in Marokko en Frankrijk.

Via deze workshop vang je een glimp op van zijn voorstelling L’Haal, waarbij zowel dansers als publiek in vervoering raken. L’Haal is de openingsvoorstelling van het festival SPRING in Autumn en te zien op donderdag 27 oktober om 21.15 in de Stadsschouwburg Utrecht. Als deelnemer van de workshop kun je L’Haal tegen een gereduceerd tarief bezoeken: voor 10 euro in plaats van 24,50 euro.

Waar en wanneer: maandag 24 okt 19.00 -21.00 ZIMIHC theater Stefanus (Overvecht) 
Toegang: Pay what you can

Meld je hier aan.

Collection of Spectators is een voorstelling en een expositie ineen. De Portugese theatermaakster Raquel André verzamelt mensen. Na haar verzameling van geliefden, verzamelaars en kunstenaars zijn nu de toeschouwers aan de beurt. Wie is die toeschouwer eigenlijk? Wat is hun relatie met kunst? En wat beleven zij als ze toeschouwer zijn? Om deze voorstelling te kunnen maken zijn we op zoek naar 10 theaterbezoekers die op het toneel willen praten over wat kunst voor hen betekent. Welke voorstelling of muziek of kunstwerk heeft een onvergetelijke indruk op je gemaakt? Heeft kunst je (kijk op het) leven veranderd?

In de week voor de voorstelling vindt een serie intensieve workshops plaats, waarin de deelnemers (schrijf)oefeningen doen, herinneringen ophalen en ervaringen delen. De voorstelling wordt gevormd uit het materiaal van de workshops. De laatste dagen wordt er gerepeteerd. Er zijn geen vaste teksten, dus je hoeft niets uit je hoofd te leren en je hoeft ook geen toneel te spelen of te kunnen dansen. Het gaat om jouw ervaring als toeschouwer.

De voertaal van de workshops en de voorstelling is Engels. Deelname is gratis en voor de voorstelling is een kleine vergoeding beschikbaar.

Data workshops: 21 t/m 27 oktober
vrijdag 21, maandag 24 en dinsdag 25 oktober van 19.00 uur tot 22.00 uur
zaterdag 22 en zondag 23 oktober van 14.00 uur tot 18.00 uur
woensdag 26 oktober van 19.00 uur tot 23.00 uur
Voorstelling: donderdag 27 oktober, 19.00 uur tot 20.30 uur (deelnemers aanwezig om 17.00 uur) in de Stadsschouwburg Utrecht

Dus ben je 18 jaar of ouder, spreek je goed Engels, ben je beschikbaar op de bovengenoemde data en tijden en ben je bezoeker van de Stadsschouwburg Utrecht/SPRING of ARK Utrecht?

Meld je dan aan via dit formulier. 

Meer informatie op www.collectionofspectators.com

SPRING in Autumn vindt plaats van donderdag 27 t/m zaterdag 29 oktober en is het internationale theater- en dansfestival van Stadsschouwburg Utrecht en SPRING. Een festival vol voorstellingen, performances en installaties van theatermakers en choreografen die Utrecht absoluut niet over mogen slaan.

Laat je verrassen door voorstellingen die nog niet eerder in Nederland te zien waren, zoals het aanstekelijke SIMPLE van de Argentijnse choreografe Ayelen Parolin of de dansbattle tussen twee generaties in Dance Me! van Duits collectief She She Pop. Ontmoet Utrechtse theaterbezoekers in de intieme voorstelling Collection of Spectators van Portugese theatermaker Raquel André. Beleef theater in nieuwe vormen in de blackboxes van Quand 3 (Le Fou/HKU Theater), de geluidsinstallatie Memory Lapse (Van Veldhoven & Duermeijer) of de meditatieve performance A Dream Belongs To No One (Asa Horvitz) bij zonsondergang. Na noodgedwongen uitstellen is tijdens SPRING in Autumn 2022 nu eindelijk L’Haal van Khalid Benghrib te zien, een hypnotiserende wervelwind van dans en ritmische extase. 

Erin Coppens wordt per 15 september de zakelijk directeur van SPRING. Coppens (1973) heeft meer dan 25 jaar ervaring in de podiumkunstensector, op zowel zakelijk als artistiek-inhoudelijk vlak. Ze heeft o.a. bij Theatergroep Hollandia en Oorkaan de internationalisering opgezet en succesvol uitgebouwd en was zakelijk leider bij anoukvandijk dc, LeineRoebana, Kalebas Produkties en Oorkaan.

De Raad van Toezicht van SPRING is verheugd Coppens aan te kunnen kondigen als opvolger van Jeltsje In der Rieden, die het festival na zeven jaar verliet. Coppens wordt directeur-bestuurder, naast artistiek directeur Grzegorz Reske. Cobie de Vos, huidig interim zakelijk directeur, zal in september de leiding overdragen en eind oktober SPRING verlaten.

Tanja Mlaker, voorzitter Raad van Toezicht SPRING: “De Raad van Toezicht is blij dat we met Erin Coppens een bevlogen zakelijk directeur hebben gevonden met een ruime staat van dienst en veel internationale ervaring. We danken Cobie de Vos voor haar inzet waardoor de overgang naar een nieuwe directie soepel kon verlopen.”

Grzegorz Reske, artistiek directeur SPRING: “Ik ben verheugd Erin te verwelkomen in het SPRING team. Ik kijk er naar uit om samen te werken aan een SPRING organisatie die de artistieke gemeenschap op lokaal en internationaal niveau en de inwoners van Utrecht nog beter van dienst kan zijn. Erins ervaring en energie zullen een grote aanwinst zijn bij de volgende stappen in de ontwikkeling van SPRING.”

Erin Coppens: “SPRING is een cutting edge hedendaags festival dat middenin de wereld staat en deze bevraagt. Het festival stimuleert de ontwikkeling van jong talent en nieuwe kunstvormen, jaagt met haar Academy het theoretische discours aan en zorgt voor internationale reflectie en uitwisseling. Onderwerpen waar ik mij graag hard voor maak. Ik kijk er dan ook naar uit om samen met Grzegorz Reske en het team de positie van SPRING in Nederland en in het internationale podiumkunstenveld verder uit te bouwen.”

SPRING in Autumn 2022
Dit najaar, van 27 t/m 29 oktober, vindt de zesde editie plaats van SPRING in Autumn, het gezamenlijk festival van Stadsschouwburg Utrecht en SPRING. Het programma wordt a.s. donderdag 1 september bekend gemaakt, dan start ook de kaartverkoop via ssbu.nl

Dit was SPRING 2022. We genieten nog enorm na van deze prachtige tiende editie! Bedankt aan alle makers, partners, vrijwilligers en publiek!!

Afgelopen zaterdag sloot de tiende editie van SPRING Performing Arts Festival af met de uitzonderlijke dansers van Braziliaans gezelschap Grupo de Rua onder leiding van choreograaf Bruno Beltrão. Met 20 verschillende voorstellingen gaf SPRING 2022 weer aandacht aan zowel internationale als Utrechtse makers en de verbinding die wij tegenwoordig hebben met technologie. 

Grzegorz Reske, artistiek directeur SPRING: "SPRING 2022 toonde ons weer dat het bij live kunst om méér gaat dan alleen het presenteren van kant-en-klare producties. Het gaat om ontmoeting en uitwisseling. Er waren inspirerende ontmoetingen tussen kunstenaars, ontroerende ontmoetingen met publiek en verhelderende uitwisselingen tussen verschillende generaties. SPRING bleek een ruimte te zijn waar we onze sociale nabijheid konden oefenen, bespreken en herdefiniëren door een gemeenschap te creëren die dieper wil nadenken en verder wil kijken. SPRING ging net zo goed om viering en vreugde als om leren en reflectie. We hopen dat in de toekomst te blijven bieden."  

Bekijk hier de aftermovie!

Nog te zien in Utrecht
Twee van de publieksfavorieten van SPRING 2022 zijn ook na het festival nog te zien in Utrecht. Dries Verhoevens The NarcoSexuals, een blik in de bitterzoete wereld van seksueel drugsgebruik, is nog te zien t/m 6 juni op het Wisselspoorterrein nabij de Ping Pong Club. En het zinderend opzwepende Eros van Schweigman& en DOX is nog t/m 26 mei te zien in een loods aan de Locomotiefstraat 8. 

SPRING in Autumn 2022
In samenwerking met Stadsschouwburg Utrecht presenteert SPRING van 27 t/m 29 oktober de zesde editie van SPRING in Autumn. Op het programma staan o.a. Marokkaanse choreograaf Khalid Benghrib, Ierse acteur Barry McGovern en Duits performance collectief She She Pop. Het volledige programma van SPRING in Autumn 2022 wordt binnenkort bekendgemaakt. 

Foto: Anna van Kooij
Video: Dominique Fraanje

We zijn verheugd aan te kunnen kondigen dat Cobie de Vos zal optreden als interim zakelijk directeur van SPRING. Met ingang van 13 juni zal Cobie de Vos de huidige directeur Jeltsje In der Rieden opvolgen, die na zeven jaar de organisatie verlaat. Cobie de Vos blijft interim zakelijk directeur tot en met 31 oktober 2022. De komende periode nemen we de tijd om een nieuwe vaste zakelijk directeur te vinden, het is onze wens dat die persoon op 1 oktober start. De vacature voor deze functie zal binnenkort verschijnen.   

Cobie de Vos heeft een buitengewone ervaring in bedrijfsvoering en ook brede erkenning van de Utrechtse podiumkunstsector. Ze was directeur van Huis en Festival a/d Werf. Ze leidde de succesvolle overgang van Huis a/d Werf naar Het Huis Utrecht, waar ze vervolgens negen jaar lang algemeen directeur van is geweest. Ook was ze betrokken bij de fusie van Festival a/d Werf en Springdance tot het SPRING Performing Arts Festival zoals we dat nu kennen.

Grzegorz Reske, artistiek directeur SPRING: “Managementverandering is altijd een uitdagend moment voor organisaties. Ik ben erg blij dat Cobie ermee instemde om de rol van interim op zich te nemen. Ze is een belangrijke steun voor mij sinds ik in Utrecht ben gearriveerd en heeft me geholpen de lokale context beter te begrijpen. Met haar kennis en ervaring krijgt de organisatie een grote troef om door de overgangsperiode heen te komen. “

Tanja Mlaker, voorzitter Raad van Toezicht SPRING: “We zijn blij dat Cobie de Vos de komende maanden SPRING samen met artistiek directeur Grzegorz Reske kan leiden en kan werken aan de volgende editie van SPRING in Autumn en het voorbereiden van de plannen voor 2023.”

Cobie de Vos: “Het is bijzonder om tien jaar na de oprichting van SPRING even onderdeel te mogen zijn van de organisatie. Ik kijk er naar uit om met het team SPRING in Autumn vorm te geven en verder te werken aan de ambities van het festival.”

Foto: Nadine van de Berg

Blog geschreven door reporter Tessa Kraijer

SOUTHWIND is een documentaire met een cinematografie waar je u tegen zegt. Met een stroom van prachtige beelden deinen we mee op de golven van de Mississippi River. We volgen de makers Mark Požlep en Maxime Berthou op hun boottocht over de rivier. De documentaire moest een onderzoek worden over de maïsindustrie, maar werd gaandeweg veel meer een portret van allerlei Amerikanen die in de buurt van de rivier wonen. Living the American Dream. En dat voelt vaker eenzaam dan gelukkig. Verlaten straten en volle kroegen. Er wordt heel wat bier gedronken hier. Ik vraag me af wat ze proberen te vergeten.  

De afwisseling van beelden van de natuur en de maïsindustrie laten een hard contrast zien. Aan de ene kant zien we vogels, groene bomen en de sprookjesachtige delen van de rivier. Dan ineens doemen er weer enorme schepen op, verlaten fabrieken langs de kant en treinen die voorbij razen. 

Hoewel de natuur rondom de Mississippi River prachtig is, ligt hier voor de inwoners niet de focus op. Zij zijn druk met geld verdienen. Veel van hen door maïs te verbouwen. En om maïs te verbouwen zijn pesticiden nodig die het land ruïneren. Maar er is geen tijd om daar bij stil te staan. Dit is Amerika. De trein raast door en wie de boot mist, loopt The American Dream mis. 

Hoewel de documentaire voor mij als Europeaan voelde als een film zonder oordeel, dacht de Amerikaanse acteur Davis Freeman daar anders over. "Twee Europeanen die op een bootje als een stel toeristen even alle clichés komen vastleggen en weer vertrekken. Ze lijken bijna kolonisten." Een pijnlijke bewustwording van ook mijn naïviteit. Het is makkelijk om dit te bestempelen als de Amerikaanse cultuur. Maar een land met zoveel trauma verdient meer uitleg.

Na de vertoning van de documentaire geeft hij dan ook door middel van een performance een reactie. Veel personages die we in de documentaire zijn tegenkomen verschijnen terug op het toneel. Allemaal gespeeld door Freeman, maar nu 'het volledige verhaal. Niet alleen de clichés'. Met zijn monologen geeft hij ze gelaagdheid. We krijgen een inkijkje in de andere kant van The American Dream. 

Eén van de mensen die we in de documentaire ontmoetten verwoord het pijnlijk duidelijk. "We zijn parasieten. We eten, schijten en planten voort. En de wereld gaat eraan kapot". Hij weet dat het zo is, net als veel van de boeren die we tegenkomen, maar er hangt een soort machteloosheid om ze heen. Dit is groter dan hen. Dit zit in de Amerikaanse cultuur ingebakken. En als de tekst van het volkslied luidt dat dit het land is van de vrije en dappere mens, hoe ga je daar dan tegenin?

Een ervaringsblog geschreven door reporter Leonie de Groot

Mijn eerste gevoel bij deze voorstelling is een dilemma, moet ik dit nu beschouwen als een droom of is het onze ergste nachtmerrie? De doos van Pandora van de technologie is geopend.

Deze performance zet mij aan tot nadenken. Wat brengt ons de technologie van zoom interface, als we niet meer fysiek met elkaar kunnen communiceren?

Bij binnenkomst is de zaal donker en op het podium is alleen een klein lichtgevend masker te zien. De muziek gaat aan en ik word meegenomen naar een andere wereld, een wereld van zoom interface zonder fysieke aanwezigheid. Door het zoemende geluid lijkt het even of ik op een andere planeet ben.

Na een tijdje gaan de lampen aan en transformeert het kleine masker naar een echte performer. De muziek gaat over in een aangenamere sound en een conversatie tussen de performer op het podium en Royce Ng begint.

Royce wordt afgebeeld in een gordijn van rook. Is hij er nu wel of niet? De informatieve stof uit het beginstuk wordt nu in de praktijk gebracht door een vraaggesprek die mij tot nadenken zet. Ik wordt meegenomen in een hallucinerende trip van geluid, licht en gedachten van de regisseur.

Het licht vervormd en de projectie van Royce Ng verandert in een mooi warm rood-geel licht, vormeloos als in een droom lost het op. De grenzen vervagen zelfs zover dat de projectie van het gezicht in het lichaam van de performer verdwijnt. De rollen draaien om en ze smelten tot één geheel.

De muziek tijdens de voorstelling is vrij dreigend, waardoor het een beetje een donker randje heeft, maar het geeft wel het gevoel van een droom. Alsof ik in een andere wereld terecht was gekomen.

A blog by reporter Migle Markulyte

Money. We think about it so much, but do we actually know what we need it for?

What is your first memory related with money?

Mine is crashing a piggy bank. Saving up day by day, waiting till it fills up with the coins that are secretly handed to me by my grandmother or the occasional pocket money that is supposed to be spent on candies... I remember dreaming about things I would buy and getting frustrated by it never filling up. Finally, after many ideas that changed over time about how the money should be spent, the piggy is slaughtered. The rattling metal mass is pouring out of piggy’s belly – a bag of grey and yellow coins, which were so precious then, hardly make a reasonable amount now. So many cones of ice-cream missed. At least my baby teeth were saved from cavity… 

“Inflation” - states the jury member, who was living in the street before this project brought him into the set of installation. We are sitting on the chairs, our feet are resting on the heap of sand, thousands of grains, which are reflecting in the mirror walls around us. The endless tunnels of parallel mirrors and countless reflections reminds me of the infinite possibilities of every moment. And the person in front of me, a real-life character which you could never expect to be an interviewer, is going to decide if I could be one of the lucky ones who will get a chance to compete for 15 000 euros. 

What would be the first thing you would buy if you got 15 000 euros?

Another participant, after sharing his memory about first pocket money spent on candy, confesses that he would get cigarettes and good wine.

Each participant is confronted with a question: what would you do, if you didn’t have to care about money for a year? 

As our conversation is evolving, I’m running out of the ideas and a realisation begins to dawn on me, that actually, I do not know. Would it really change my life? Can I imagine a reality in which money does not play a role?
Not yet. And maybe that’s why I care about it so much.

I am allowed to give one question to my interviewer.

I ask him why is he here.

He answers me that it was money that he needed.

Though, was it really?

A blog by Natalia Sedeleva

And I said to myself what a terrible world

Once upon a time, two Lebanese artists agreed to create a performance about Poland. It came out quite political. Or it didn’t.

Performance Sunny Sunday tells the story of one political event that took place in Poland in 2016 in a very colourful, yet minimalistic way. During the performance, a spectator is watching two artists changing roles accompanied by a photo, video, and audio sequence. Despite minimalism (which is expressed in the absence of any props or costumes), artists manage to demonstrate versatile extents of the story, moving from one extreme and exaggeration to another, from traditional storytelling methods to hilariously entertaining satire.

Fiction or non-fiction. To trust or not to trust. As artists highlight it themselves, “based on true events, this performance is purely fictional”. And yet, it can open your eyes to the ways political agenda or propaganda is being made in a very real way. By creating what can be called a one big theatre caricature of the creation of lies, Rabih and Lina show how truth can be twisted even when facts were clearly documented. To the point of one character saying, “And I said to myself what a terrible world”, since he was shocked to what extent his expectations were disappointed by the media creating a completely different image of the event. The truth as a metaphor accompanies performative characters as ghosts, reflecting as well on a fairytale tradition of storytelling, showing how the same story can be distinctively told by different people.

Was it really a sunny Sunday? Or maybe it was a snowy Friday? The audience could decide for itself during the after talk organized by the performance philosopher. And from the feedback that I’ve heard it doesn’t matter whether it was Poland, Lebanon, Hungary, or Russia chilling or stressing on a snowy sunny Monday – similar stories can be found anywhere for everyone to relate to as media will mostly always have influence created by political agenda. But of course, you always can come and watch it to decide for yourself.

You can read more about Sunny Sunday and the “was/wasn’t” narrative here.

Blog by Natalia Sedeleva

Teapot with nails and a bunch of strangers

Where are you from? What brings you here? Was it difficult for you to build a home? What does it mean to be Dutch? Sonia Hughes asks all sorts of questions, creating a metaphor for building a sense of belonging in her performance “I am from Reykjavik”.

For 4 days during the SPRING festival, Sonia Hughes builds and takes down a shelter in different locations. It is not simply a sculpture, but a ceremonial investigation of humans’ identity, entitlement, freedom, and sense of home.

The site for the construction of the sculpture is outlined in yellow lines. In different corners, there are simple pieces of furniture in the colour white oak. In one of the corners stands a flower. Each time, Sonia starts small – she builds a foundation, then walls, windows, and a conditional roof of a small house. Against the background of light wood, bright elements of the construction become clearly visible – purple stripes holding back the beams, a green teapot with nails, as well as Sonya's green dress, developing in the wind like an insatiable force of creation.

Many people pass by. Someone stops only for a second, someone offers help and others sit around in the hope of starting a conversation or asking a question. At the same time, Sonia herself makes sure not only to thank people for offering help but ask them about their stories and ancestors.

It is not a secret that in Utrecht finding a place to live can be quite challenging. The same can be said about immigrants striving to build friendly connections or a sense of belonging in a new environment. How do you begin feeling at home in a new country? What does it mean to be Dutch? The second question is exactly what Sonia asked her Dutch audience – and while some of them believe that being Dutch is not even special enough to talk about it, Sonia finds it amazing that most of them do not mind speaking English all the time. “Everything is relative, she says, when you come to England, local people are very patient and open-minded about foreigners speaking English with mistakes”. While Dutch people, according to the audience, would rather switch to English than listen to a poorly learned native language.

However, no matter where you go and where you come from, there is always a question for you: where are you from? And for that, despite being English, Sonia found just a perfect answer: “I am from Reykjavik”, as on the opposite to many other places, it creates no tension, but simple pure interaction – the same Sonia has with her construction – no bolts, no power tools, just hands and a pure desire to feel home anywhere.

A blog by Molly Field

The Waves, by theatre-maker and performer Khadija El Kharraz Alami, is urgent, ruthless and daring. Crashing together and upon the audience in this open, interactive space; the performers are electric, howling to the heavens for their mothers, a share of power or anything more than this. As El Kharraz Alami explains herself, this experimental piece focuses on the reclaiming of the female space through mourning and celebration - and that is exactly what it feels like. The performers hum, quietly and then deafening all at once - songs of joy or sorrow? Probably both, El Kharraz Alami revelling in spaces of feminine contradiction.

The piece takes many forms, beginning in the fashion of a choose-your-own adventure. The audience are invited to join one of the five performers waiting, solemnly, in different areas of the city. I joined ‘children of the river’ outside Stadsschouwburg Theatre whereby they, quietly, let sand slip from their hands in the warm breeze and into unravelling patterns in the grass below. Against the push of the spitting fountain behind them, the performer twisted and blew with the garden around us, pulling in an audience from beyond the festival; bikes abandoned on the pavement. 

After being led by our child of the river into the theatre space itself, and joined by the rest of the audience and performers, The Waves’ trajectory escalated. In a sprawling stage that screamed earth and ritual, the five artists (including El Kharraz Alami herself) sang, screamed, moaned and whispered in tongues - throwing themself, teeth-baring, towards spectators who sat amongst the set. The piece explored the vast expanses of feminine emotion and really connected with the audience, who laughed, felt and experienced along with them.

This performance was The Waves’ Dutch premiere, performed at Stadsschouwburg as part of the ongoing, performing arts programme of the 2022 SPRING Festival. Our interview with the talented, outspoken El Kharraz Alami can be read here, and our agenda (for other, similarly experimental performances) can be found here. 

A blog by Molly Field

Argentinian choreographer Amparo González Sola’s newest piece If Every Rock is a Hole does not shy away from its quietly-deafening potential. Inviting the audience to sit with her in contemplative silence, González Sola explores the bright, white space through a series of gestures, unsettling sequences and seemingly impossible poses. Meditative in practice, the artist stretches, writhing, towards the overhead lights. She is reminiscent of nature, reaching towards the sun for warmth, grounding and visibility. 

As part of a larger project on reciprocity, González Sola locates her piece within discussions questioning colonial and patriarchal thought. I was particularly struck by ideas of voyeurism and female performativity as we, the audience, allowed (and even, willed) González to stretch herself into unnatural shapes for us, all contorted limbs and flexed feet. Shapes that, with desperate exertion, left the artist shaking and avoiding the surrounding eyes. As if privy to her own gender performance, González Sola would often join the audience, sitting amongst the cushions and voyeurs, contemplating.

The performance ended with darkness; liquid ink dripping from González Sola’s pores. The words she did not say but implored us to hear, rendering herself both active and passive, both object and subject, both strong and fragile. 

If Every Rock is a Hole is currently undergoing its Dutch premiere at Theater Kikker, Utrecht, as part of the ongoing, performing arts programme of the 2022 SPRING Festival. To learn more about Gonzalez Sola’s politically-poetic piece, read our interview with the artist here as well as having a browse of the rest of SPRING’s agenda here.

Donderdagavond 12 mei is de jubileumeditie van SPRING Performing Arts Festival in Utrecht van start gegaan. De tiende editie van het festival opende met de voorstelling Fuck Me van Argentijnse choreograaf Marina Otero, een krachtig en ontroerend manifest over weerbaarheid en het overwinnen van obstakels. Marina Otero kreeg een staande ovatie van het publiek met een lang applaus. De voorstelling was gisteren,13 mei om 19.00 uur nog een keer te zien in Stadsschouwburg Utrecht. 

Ook The Village Utrecht van Nieuwe Helden is donderdag van start gegaan. Een audio fietstocht die begint in de voortuin van Stadsschouwburg Utrecht waar je na een korte introductie geleid wordt naar het dakterras van ANNE. Hier is de snelst groeiende stad goed zichtbaar en maak je de keus om naar de wijken Overvecht, Lunetten en/of Leidsche Rijn te gaan. Een inspirerende tocht die je een nieuwe kijk geeft op de stad. The Village Utrecht is nog t/m 21 mei dagelijks te beleven.

SPRING 12 t/m 21 mei 2022
Tien dagen lang maakt het publiek tijdens SPRING kennis met gedurfde, hedendaagse internationale podiumkunsten op 11 verschillende locaties door de hele stad Utrecht. Op het programma staan o.a. de Utrechtse maker Julian Hetzel die tijdens There Will Be Light op zoek gaat naar een persoon die hij €15.000 gaat geven, het equivalent van een basisinkomen. Het dansfeest/spoken word-concert The Dancing Public van Deense choreografe Mette Ingvartsen en de All Together van Japans/Oostenrijkse maker Michikazu Matsune waarin drie performers mensen herinneren die een diepe impact op hun leven hebben gehad. Het volledige programma bestaat uit 20 producties met meer dan 60 voorstellingen in tien dagen.

Start kaartverkoop
Tickets voor SPRING 2022 zijn verkrijgbaar via springutrecht.nl waar ook het gehele programma te vinden is. Het festival duurt t/m 21 mei 2022.

Blog geschreven door reporter Tessa Kraijer

Middenin een weiland staat een containerwoning. Zo vanuit de verte zie ik gekleurd licht en bewegingen door de ramen.

Als ik mijn koptelefoon opzet en op de beat van de muziek dichterbij kom, zie ik dat het mannen zijn. Naakte mannen met witte lenzen in. Het geeft ze een lege blik. Deze mannen zijn met hun lichaam hier, maar met hun hoofd heel ergens anders. In de koptelefoon die ik op heb klinken hun stemmen. Ze vertellen als één gezamenlijke monotone stem hoe drugsgebruik hun seksleven heeft verandert. Ze gebruiken drugs om samen te verdwijnen, op te gaan in elkaar, de wereld te vergeten. ‘Hier zorgen we voor elkaar. Iedereen kent de regels’. 

En ook al klinkt het af en toe als een droomwereld, als publiek voel je je al snel ongemakkelijk. De mannen zoeken constant oogcontact met hun lege blik. Ze blijven je aankijken terwijl ze gedetailleerd over hun seks en drugs ervaringen vertellen. Hoe mindblowing de seks is aan de drugs. Ze blijven je ook aankijken als ze vervolgens uit absolute geilheid alles om zich heen proberen te neuken. In dit huis zijn grenzen vervaagd. In dit huis is geen schaamte.

De beat en monotone stemmen zorgen ervoor dat je een klein beetje wordt meegenomen in de trance. Het voelt bijna alsof je erbij bent, alsof je het snapt. 

En dan word je ineens wakker geschud als je jezelf in een spiegel ziet die in het huis hangt. Je kijkt naar jezelf, glurend door de ramen en je beseft dat je hier geen onderdeel van bent, maar een voyeur met een mening. Wij als publiek zijn de roddelende buren die er afkeurend naar staan te kijken. Een wereld waar we niets van snappen, waar de meesten van ons nooit helemaal bij kunnen komen. ‘Dit is toch hartstikke gevaarlijk en ongezond? Waarom zorgen ze niet goed voor zichzelf?’ De mannen beantwoorden dit soort vragen koeltjes in hun monoloog. “Je wilt dat ik een gezonde lifestyle aanneem? Waarom? Zodat ik 80 kan worden? Is dat iets wat ik zou willen?” 

En nee, ‘ze zijn niet eenzaam, ze zijn gewoon geil’.

Foto door Anna van Kooij

Blog geschreven door reporter Tessa Kraijer

Allemaal aangeklede bezoekers tussen foto’s van blote mensen. Het contrast tussen de kijker en de afbeeldingen is grappig om te zien. De blote lichamen op de foto’s vormen lijnen en patronen, soms is het net alsof je door een caleidoscoop kijkt. Op andere foto’s versmelten de lichamen juist tot een grote hoop, of dragen ze elkaar. 

De foto’s zijn op vijf bekende locaties in Utrecht genomen. De meesten vanuit de lucht, met een drone, en dat zorgt voor dat prachtige beeld. De blote huid die afsteekt tegen stenen, een sportveld of de vloer van een bibliotheek.

Een paar keer sta ik met een paar modellen voor een foto. “Waar sta jij? Ik herken je billen nog niet hoor”. Er wordt af en toe wat gegiecheld, ‘het zijn tenslotte allemaal blote mensen’, maar het woord ‘prachtig’ klinkt het vaakst. 

Festivalfilosoof Floris van den Berg houdt een korte toespraak voor het publiek. Hij schreef het boek ‘Denken in het donker’, een boek over hoe je nou moet kijken naar al dat moderne, avant garde theater dat op SPRING te zien is. “Het is niet altijd leuk”, geeft Floris toe, “maar voorstellingen die schuren, blijf je het langst over praten”. En die heeft SPRING. Voorstellingen die je aan het denken zetten en een gesprek op gang brengen om zo meer met elkaar in verbinding te komen. ‘Want om die verbinding draait het’, verteld ook later artistiek directeur Grzegorz Reske in zijn toespraak.

Dronude zorgde op het moment van de shoot al voor verbinding tussen de modellen. “Het was nog zo vroeg tijdens het maken van de foto’s, dat het rijp nog op het gras lag. En daar gingen wij dan met de blote billen op liggen. Afzien voor de kunst”, grapt Floris. Nu openen de foto’s het gesprek over lichaamsidealen, zelfacceptatie en wat schoonheid dan precies is. 

Als Floris tenslotte aan het publiek vraagt wie er allemaal model hebben gestaan, schieten zo’n beetje alle handen om me heen de lucht in. Juist ik voel me op dit moment naakt.

Allemaal trotse modellen die hun lichaam als kunstwerk lieten vereeuwigen, omdat het dat misschien altijd al was. De tentoonstelling is nog het hele SPRING Festival te zien om zoveel mogelijk mensen te inspireren zichzelf een beetje meer bloot te geven.

Foto door Tom Durden

Blog geschreven door reporter Tessa Kraijer

Wie op zoek is naar grensverleggende kunstenaars, is hier op het juiste adres. Fuck Me is een voorstelling waarin de grens wordt opgezocht om er vervolgens keihard overheen te denderen. Vanaf de eerste seconde wordt het publiek op scherp gezet, een paar dansers blijken in het publiek te zitten. Ze staan op en kleden zich helemaal uit. En ja, als je dan in het midden van de rij zit, moet iedereen opstaan, zodat die blote billen erlangs kunnen.

Vanaf de eerste beweging is duidelijk dat dit geen voorzichtige naakte dansvoorstelling is. Ik kan de mannen om me heen ineen voelen krimpen als één van de dansers zich in een split laat vallen, met blote ballen. Maar deze voorstelling gaat niet over provoceren met naakt. Veel meer nog gaat het over je lichaam helemaal geven voor de kunsten. Danseres en regisseur Marina Otero is daar zó ver in gegaan dat ze deze voorstelling zelf niet meer kan dansen. Tijdens het repetitieproces is haar rug geblesseerd geraakt en kan ze amper nog bewegen. Maar de voorstelling moest en zou er komen. Daarom danst ze zelf niet, maar zit ze als een soort poppenspeler aan de zijlijn, de dansers te instrueren hoe ze haar verhaal moeten vertellen in haar plaats. Zij doen alles wat haar lichaam niet meer toelaat. Tussendoor neemt ze het publiek mee in het maakproces en leren we haar grenzeloosheid kennen. De dansers stemmen mondeling in dat ze bereid zijn, bereid zijn, bereid zijn. ‘Dit stuk zal haar genezen’.

De pijn die Marina voelt in haar lijf is niets vergeleken met de pijn dat ze niet meer zelf kan dansen. Marina ‘zal nooit rustig worden’. Marina laat zich niet kennen. Marina zal blijven vechten. Dus als het applaus voorbij is, de bloemen in ontvangst genomen en de dansers van het podium verdwenen zijn, komt Marina terug. Naakt en met de bloemen nog in haar hand begint ze rondjes te rennen op het podium. Ze instrueert al rennend de lichttechnicus het zaallicht uit te doen. Het is pikkedonker, en alles wat je hoort is het gehijg en de voetstappen. We mogen zelf weten hoe lang we blijven kijken. Marina blijft nog wel een tijdje rennen.

Foto door Diego Astarita

Deze SPRING editie zijn er verschillende context programma's die je naast de reguliere voorstellingen kan bezoeken.

Between my name and me

Michikazu Matsune's project Between my name and me is gebaseerd op het simpele idee om mensen te vragen het verhaal over hun eigen voornaam te delen. Deze persoonlijke verhalen vol spectaculair niet-spectaculaire anekdotes vormen een collectief portret van diverse individuen. Van deze verzameling naamverhalen zal uiteindelijk een installatie, boek én performance gemaakt worden van 100 mensen uit verschillende steden in de wereld. Meld je hier aan voor een gesprek met Michikazu!

Playful Robots

Playful Robots is een interactieve installatie waarbij deelnemers met een robot kunnen dansen. Twee Pepper-robots zijn geprogrammeerd met dansimprovisatie. Als bezoeker kun je drie games met de robot spelen. Er is geen ervaring vereist, alleen de bereidheid en nieuwsgierigheid om te ontdekken hoe we met en naast machines kunnen bewegen. Lijkt het je leuk om met een robot te dansen? Meld je hier aan!

Landing on Feathers

Jija Sohn en Aleksandra Lemm werken samen met Julia Reist aan een tweede deel van het Landing on Feathers-project, waarin ze verder onderzoek doen naar inclusiviteit en mededogen in relaties tussen mensen en de samenleving. Tijdens SPRING Performing Arts Festival delen ze hun onderzoek met het publiek en creëren ze een bijzondere safe space waar publiek wordt uitgenodigd te reflecteren en uit te wisselen over zorg, nabijheid en onze verhouding tot de ander. Samen willen ze alle vormen van beperkingen, uitdagingen of ongemakken bespreekbaar maken. Heb je interesse? Klik hier voor meer informatie en aanmeldingsopties.

OPEN EXPERT TALKS

OPEN EXPERT TALKS zijn verdiepende gesprekken over thema’s van SPRING: actuele thema’s die er toe doen. De moderator gaat in gesprek met kunstenaars uit het festival. De TALKS zijn er voor de nieuwsgierige luisteraar, de kritische kenner, de student en de professional. Ze zijn goed te combineren met voorstellingsbezoek, maar ook los bij te wonen. De TALKS zijn vrij en voor iedereen toegankelijk. Deze SPRING editie zijn er drie TALKS te bezoeken:

Feminist Voices

Marina Otero trapt SPRING af met een krachtig feministisch statement en daar blijft het niet bij. Alleen al in het eerste weekend zijn Khadija El Kharraz Alami, Boukje Schweigman, Mette Ingvartsen en andere vrouwelijke makers te zien, waarvan het werk op verschillende manieren aan feminisme relateert. Onder leiding van moderator Arianne Perez-Koeleman, docent aan Universiteit Utrecht, gaan Boukje Schweigman en Khadija El Kharraz Alami in gesprek over de relevantie van feminisme voor hun werk en vice versa. Lees hier meer over Feminist Voices.

Performing Radical Economies

Dit jaar beleef je tijdens SPRING een prikkelend experiment met radicale economieën. Studio Julian Hetzels nieuwe project There Will Be Light hergebruikt zijn eigen culturele financiering als een basisinkomen dat gedurende een jaar aan één persoon wordt gegeven. Met andere woorden: iemand krijgt € 15.000. Iets voor niets. Met dit project als uitgangspunt openen we de discussie rond vermogensverdeling en universeel basisinkomen met Julian Hetzel, Denise Harleman van Collectief Kapitaal en Evelyn Wan, Universitair Docent Media, Arts and Society bij de vakgroep Media- en Cultuurwetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Wil je deelnemen aan dit gesprek? Meld je aan via deze pagina.

Postcolonial Performances

Hoe ga je als theatermaker om met het koloniale verleden en de resonantie hiervan in het heden? Hoe ga je als antropoloog-choreograaf tewerk en hoe voorkom je cultural appropriation? Onder leiding van moderator Amal Alhaag (curator en onderzoeker) gaan Choy Ka Fai, Eko Supriyanto en Sadiah Boontsra (curator en historica) met elkaar in gesprek. Eko en Sadiah zullen middels een online-verbinding deelnemen. Aan het einde van het gesprek wordt een korte documentaire Antara Dua Bulan van Arnaud Kokosky Deforchaux en Beyond Walls vertoond over het bezoek van Eko en de dansers van IBUIBU BELU: BODIES OF BORDERS aan SPRING in Autumn 2021. Aanmelden voor deze TALK kan hier.

Heb je keuzestress en geen idee welke SPRING voorstellingen bij jou passen? Gebruik dan de Guide Me! Met onze online tool geven we je na het beantwoorden van een paar korte vragen een persoonlijk advies over welke voorstellingen je echt zou moeten zien.

Kies je voor bekend terrein of ongebaande paden? Zie je liever theater of liever dans? Welk beeld spreekt jou het meest aan? Ga naar de Guide Me!

To be naked is to be without disguises. John Berger

Een strakblauwe lucht, geen blad aan de boom, het gras bedekt met een laagje rijp. De tuin van het Centraal Museum Utrecht. Een zaterdagochtend in maart. En ik lig languit op het gras naast het slingerpad. Ik hoor de kwetterende vogels. Stemmen om mij heen. Een diepe rust. De kou die minder koud blijkt, maar die toch langzaam mijn lijf binnendringt. Ik kijk naar de lucht. Ik adem diep. Ik ben ontspannen. Ik ben niet alleen. Ik ben deel van een geheel. Ik ben een schakel in een keten van naakte lichamen. Ik ben deel van een SPRING performance. Ik ben danser, zij het een verstilde en verkilde.

Dertig mensen zijn deel van deze happening. Zonder alcohol, zonder drugs, zonder goeroe en zonder kleren. Het is mogelijk om je buiten je comfortzone te begeven terwijl je nuchter bent en niet verdwaasd door een ideologie of leider. Ik heb mijzelf deel gemaakt van een voorstelling. Niet langer ben ik een passieve toeschouwer die zichzelf heel progressief vindt bij de aanvaarding van het naakt op het podium bij SPRING, maar participeer ik in een voorstelling, waarvan ik zelf medeorganisator ben: het Dronude Utrecht Project.

Om half negen verzamelt de groep zich bij de grote rode stoel van Baas die op de wisselsokkel voor het Centraal Museum staat. Aan de gevel wappert een lang blauw/geel lint als steunbetuiging aan Oekraïne. Ver weg en tegelijkertijd dichtbij. Hier gaat het leven door, een leven in vrijheid. Het nieuws doet je beseffen hoe kwetsbaar en breekbaar vrijheid is. Vrede is een noodzakelijke voorwaarde voor een cultureel leven en een staat die de vrijheid van expressie waarborgt evenzeer.

Dertig modellen zijn bereid gevonden om naakt te poseren voor dit kunstproject. Er is koffie en thee. De formulieren voor de handtekening voor toestemming van de modellen worden rondgedeeld. Durden heet iedereen welkom. Er zijn enkele modellen die eerder met hem gewerkt hebben, maar voor de meesten van ons is dit de eerste keer. Voor mij ook. Daarom lig ik dus zelf op een zaterdagochtend naakt in de museumtuin. Het rare is dat het niet raar voelt. Het voelt wel raar om er met andere mensen over te praten, maar de ervaring zelf is niet raar. Een van de assistenten merkt  op dat hij zich juist ongemakkelijk voelt om als een van weinigen wel aangekleed te zijn. Normaal wordt immers gedefinieerd als wat de overgrote meerderheid doet. Hoe ver weg het publiekelijk naakt ook weggestopt is, zo simpel blijkt het te doorbreken. Deze groep vrijwillige modellen vindt het niet moeilijk zich uit te kleden en plein public en bloot rond te lopen.

We doen drie sessies. Eerst een slingerlijn langs het slingerpad. We liggen eerst op onze rug met handen om de voeten van degene boven je. Zo voel je jezelf veilig ingeklemd tussen twee anderen. Bloot verbonden met buiten, met de aarde, met de stad, met de anderen voelt dit intens en prettig. Het aanraken maakt dat ik me voel opgenomen in het geheel. De coronamaatregelen zijn na twee jaar net weer opgeheven en aanraken is nog meer taboe geworden dan het al was. Daar komt nog de metoo van ongepaste aanrakingen overheen en zo is aanraken bijzonder geworden. Deze fotosessie performance is een safe space. Iedereen is relaxt, er is een veelvormigheid van lichamen, de mensen spreken met elkaar. Na elke sessie is er gelegenheid om in de Tuinzaal van het museum weer warm te worden en koffie/thee te drinken. Grappig is dat er verschillende vormen van aankleding zijn dat liep van mensen die zich snel volledig aankleedden, badjassen, onesies, via het naturistentenue van alleen bovenkleding, tot geharde naturisten die naakt bleven terwijl de meerderheid zich weer als textielmens vermomde. De tweede sessie is op het trapeziumvormige grasveld omkaderd door museummuren. We liggen kriskras in het trapezium. Het ziet er uit als een groep roze biggen op een veldje, inderdaad, weinig flatteus. De zon heeft inmiddels het gras bereikt en we liggen geruime tijd dicht op elkaar in de zon. De gangmakers tappen moppen. We voelen ons weer een groep.

Als vrijdenkende individualist ben ik huiverig voor groepen, huiverig om me in groepen te begeven. Maar dit keer voel ik me juist huis en op mijn plaats, plezierig. De naaktheid maakt daar denk ik wel een belangrijk deel van uit. De groep is gekleed veel diverser dan naakt. Natuurlijk zijn de naakte lichamen verschillend, maar veel minder verschillend dan met kleding. Dat zie je goed op de foto’s: van een afstand zijn mensen nauwelijks van elkaar te onderscheiden. Dat er een grote verscheidenheid aan lichamen is, is ook prettig. Je weet dat je je ergens op een schaal bevindt. En ook fijn om eens echte mensen te zien en niet de geïdealiseerde lichamen die op het scherm te zien zijn. Ik had gedacht dat het lastig of ongemakkelijk zou zijn om met naakte mensen te praten, maar dat valt reuze mee. De groepssfeer was gemoedelijk. We hadden een gedeeld avontuur. Een gedeelde maatschappelijke overschrijding van de norm, van het normaal.

De derde sessie is een cirkel. Deze wordt niet op het gras, maar op de vierkanten houten vlonder van het terras van het museum gelegd. Rillend lig ik op mijn rug. Wanneer iemand opmerkt: ‘Kou is ook maar een emotie’ krijg ik last van cognitieve kortsluiting. Als ermee bedoeld wordt ‘je kunt je deels over kou heenzetten door diep adem te halen en je te ontspannen’ dan is dat prima, maar kou is geen emotie (niet zo min als blauw een cirkel is). We gaan zitten met de armen om elkaars schouders. Dat is voor mij het hoogtepunt van de fotosessie. Het samenzijn. Het gevoel van een gedeeld project. Dat wij model staan voelt als bijzaak. We zien de drones hoog in de lucht en we horen ze zoemen als wespen in de zomer, maar we zijn in het nu en met elkaar. Er wordt gelachen en vooral zijn we bezig te zijn. Iedereen gelijk, armen om elkaars schouders, kwetsbaar en open in onze naaktheid. Wellicht dat mensen verschillende politieke en morele opvattingen hebben, maar hier zijn we dan toch als eenheid. Ik besef wel dat deze vorm van samenzijn cultuurhistorisch een niche is: dat de samenleving dit naakt samenzijn tolereert, dat er mensen zijn die dit willen, dat iedereen zich passend gedraagt. Ik voel mij in het paradijs.

Ik heb mijzelf in deze situatie geschreven. Ik heb weliswaar een boek over naturisme geschreven, maar ik ben vooral een theoretisch naturist die af en toe naar de sauna gaat en een naaktstrand bezoekt als het uitkomt. Een naturistencamping, het nec plus ultra van naturisme, ligt, tot op heden, buiten mijn verbeeldingshorizon. Naakt in de stad is voorbehouden aan de vele blote standbeelden. Het Dronude Utrecht Project brengt naakt op een esthetische manier terug in de stad. Het is interessant om je af te vragen als je een stad te binnen schiet of een dergelijk project in die stad zou kunnen. Er zijn steden waarvan het ondenkbaar is dat het zou kunnen, in veel landen wordt openbaar bloot absoluut niet getolereerd. Maar ook in Nederland zijn er nog groepen die zeer nudofoob zijn. Denk aan de refo’s en moslims. Toen vorig jaar het programma Gewoon Bloot op televisie verscheen waarbij volwassenen zich naakt toonden aan kinderen en kinderen commentaar mochten geven met de gedachte om bloot te normaliseren, diende de SGP een petitie bij de Tweede Kamer in een poging de het programma te verbieden.

Het Dronude Project heeft raakvlakken met SPRING voorstellingen en andere performances. Zo was er in 2021 de voorstelling Ensaio para uma cartografio van Monica Calle met naakte vrouwen die geen professionele acteurs of dansers waren en waar empowerment centraal stond. Ook doet Dronude mij denken aan een voorstelling waar ik vorig jaar was: de indrukwekkende voorstelling Habitat/Amsterdam van Doris Uhlich in Frascati in Amsterdam. Deze voorstelling bestond uit een gechoreografeerd rave dansfestijn met veertig naakte vrijwilligers die zich tussen het publiek door bewogen. De transgressie van wat normaal is, was hier nog wel flink heftiger dan bij dronenude. Toen ik er als toeschouwer tussen stond, vroeg ik me ook steeds af of ik het zou durven en hoopte ik dat dat het geval zou zijn. Het publiek was razend enthousiast en klapte tijdens het applaus de handen rood.

Het voelt mooi om deel te kunnen uitmaken van een kunstwerk. Ik ervaar die vrijheid nu nog sterker in een wereld waarin de vrijheid op het spel staat. Het is mooi om te spelen, met elkaar mooie dingen te maken en vrolijk en vrij naakt te zijn.

Blog door Floris van den Berg

Foto door Tom Durden

Benieuwd naar de tentoonstelling? Klik hier voor meer informatie over het Dronude Project.

Heb jij je altijd al afgevraagd hoe het brein van een artistiek maker werkt? Na de eerste twee series SPRING in het diepe duikt kunstjournalist Luuk Heezen voor een derde maal digitaal, maar zeer intiem, in de gedachtekronkels van de makers die op het SPRING Performing Arts Festival te zien zijn.

Dit keer gaat hij in gesprek met Mette Ingvartsen over haar voorstelling The Dancing Public. Daarnaast spreekt de journalist met Bruno Beltrão (New Creation), Michikazu Matsune (All Together), Eisa Jocson (Manila Zoo) en Ezra Veldhuis & Bosse Provoost (Indoor Weather). Welke fascinatie ligt er aan hun werk ten grondslag? Hoe heeft de voorstelling vorm gekregen? Welke scène kostte het meeste bloed, zweet en tranen? Leun achterover een laat je meevoeren op de hersengolven van de meest vooraanstaande creatievelingen. Een verdiepend gesprek, dat zowel voor als na het zien van voorstelling interessant is om te horen. Elke donderdag verschijnt er een nieuwe aflevering online.

De podcasts zijn al te beluisteren via deze link.

Podcast The Dancing Public (Engels)

Ons digitaal magazine staat weer online! Duik dieper in het programma van het komende SPRING Perfoming Arts Festival door middel van interviews met o.a. Julian Hetzel, Khadija El Kharraz Alami, Royce Ng en andere makers. Ook vertelt onze nieuwe artistiek directeur Grzegorz Reske meer over zijn achtergrond en plannen. En dat is niet alles! Het team van SPRING geeft je leuke festivaltips en je leest alles over één van de belangrijkste hedendaagse choreografen in Latijns-Amerika: Marina Otero: zij opent dit jaar SPRING met haar voorstelling Fuck Me. Pak een kop thee en geniet! Lees het magazine hier.

De tiende editie van SPRING Performing Arts Festival opent op 12 mei met de energieke en krachtige voorstelling Fuck Me van Argentijnse choreografe Marina Otero in Stadsschouwburg Utrecht. Tien dagen lang maakt het publiek kennis met gedurfde, hedendaagse, rauwe en politiek kritische voorstellingen in verschillende theaters en in de publieke ruimte in Utrecht. SPRING presenteert een mix van gevestigde en jonge makers. De tiende editie van SPRING Performing Arts Festival vindt plaats van 12 t/m 21 mei.

Het festival presenteert wereldpremières van verschillende Nederlandse makers. Dries Verhoeven toont ons een blik in de bitterzoete wereld van seksueel drugsgebruik in The NarcoSexuals. In Boukje Schweigman’s nieuwste werk Eros is het klaar met alle taboes en clichés van de vrouwelijke sensualiteit. In de voorstelling The Waves van Khadija El Kharraz Alami staat de vrouwelijke schoonheid, pijn en kwetsbaarheid centraal.

Bijzondere Nederlandse premières op het programma zijn van choreografen Bruno Beltrão (Brazilië) en Mette Ingvartsen (Denemarken/België). Bruno Beltrão reageert met zijn mix van hiphop en hedendaags dans op de extreemrechtse acties van het Bolsonaro-bestuur in Brazilië. Mette Ingvartsen danst de pandemie van zich af met een mix van onstuitbare bewegingen en een onophoudelijke stroom van muziek in de voorstelling The Dancing Public.

Met het programma wordt er ook aandacht geschonken aan de verbinding die we tegenwoordig kunnen maken op afstand. In Manila Zoo van Filipijnse maker Eisa Jocson is een unieke Zoom-performance te zien over gedwongen isolatie en consumentisme. Tijdens de theatrale lezing Presence, waarbij Royce Ng op afstand aanwezig is, onderzoekt hij de betekenis van ‘aanwezigheid’. En voor Postcolonial Spirits dook Choy Ka Fai in het Indonesische dansritueel Dolalak en staat danser Vincent Riebeek in live-verbinding met Dolalak-danser Andri Kurniawan in Surakarta.

SPRING presenteert ook werken die geworteld zijn in Utrecht. Met een interactieve app neemt Nieuwe Helden je in The Village Utrecht mee op fietstocht door de snelst groeiende stad van Nederland. Honderd naakte mensen poseren op een iconische plek in de binnenstad voor de tentoonstelling Dronude Utrecht Project van dronefotograaf Tom Durden. En tot slot schudt theatermaker Julian Hetzel onze kijk op de wereld weer op. Dit keer met There Will Be Light, een project over de precaire economie van hoop waarin hij een basisinkomen uit zijn eigen culturele financiering neemt en die geeft aan één persoon.

Start kaartverkoop
Tickets voor SPRING 2022 zijn vanaf nu verkrijgbaar via springutrecht.nl/programma waar ook het gehele programma te vinden is. Het festival duurt van 12 t/m 21 mei.

Word jij onze nieuwe collega? Voor het SPRING Performing Arts Festival 2022 (12-21 mei) zoeken we per direct een Kassamedewerker.

Zorg jij ervoor dat alles rondom de online en offline verkoop bij SPRING goed verloopt? Als Kassamedewerker verstrek je informatie tijdens het festival aan de bezoekers over het programma en de routing in en naar de verschillende festivallocaties en je zorgt voor een vlotte en adequate afhandeling van de bezoekersstroom op drukke avonden. Kom jij ons team versterken? Lees hier de hele vacature en solliciteer!

Sluitingsdatum: 7 april

Foto door Anna van Kooij

Een maandelijkse blog van Grzegorz Reske, de nieuwe artistiek directeur van SPRING

Het is alweer even geleden dat ik begon aan een nieuw stuk voor mijn SPRING blog. Ik had toen een ander onderwerp in gedachten. Maar op 24 februari kantelde mijn perspectief, en dat vroeg om een tekst met een andere dynamiek en reikwijdte.

Ik schrijf deze woorden terwijl de invasie door het leger van de Russische Federatie in Oekraïne alweer de derde week ingaat. Ik heb geen idee hoe de situatie zal zijn als deze tekst terugkomt van de vertaler, of als die op de website wordt gepubliceerd. Ik kan alleen maar bidden dat Oekraïne standhoudt en weerstand blijft bieden, en dat er niet nog meer slecht nieuws daarvandaan komt.  

De afgelopen twee weken zag ik de schizofrene verhouding tussen de realiteit op mijn social media en de realiteit buiten mijn raam verder scheefgroeien. Ik ben vanuit Oost-Polen naar Nederland verhuisd en maakte in de jaren hiervoor vele reizen naar Oekraïne; soms voor de kunst en soms ook niet voor de kunst. De realiteit van een oorlog krijgt een heel andere dimensie als de kapotgeschoten gebouwen die je op je beeldscherm ziet, plekken zijn waar je echt geweest bent; als de gezichten van de mensen die op de vlucht slaan voor de oorlog, of die van de slachtoffers, de gezichten van je vrienden zijn. Je reactie op het geweld waarmee de invasie gepaard gaat, op de doodsangst van de vluchtelingen en de absurditeit van de oorlog – alles wordt veel persoonlijker. En tussen de angst voor het leven van je vrienden en de woede tegen de aanvaller, begin je na te denken. Hebben we wel alles gedaan wat we konden om deze oorlog af te wenden? En met ‘we’ bedoel ik de Europese samenleving, de artistieke gemeenschap? Is onze reactie nu anders dan bij de andere oorlogen die we de afgelopen decennia van een afstand zagen gebeuren? Is onze angst deze keer groter, omdat de bommen veel te dicht bij ons eigen veilige, comfortabele huis vallen? Is deze oorlog echt zo anders dan al die andere oorlogen? Of vindt deze net als al die andere zijn oorsprong in de nog-altijd-niet-voltooide postkoloniale realiteit en de comfortabele rijkdom van het westen?  

Ik heb geen pasklaar antwoord op de vraag hoe we op deze tragedie moeten reageren. Hoe we onze samenwerking met de Oekraïense gemeenschap ook zichtbaar maken en benadrukken dat Oekraïne thuishoort in de Europese samenleving – we hebben niet goed genoeg naar de Oekraïense kunstenaars geluisterd. Hadden we dat wel gedaan, dan wisten we van hun angst voor de oprukkende terreur. En als we de Oekraïense cultuur goed hadden bestudeerd, dan waren we niet zo verrast geweest door hun volharding en verzet.

We keren ons graag af van ellende en angst. Terwijl oorlog veel meer een realiteit is dan een uitzondering. Wie wil zich nog de slachtoffers van de Balkanoorlogen herinneren? De annexatie van de Krim? Of de aanslagen door ondergrondse terreurgroepen in Brussel, Parijs en Londen, of de terroristische acties van staatswege in Londen of Berlijn (die laatste twee op initiatief van dezelfde beleidsmakers die nu de troepen naar Kiev sturen).

Hoe moeilijk het ook is om in oorlogstijd na te denken over kunst, toch geloof ik dat de kunst nog steeds het vermogen heeft om grenzen te overschrijden. We zijn misschien vergeten hoe we dat vermogen moeten inzetten, maar het is er nog wel. We moeten nodig op zoek naar verhalen die uitleg geven, die ons waarschuwen en die oplossingen bieden. En we hebben kunstenaars nodig die stevig geworteld zijn in onze gemeenschappen, om ons te helpen de gevaren te benoemen en actief hoopvol te blijven. Zij helpen ons onszelf te begrijpen, door onze buren te begrijpen. SPRING heeft altijd willen samenwerken met zulke kunstenaars en ik geloof echt dat we in de nabije toekomst nog veel meer van zulke samenwerkingen moeten aangaan. We moeten gaan inzien wat Europa is, wat de wereld is, en dat moet vandaag beginnen, nu Oekraïne vecht voor de Europese normen en waarden.

En hoewel we geen voorspelling kunnen doen over de stand van de wereld over acht weken, hoop ik dat het aankomende SPRING festival ook een kans is om te bespreken hoe we dit samen kunnen aanpakken. Want de mensen in Oekraïne (en op zoveel andere plekken ter wereld) offeren teveel levens op voor die normen en waarden.

Foto door Anna van Kooij

Een maandelijkse blog van Grzegorz Reske, de nieuwe artistiek directeur van SPRING

In mijn leven herhaalt zich steeds een bepaald scenario. Vaak als ik aan een nieuwe kennis vertel dat ik voor een festival werk, hoor ik: “Wat cool! En wat doe je de rest van het jaar?”

Tuurlijk, als je er van de buitenkant tegenaan kijkt, is een festival inderdaad dat bombastische moment één keer per jaar (een week, of twee, of drie) waarop het aanwezig is in de stad. Maar het vraagt nogal wat werk om die tijdelijke uitbarsting van voorstellingen te kunnen presenteren. Een deel van dat werk is zichtbaar, maar vaker zie je er nooit iets van. De voorbereidingen beginnen al maanden van tevoren, en nadat het laatste decorstuk van het podium is gehaald en de allerlaatste lampen zijn gedoofd, gaat het werk achter de schermen door. Het kernteam van SPRING werkt het hele jaar door. We doen productiewerk, zorgen voor de logistiek en de technische ondersteuning, we stellen het programma samen en verzorgen de communicatie daarvan.  

SPRING is nooit een winkelcentrum geweest waar we kant-en-klare producties in de etalage zetten. Het is een festival dat makers niet alleen presenteert, maar ze ten eerste vooral ondersteunt. We scheppen samen de beste condities voor hun werk zodat het werk de meest fundamentele vragen stelt over de tijd waarin we leven, en het beste resoneert met de dialoog die in de lokale gemeenschappen om ons heen wordt gevoerd.

Dat is ook de reden waarom nieuw werk dat we tijdens het festival willen laten zien, vaak in gesprek met ons tot stand komt, en waarom we samen met de makers optrekken. Zo ook in 2022. Een aantal werken die tijdens SPRING in première gaan zijn nog in de maak. Sommigen ergens ver weg in de studio van de maker. Maar anderen hier heel dichtbij, in de Utrechtse gemeenschap. En die werken hebben vaak directe input nodig van de Utrechtse samenleving.

Voordat de uiteindelijke foto van het Dronude Utrecht Project kan worden tentoongesteld, creëert Tom Durden een tijdelijke gemeenschap van vrijwillige fotomodellen om zijn groepsportret te maken. En voordat Julian Hetzel zijn installatie ‘There Will Be Light’ kan opbouwen, worden tientallen mensen in de stad benaderd om deel te nemen aan dit sociale experiment dat tijdens alle festivaldagen plaats zal vinden. Een ander project waarvoor al een groot, Utrecht-breed onderzoek is gestart is ‘The Village’ van Stichting Nieuwe Helden. Het gezelschap is hier in het najaar 2021 in samenwerking met SPRING mee gestart. Samen met buurthuizen en bibliotheken brengt Nieuwe Helden de stad en haar huidige groeiontwikkeling in kaart. In hun zoektocht naar de belangrijkste verhalen hebben ze verschillende inwoners van de stad gesproken. Tijdens SPRING kun je straks op een audiotour door de stad gaan waarin bewoners je van het ene Utrechtse verhaal naar het andere meenemen.

De drie voorstellingen laten je, als je dat wil, niet alleen publiek zijn, maar ook deelnemer. Ze zijn allemaal rondom ons ontstaan, en de ontwikkeling ervan zijn al lang begonnen voordat straks de eerste festivalvlaggen in de stad verschijnen. Ze zijn te zien naast heel veel andere voorstellingen die nu worden gemaakt of al op tournee zijn in Nederland, Europa of de wereld.

We hebben een vol programma voor je in petto, dat je uitnodigt de Utrechtse gemeenschap te vieren, en samen te bespreken wat we kunnen doen om een betere samenleving te creëren, en van de wereld een betere plek te maken.

Foto door Anna van Kooij

We zijn mega trots! Samira Elagoz heeft de Silver Lion op Biënnale di Venezia voor SEEK BROMANCE gewonnen! Deze filmische performance over een romance tussen twee transmasculine personen werd geproduceerd door SPRING (met behulp van de FPK Nieuwe Maker subsidie) en was te zien op afgelopen SPRING in Autumn 2021. 

"Investigating the effects of love, gender, femininity, desire, its consequent annihilation and the brutal covert power plays, Samira Elagoz embarks on a journey that is intimate and poetic, yet ironic and perturbing at the same time, exploring the clichés and issues that concern not only self-representation in the media, the behaviour of the male in his attempts at seduction in a relationship of domination and/or submission, as well as the tool-body as the terrain for a necessary and inevitable artistic experimentation," aldus de jury.

SEEK BROMANCE is nog te zien in Frascati Theater en Theater Rotterdam.

Een maandelijkse blog van Grzegorz Reske, de nieuwe artistiek directeur van SPRING

Op een ochtend, bijna een half jaar geleden, zat ik in een vliegtuig dat langzaam afdaalde naar een zwaarbewolkt Amsterdam. Ik was enigszins afgeleid door het feit dat ik was vergeten mijn regenkleding van thuis mee te nemen, en tegelijkertijd speelde de ongewone aard van mijn reis door mijn hoofd. Niet alleen was dit door lockdowns en opeenvolgende golven van de pandemie mijn eerste vlucht in lange tijd, maar mijn eindbestemming was ook heel bijzonder. Een paar dagen eerder had ik een telefoontje uit Utrecht gekregen met het nieuws dat ik na een uitgebreid traject van drie maanden was gekozen als de nieuwe artistiek directeur van SPRING. Toen de gebouwen en contouren van Schiphol en omgeving langzaam in zicht kwamen, wierp ik mijn eerste blik op dit landschap als iemand die hier binnenkort naartoe zou verhuizen, en niet meer als bezoeker. Ik keek naar mijn nieuwe thuis.

Als je veel naar dezelfde plaatsen reist, weet je dat sommige plaatsen een heel specifieke zintuiglijke ervaring bieden. En soms kun je via dezelfde zintuiglijke impuls in gedachten naar die locaties teruggaan. De geur van rotte sinaasappels brengt me altijd terug naar de luchthaven van Tel Aviv, terwijl mijn eerste ontmoeting met Venetië altijd gekenmerkt wordt door de luchtvochtigheid die me in het gezicht sloeg toen ik er voor het eerst uit het vliegtuig stapte. Er is geen specifieke geur of fysieke ervaring die ik associeer met de luchthaven van Amsterdam. Maar die plek heeft wel een uniek handelsmerk. Wanneer je in de terminal aankomt, krijg je verschillende keren “mind your step” te horen. Een waarschuwing die wordt uitgesproken door een vriendelijke en melodieuze stem. De zorg voor de passagier dat hieruit spreekt, had voor mij deze keer een speciale betekenis. En dat heeft het in het afgelopen jaar nog steeds gehad wanneer ik na een reis terugkwam naar Amsterdam.

Ik land langzaam in mijn nieuwe realiteit. Ik probeer de lokale culturele gemeenschap in kaart te brengen en het Utrechtse publiek te begrijpen. Ik probeer de sfeer van mijn nieuwe woonplaats te vatten. Ik probeer het festival zelf te begrijpen - de identiteit die moet worden bewaakt en de elementen die we kunnen veranderen.

En bij elke stap van mijn nieuwe dagelijkse routines hoor ik steeds die sprankelende Schiphol-stem: “Mind your step”. Ik kwam in Utrecht aan met nieuwe ideeën en veel energie om veranderingen door te voeren. Maar ook met een diep respect voor wat hier de afgelopen tien jaar is neergezet, en bescheidenheid ten opzichte van de lokale context die ik nog moet leren begrijpen en waarmee ik me nog vertrouwd moet maken.

Dat proces is een spannende reis op zich. In deze blog deel ik graag wat beelden, gedachten en ideeën van mijn reis met jullie. En gaandeweg ook nieuwe onderwerpen, concepten en kunstenaars die ik graag wil uitnodigen voor ontmoetingen met het Utrechtse publiek. Ik hoop dat deze blog me zal helpen mijn gedachten te verwoorden en de relevante rol van SPRING in de komende jaren te bespreken met de festivalgemeenschap - publiek en artiesten.

Ik hoop ook dat dit geen eenrichtingsgesprek wordt. Met deze blog wil ik je aanmoedigen om me te schrijven, of naar me toe te komen en met me te praten en je gedachten over kunst en de samenleving te delen, of over Utrecht en de gemeenschappen hier. Ik hoor graag van je. Je kunt me bereiken op higrzegorz@springutrecht.nl. Dat zal me zeker helpen om me hier bij jullie te vestigen.

Foto door Anna van Kooij

We zijn enorm aan het nagenieten van SPRING in Autumn en dit gevoel willen we graag ook met jou delen! Hierbij dus de aftermovie!
 

Zinderende omhelzing van de kleutertijd

Een dag later ben ik nog steeds niet helemaal terug in mijn gewone leven. Het is alsof ik er bovenuit getild ben. Ik voel me gelouterd. De diepte van de ervaring van de voorstelling Together gaat ver, veel verder dan ik gewend ben of had gedacht. Een intense veelzijdige ervaring van zes uur samenvatting in een paar zinnen is moeilijk zo niet onmogelijk. 

Ik kan beschrijven hoe het was, wat ik gezien heb, of ik kan beschrijven hoe ik het ervaren heb. Ik ga allebei proberen, maar makkelijk is anders. En juist dat: die moeilijkheid om je eigen ervaring en emoties te duiden en zelfs om te beschrijven wat je nu eigenlijk gezien hebt, is wat mij zo aantrekt in het avant-garde theater zoals dat bij SPRING telkens op de bühne verschijnt. Telkens wanneer ik denk dat niks mij meer verrassen (of choqueren) kan, blijk ik het mis te hebben. Het van alle inperkingen losgemaakte experimentele dans en theater heeft een oneindig aantal mogelijkheden. Het esthetisch vocabulaire van het normale leven met begrippen als mooi, leuk, aangenaam, vermakelijk, prachtig, boeiend, opwindend, schiet schromelijk te kort om een SPRING-voorstelling te duiden. Het zou kunnen dat dat verklaart waarom een groot publiek voor SPRING niet is weggelegd. Deze voorstellingen vallen deels buiten de kaders van wat mensen zich bij theater en dans voorstellen. Voor wie durft, biedt SPRING veel. En als toeschouwer wordt er veel van je verwacht of zelfs geëist: niet bang voor ongemakkelijkheid, lelijkheid, obsceniteit, stilte, schuring, wispelturigheid, cultuurkritiek, absurditeit, viezigheid, vunzigheid, abstractie, minimalisme, monotonie, eclecticisme, gender fluïditeit en je eigen set van opvattingen die opgerekt worden.

Om het vreemde tijdstip vier uur in middag begon de voorstelling Together. De Blauwe zaal in de stadsschouwburg zag er totaal anders uit. De blindering voor de ramen waren geopend zodat er uitzicht was op het park. Er was een vierkant podium waar het publiek aan alle kanten omheen kon zitten. De zaaldeuren bleven open en het publiek kon vrij in en uit lopen. De Sloveense dansers Leja Jurišić en Marko Mandić waren al bezig op het lege podium met wat leek op yoga/dans/warming up. Er was ook geen echt officieel begin. De voorstelling is bondig te beschrijven als een dans en excentrieke performance van twee dansers op een playlist van een eclectische mix van popmuziek. In het door SPRING afgenomen interview merkt Marko op: ‘Die playlist duurt zes uur en die zetten we tijdens de voorstelling op ‘shuffle’. De computer is dus een dramaturg.’ Ik moet dit even tot mij door laten dringen. Hoe doen ze het dan met de dans en beweging? Hoeveel is ingestudeerd, hoeveel is geïmproviseerd? Ik had gedacht dat het hele stuk  geregisseerd was, maar dat is niet zo.

Zes uur later ligt het podium bezaaid met een grote hoeveelheid troep en viezigheid en hebben de dansers zich met van alles en nog wat ingesmeerd. De schouwburg had geregeld dat er een snelle maaltijd geserveerd kon worden in theaterrestaurant De zindering, maar er was geen pauze. Toen ik om half zeven, tweeënhalf uur in de voorstelling, de zaal verliet om te eten had ik een fomo-gevoel (fear of missing out). Het zou kunnen dat je net iets spectaculairs miste. Zoals toen de dansers de zaal uitrenden en gebaarden dat we uit het raam moesten kijken. De toeschouwers spoedden zich naar de ramen en daar zagen we de dansers op het natte gras in het park rennen. Zij in een rode jurk, hij poedelnaakt. Hij wentelde zich als een varken in de modder. Ze dolden als blije kleuters in het rond: overal op klimmen, lekker vies in de natte modder spelen en in de Hekman fontein staan. Een paar voorbijgangers bleven staan kijken, maar Utrecht bewoog stoïcijns door. Voordat ze naar buiten renden hadden ze al naakt voor het raam gestaan – in het volle licht voor de ramen boven de ingang van de stadsschouwburg.

De onbekommerdheid en experimenteerdrift van kleuters verliezen we in het proces van opgroeien en netjes en normaal worden. Together laat zien hoe een kleuterhouding bij volwassen vorm krijgt. Je insmeren met modder, jezelf beschilderen, aan elkaars plasser zitten, onbekommerd bloot rondlopen, rare dansjes doen, vechten, wat volwassenen aanduiden als vieze spelletjes, naar elkaar spugen, elkaar aflikken, je tenen in je mond stoppen, de tenen van een ander in de mond stoppen, ruzie maken, knuffelen, spelen met dingen die geen speelgoed zijn, kliederen met eten, met dingen slaan. Bij volwassenen ziet dit er toch anders uit dan als het kleuters zouden zijn. De seksuele dimensie is ook meer aanwezig. Together leek op een uitgestrekte paringsdans met aantrekking en afstoting en even leek het erop of het stuk toewerkte naar seks. Maar dat bleef, net als bij kleuters achterwege. Het bleef bij vieze spelletjes. Er was duidelijk een dominante rol voor de vrouw weggelegd als dominatrix. Zij sloeg en stompte hem, liep over men heen, bond hem meerdere malen vast, kneep en kneedde zijn pik. Hij probeerde haar van haar kleren te ontdoen, maar zij wees zijn erotische toenadering agressief af. Een groot deel van de voorstelling paradeerde hij bloot over het podium. Zij gaf zich ook bloot, maar op het moment dat zij het wilde. Maar toen gaf ze zich ook helemaal bloot en liet zich aan alle kanten bekijken. ‘Wat is seksualiteit? Hoe wordt die opgewekt? Waarom zijn we daar zo bang voor?’ aldus Leja.

Het stuk had ook een vrolijkheid, luchtigheid met komische momenten. Zo joelde de zaal toen de dansers op het grasveld buiten waren. Maar ook toen hij met zijn piemel in een boek van Jung rondliep of haar acrobatiek met haar borsten. Boven het podium hingen vier schermen met uitleggende teksten die ook een reflectie waren op hetgeen er op het toneel plaatsvond. Ook hier zaten vrolijke komische teksten bij.

‘Het is hopelijk geen participatietheater!’ zei mijn vriendin voor de voorstelling. Met modern theater weet je dat nooit zeker, maar de coronamaatregelen hebben de mate van participatie wel beperkt. Maar toch werd er van het publiek gevraagd om te participeren – niet verwonderlijk in een voorstelling die Together heet. Met rekverband spande Marko een web over het podium en de toeschouwers moesten die draden stevig vasthouden. Leja zat midden onder het net, maar, na een helse worsteling was Marko ingevlochten in het web en bleek Leja de spin. Het publiek moest het stevig vasthouden want het ging er niet bepaald zachtzinnig aan toe. De hele voorstelling was niet zachtzinnig. In het SPRING interview merkt Leja over deze voorstelling op: ‘Met iemand samen zijn is zo’n intens gevoel. Het is intiem. Die diepe verbondenheid die wij hebben verspreid zich langzaam over de mensen, eerst een derde persoon, dan een vierde, een vijfde…tot uiteindelijk het hele publiek.’

Moderne gladiatoren noemen ze zichzelf ergens, althans dat staan in de boventiteling. Door deze vergelijking verandert het podium in een arena waar de vechters op leven en dood met elkaar strijden. Bloed vloeit er genoeg, in de vorm van tomatenpasta en bietensap. Ook worden er met twee watermeloenen gegooid die in stukken uiteenspatten als gekraakte hersenpannen. De voorstelling eindigde met een stille scene, de eerste stilte in zes uur. Ze overgoten zich met wit latex. Leja maakte een kopstand met haar hoofd geheel ondergedompeld in de latex. Het was een prachtig gezicht deze twee egaal helwitte lichamen. Heel fotogeniek. De witte dansers buigen en het publiek veert op voor een staande ovatie met gejoel. Wat een prestatie! Zes uur lang zijn ze onafgebroken en zonder pauze op het toneel geweest. Maar heel af en toe hebben ze wat gedronken. Zes uur inspanning komt in de buurt van een triatlon. De dansers leveren een topprestatie qua conditie.

Het applaus zwakt uiteindelijk toch af, maar de dansers kunnen niet van het zeil af omdat alles onder het latex zou zitten. Ze vragen of iemand hen vier vuilniszakken aan kan geven zodat zij daar hun voeten in kunnen steken om naar de douche te lopen. Buiten kijk ik naar de voorgevel van de stadsschouwburg en kan de verlichte Blauwe Zaal zien. Dit aanzicht van de schouwburg is prachtig. Ik bedenk dat ik zo weer naar deze voorstelling zou gaan. Om mij weer in deze aangename meditatieve extase te begeven. De voorstelling maakt een overdonderende indruk waar ik helemaal in opging. Ik heb me in de zes uur niet verveeld. Sterker nog, ook als het langer had geduurd was ik blijven zitten. Ik voel me ook niet moe, maar juist energiek. Het stuk biedt spektakel en is van alles: moderne dans, bondage, gladiatorengevecht, yoga, judo, striptease, klucht, performance, ballroom dans, disco, orgie, ritueel, ceremonie, paringsdans, vechten en liefkozen.

Dit is een voorstelling die ik zelf zou willen doen: alles doen wat nooit mocht of wat stout en vies was en dat als volwassenen doen in het openbaar op een podium als een extatische transgressie van de geïnternaliseerde norm. Tijdens het kijken verruilde ik mij met Marko. Mijn hart bonst al in de keel van angst en opwinding om het alleen al te denken. Zo prikkelt het kijken mijn fantasie. De kleuter is mij begint zich te roeren, maar zit voorlopig nog wel gevangen in het harnas van volwassenheid.

Geschreven door Floris van den Berg. 

We hebben al prachtige recensies ontvangen van de voorstellingen op SPRING in Autumn!

"..een dansvoorstelling waar je iedereen naartoe zou willen sturen. Meeslepend, hoopvol, onroerend. En relevant."  
NRC Handelsblad over any attempt will end in crushed bodies and shattered bones*****

"We zagen hoe de groep uiteenvalt en weer bij weer bij elkaar komt. Tradities verbinden, dans verbindt; Supriyanto’s ambachtelijke boodschap is helder en ontroert." 
Theaterkrant over IBUIBU BELU: Bodies of Borders, keuze van de criticus.

"Het plezier dat de performers scheppen in hun collectieve creatiedrift werkt aanstekelijk, en nodigt het publiek uit om zich los te maken van de ‘old world’ en de onbegrensde mogelijkheden van ‘new worlds’ te omarmen." 
Theaterkrant over To Speak Light Pours Out, keuze van de criticus.

"SPRING does indeed open up the togetherness it stands for, while tapping into a broader, more paradoxically radical understanding of the ‘contemporary’ when it comes to the arts." 
Movement Exposed over IBUIBU BELU: Bodies of Borders

"Toch wekt de herhaling en het doorzettingsvermogen van deze diverse groep actrices een bepaalde ontroering op. De uitvoering van de dans en muziek is verre van perfect, maar dat is juist het punt: een nieuwe taal leer je niet zomaar."
Theaterkrant over Ensaio Para Uma Cartografia

"Eigenlijk wil je geen moment missen. En wanneer ik toch echt even mijn benen moet strekken wil ik eigenlijk zeggen: zet hem even op pauze." 
Theaterkrant over Together

"Virtuoos en snel voetenwerk en een bom van energie. En volgens het affiche hoeven we eigenlijk alleen op hun voeten te letten. Dat is niet helemaal waar. The Ecstatic begint weliswaar virtuoos, maar ontwikkelt zich in uiteenlopende scènes juist in veel meer dan een simpele demonstratie van begaafd voetenwerk."
Theaterkrant over The Ecstatic

"De werking van onze verbeelding is een fascinerend onderwerp waarover je veel langer dan twee uur zou kunnen fantaseren. Andrea Božić en Julia Willms weten met How To Exit A Reality (Attempt 1 of 19) over het concept van werkelijkheid te mijmeren op een fascinerende, bevreemdende en meditiatieve manier."
Theaterkrant over How To Exit A Reality (Attempt 1 of 19), keuze van de criticus

"Die tendens van verrassing, waarbij nieuwe elementen uit alle hoeken kunnen komen, blijft tot het einde aanwezig. Onder andere doordat het ruimtelijke speelveld steeds wordt uitgebreid en voelbaar wordt gemaakt met dans, muziek en licht. We draaien voortdurend onze hoofden, sommige bezoekers veranderen van plek of lopen naar de overkant om te kunnen zien waar de volgende lichaamsecho vandaan komt." 
Theaterkrant over 7

Van speelse kinderlijke ontdekkingen tot totale individuele uitputting: een lijdensweg van het houden van.

Common Ground begint als een eenvoudige opstelling van twee ijzersterke performers die samen hun speelvloer lijken te verkennen. Hun kortgeschoren haren tonen een vorm van solidariteit in een stuk wat al snel een machtsspel tussen de twee wordt. Er lijken door het stuk heen elementen van kinderspellen gebruikt te worden om constant een reactie bij elkaar uit te lokken. Zo proberen de performers op een speelse manier altijd boven elkaar te staan. Het begint bij een sprintje trekken om in elkaars ruimte te komen maar suddert in alle bewegingen door. Binnen hun communicatie leren ze over elkaars grenzen en spreken ze met elkaar tot ze een vorm van synchroniciteit bereiken. Voor even lijken ze in hun bewegingen een gelijkwaardige macht te hebben bereikt. Ik beeld mij vanaf dit punt het groeien van een romantische relatie tussen de twee in. Wat begint als een kalverliefde groeit in het stuk uit tot een moeizame communicatie waarin de donkere kanten van een verstandhouding zeker niet worden verborgen.

Dit spelen met licht- en donker komt terug in het visueel verrassende aspect op het podium. De dansers dragen een beige tuniek die in het midden van de voorstelling worden verwisseld door een soortgelijke zwarte. Vanaf dit punt verandert de energie van de muziek en de ruimte. Hoe de performers elkaar eerst onschuldig probeerden op te zoeken om elkaars taal te begrijpen, worden de bewegingen nu groter. Het witte zeil op de grond wordt, tot mijn verbazing, opengerukt als een wond binnen hun relatie die met de voeten van de vrouw gevuld probeert te worden. Er wordt vergeven en om vergeving gevraagd. Er wordt gevochten en samen geslapen. De twee gebruiken elkaar als letterlijke steunpunten in indrukwekkende samengevlochten sculpturen van hun lichamen. Ze lijken door dit tweede gedeelte van de voorstelling steeds meer voort te bewegen als individuen, die toch niet volledig zonder elkaar kunnen. Dit bouwt op tot een fysieke climax van de vrouw die al haar spieren aanspant om haar balans te kunnen behouden voor een onaangename tijd. Een individuele uitputtende taak om de relatie in stand te houden. Haar zweetdruppels die op de grond vallen zorgen ervoor dat ik haar pijn kan voelen vanaf de derde rij.

Het witte zeil wordt uiteindelijk volledig in tweeën gesplitst. Wat eerst een speelveld was, lijkt nu als een symbool voor alle lasten te staan die om de naakte schouders van de dansers gedragen wordt. De tunieken zijn inmiddels uitgetrokken en de naaktheid van de performers maakt ze extra kwetsbaar. Ze lijken elkaar nog één keer op een intieme manier te ontmoeten, waarna ze hun gedeelte van het zeil individueel over het podium slepen. Met de felle tl-lichten erop geschenen toont dit een mystieke verschijning. Na de tocht vallen de twee uitgeput in elkaars armen, waarin ze elkaar proberen op te vangen ondanks de fysieke en emotionele uitputting. Vanaf hier scheiden hun wegen. Net zoals het doek zich heeft gesplitst tot twee delen, splitst het koppel zich ook weer tot twee individuen. Het spel is gestopt en de machtsverhouding is opgeheven. 

Het publiek wordt achtergelaten met een dynamisch tijdloos verhaal. Anouk van Dijk heeft mij aangenaam verrast, geïntroduceerd en mijn interesse opgewekt tot de meeslepende wereld van dans.

Geschreven door Melissa Schipper

Extatische energie van de straat

Toen het publiek de zaal binnenkwam was het alsof je op een straathoek in zonnig Kaapstad was en zes vrienden relaxed zag chillen. Na wat heen en weer geloop met uitgebreide begroetingen en omhelzingen barstte een bom van energie los in een dans met razendsnelle voetbewegingen en expressieve gezichtsuitdrukkingen. De synchronische staccato passen waren indrukwekkend. Pantsula heet deze Zuid-Afrikaanse dansvorm, die zijn oorsprong heeft in de zwarte townships tijdens het apartheidstijdperk en ook een protest daartegen waren. Pantsula is het Zulu woord voor ‘waggelen als een eend’ en de waggelende beweging waarbij de danser gebogen en met de kont naar achter waggelpassen maakt is kenmerkend voor deze dansstijl. Tussen de energie-uitbarstingen was er een lange stille scene waarbij de dansers in een hoek samenkwamen en hun handen naar de hemel strekten als een religieuze aanbidding die praise break wordt genoemd.

De mannen vormen een hechte vriendengroep. Een van hen vertelt dat hij problemen heeft en hulp zoekt bij zijn vrienden die hem steunen. Leuk was dat dezelfde tekst even later een song tekst blijkt te zijn en zo horen we het verhaal opnieuw. Saamhorigheid, vriendschap, samenwerken en samen dansen. Pantsula is meer dan een dans, het is ook een levensstijl, inclusief mode.

SPRING toont hier wat ik anders nooit zou gezien hebben. Ik voel een vrolijke energie in mij stromen, tenminste in het pantsula gedeelte. Praise break is niet mijn cup of tea, denk ik. Een komische noot was de scene waarin de mannen elkaar begroeten en het begroetingsritueel steeds langer maakten. Het begon met een hug en het eindigde met een lange sequentie van handen, voeten aanraken en met elkaar vervlechten. De warme, lichamelijke begroetingen zoals je die in Nederland ook wel bij Marokkaanse mannen ziet, spreken mij aan en heeft meer sjeu dan de handdruk – die door corona bijna historisch is geworden. Of de begroeting tussen mannen en vrouwen ook zo loopt betwijfel ik. Het zou kunnen dat het begroetingsritueel deel uitmaakt van een mannencultuur.

Tijdens het applaus klapten de dansers breed lachend mee waardoor er een feestelijk saamhorige sfeer ontstond.

Geschreven door Floris van den Berg

Ode aan imperfectie

De actrices werken zich twee uur lang in het zweet, maar van de toeschouwers wordt ook een inspanning gevraagd. Een enkele redt het niet en sluipt de zaal uit. Het podium in de DE zaal was helemaal leeg, ook het gordijn voor de achterwand was opgetrokken zodat de met kabels beklede wanden zichtbaar waren. De Portugese acteur en regisseur Monica Calle, die zelf ook meespeelde, hield een korte inleiding. Over dat zij een theaterachtergrond heeft en genoeg had van tekst. Dat zij een persoonlijk moeilijke tijd achter de rug had en dat dit stuk haar nieuwe kracht gaf, de kracht van het samendoen en opgaan in een groep. De titel Ensaio para uma Cartografia betekent Oefenen voor een Cartografie. Waarmee zij zich afvraagt hoe je een route in kaart brengt om opnieuw te beginnen. Deze voorstelling is voor Calle zo’n nieuwe route. Ze vertelde dat geen van de performers danser was of een muziekinstrument kon bespelen. Toch is dat wat zij de twee uur daarna deden: een dansje en een muziekstukje.

In een interview vertelt Calle:
"Ik begon met alles weg te halen, van de tekst tot de kostuums, tot ik dichter bij de kern kwam: uitdaging, inspanning en emotie. We proberen met disciplines te werken waar we niet getraind in zijn, zoals dans en klassieke muziek. We kijken dan waar het ons naar toe leidt, en zien dan wat in de kern overblijft, zowel artistiek als persoonlijk.“

Na de toespraak volgde het wonderlijkste deel van de voorstelling: ze kleden zich uit tot ze allemaal spiernaakt waren en zouden dat de rest van de voorstelling tot en met het applaus blijven. Geen decor, geen kleding, geen tekst en minimale beweging. De diversiteit zat hem vooral in de lichamen van de vrouwen. Gek genoeg had ik moeite om de vrouwen te herkennen met wie wie was toen ze nog kleding aan hadden. De naaktheid normaliseert razend snel. Dat vind ik mooi om te zien. In de samenleving en in ieder geval in het openbare leven is naaktheid taboe. Het is op een bepaalde manier geruststellend en rustgevend om naakte lichamen te zien. De bolero van Ravel speelde in het stuk de hoofdrol. Dat stuk heeft het publiek meerdere malen, soms met onderbreking, helemaal afgeluisterd terwijl de dansers prachtig geformeerd en uitgelicht in een driehoek stonden en hun simpele danspasje eindeloos en echt eindeloos herhaalden.

Nu in dit schrijf – laat op de avond – speelt de bolero nog steeds door. De bolero wordt geassocieerd met erotiek. Je zou denken dat de combinatie van bolero en naakte danseressen de zinnen zou prikkelen, maar zo er al een male gaze was (en er zaten wel opvallend veel mannen op de eerste rij) dan maakte de meditatieve monotonie daar wel een einde aan. Ik werd me weer eens bewust hoe sterk de behoefte is aan bewegend en afwisselend beeld. Dat is wat dans doorgaans biedt. Maar avant-garde dans gooit verwachtingen om en laat zien dat het anders kan. Dansen werd afgewisseld met muziek. De danseressen pakten alleen een strijkinstrument en speelden afgrijselijk vals een simpel deuntje. Het deed mij denken aan uitvoeringen van beginnende leerlingen op de muziekschool. De danseressen deden één voor één een solo op spitzen. Dat blijkt niet mee te vallen als je dat niet veel hebt geoefend. De meesten worstelden zich kortstondig op hun tenen om dan weer spoedig neer te bonken. Een enkele danser kon het wel, maar het bleef bij stapjes.

Een ballet- en muziekles voor beginnende dames nudisten zou je het stuk kunnen samenvatten, maar dat gaat voorbij aan waar het overgaat: samenhorigheid, doorzettingsvermogen en acceptatie en omarming van imperfectie. Deze voorstelling is een geruststellende ode aan imperfectie. Dat het stuk eindigt met de bolero zal niet verbazen, maar deze keer begonnen de dansers op een lijn tegen te achterwand en bewogen ze zich heel langzaam, en er was tijd genoeg want de bolero duurt wel zo’n vijftien minuten, richting de rand van het podium. Toen de bolero naar de climax aanzwelde waren de glanzende bezwete lichamen goud verlicht. Ze stond dicht tegen elkaar aan als een groep in meditatie extase.

Ik dacht terug aan wat de Monica Calle aan het begin gezegd had: dit stuk was een poging van haar om uit haar moeilijke tijd te komen en ze zocht steun bij anderen. Misschien moest je er zo naar kijken, om hoe het zou zijn als je zelf mee zou doen en of je dan ook in een trance zou komen en een gevoel van opgenomen te worden in de groep. De naaktheid tegenover een zaal vol zittende geklede mensen maakt de saamhorigheid groter. Dit stuk laat de kracht en moed zien van vrouwen en is een protest tegen de sociale druk van perfectie, van het lichaam en van performance. Ik hoop dat zij uit haar mentale dal is. Dapper vind ik het wel. Ik zou willen weten of de voorstelling vrouwen mentaal sterkt. Je naakt te vertonen op een podium en dan twee uur lang vereist moed. Hoe zou de voorstelling zijn als het publiek ook naakt was? – Dat zou ik niet weten, want zoveel moed heb ik nou ook weer niet.

Geschreven door Floris van den Berg

Op een bandopname van een repeterend orkest, oefent een groep van twaalf vrouwen hun stuk. Het zijn actrices. Ze oefenen een dansstuk. Bij dansers is vaak al aan hun rechte houding en gespierde lichaam te zien dat ze veel geoefend hebben: Een opleiding van vier jaar, vaak voorafgegaan door heel veel dansles en vooropleidingen. En veel oefenen.Een professional, in welke discipline dan ook, heeft er vaak veel vlieguren op zitten. Er is veel onderzoek gedaan naar de vraag of talent aangeboren is of aangeleerd. Waar ze achter kwamen is dat de mensen die de top behaalden veel vlieguren hebben gemaakt. De grens ligt hierbij grofweg op 10.000 uur, oftewel 10 jaar.

Dat deze actrices dit aantal trainingsuren nog niet hadden gemaakt, was te zien. De pasjes gingen niet allemaal gelijk en vaak moest er weer overnieuw begonnen worden. En nog een keer. En nog een keer. Dit was voor zowel de actrices alsook voor sommige mensen in het publiek te vermoeiend. Ook gingen de vrouwen de uitdaging aan om de muziek voor hun stuk zelf te spelen. De cello’s, violen en bassen kwamen tevoorschijn. Niet gelijk de makkelijkste instrumenten om te bespelen wil je er wat mooie noten uitkrijgen. Ook hier miste de ervaring en moest er steeds weer overnieuw begonnen worden. Hierbij rijst ook de vraag of je, als je ouder wordt, nog wel zo makkelijk kan veranderen van discipline. Of dat je vast blijft zitten aan de keuze die je in je jeugd hebt gemaakt. Je hebt niet de vereiste oefening. Alhoewel je natuurlijk wel andere ervaringen meebrengt.

Om het nog een stapje moeilijker te maken, kwamen ook de spitzen tevoorschijn. Iets waar niet iedere danser zich aan durft te wagen. Eén voor één werden de spitzen vastgestrikt en een aantal pasjes gezet. Totdat iemand er zichtbaar veel plezier in had en het ook lang kon volhouden. Toch een aangeboren talent?

Wat wel een positief verschil is met de toptalenten is de perfectie van imperfectie. Dit kwam vooral terug in de lichamen van de dames. Variërend van leeftijd tussen de 22 en 50 jaar, waarbij ieder onsje meer duidelijk te zien was. Dit in tegenstelling tot de professionele dansers waar vaak alleen maar jonge afgetrainde lichamen moeilijke houdingen tevoorschijn toveren. Dan moet ik toch eerlijk toegeven dat het heerlijk is om te zien dat ieder lichaam uniek is, niet perfect, maar daardoor ook juist weer wel. En dat het fijn is geen stereotype danslichaam voorgeschoteld te krijgen waardoor je zelf alleen nog maar onzekerder in de spiegel kijkt.

In de ‘grand finale’ kwamen de dames in een lijn naar voren gedanst met de inmiddels zo vaak geoefende pasjes. De gezichten leken opgelucht, blij haast, dat het erop zat. Dat het ze is gelukt een stuk te maken buiten hun comfort-zone. Onder daverend applaus.

Geschreven door Liesbeth Berg-Meulenberg

Dansen tussen vrijheid en geweld - over de voorstelling any attempt will end in crushed bodies and shattered bones

Dit lange en nare titel van het stuk is een citaat van de Chinese dictator Xi Jinping die dreigde dat de demonstraties in 2019 in Hong Kong  zouden eindigen in ‘verpletterde lichamen en verbrijzelde botten’. Kun je je voorstellen dat Rutte dat zou zeggen over een anti-overheidsdemonstratie op de Dam? (Zo slecht is het nog niet in Nederland). Voor een beter begrip lees ik in de toelichting op het stuk het volgende: ‘Retorisch geweld lijkt in de Trump-era normaal te zijn geworden. Woorden worden gebruikt als wapens, met het gevaar dat de woorden overgaan in echt geweld. Daartegenover staan sit-ins, kiss-ins, klimaatacties en scholierenstakingen, waarin bezorgde burgers luidkeels van zich laten horen.’ Zo’n uitleg helpt, want dat had ik er zelf niet direct ingelegd.  

Muziek, dans en kostuums: het stuk begon plezierig normaal. Een leeg podium dat zich cumulatief vulde met zestien dansers. De diversiteit van de dansers was opvallend en voor dansvoorstellingen ook ongekend: er zaten enorme verschillen in lengte, lichaamsbouw, haardracht en leeftijd. De dansers dansten eigen dansjes of beter gezegd repeterende bewegingen die vooral hard werken uitstraalden. Waar een volksdans een groep samenbrengt was hier sprake van in zichzelf gekeerde dansers – wellicht zoals in een nachtclub waar mensen individueel hun eigen al dan niet voor de spiegel geoefende moves maken. In het stuk zat een lange stille wandeldans. De groep zwelde aan van eenzaam individu tot een wandelgroep van zestien, allemaal gehuld in grijze, van op vreemde wijze verstelde kleding. Iedere danser had een unieke outfit, maar in dezelfde stijl en dezelfde kleur. Individuen maar binnen een kleine marge. Toen de groep compleet was ging de wandelpas over in een militaire mars en veranderde het toneel in een exercitieterrein. Het marcheren gaf een agressieve uitstraling. Je kon de stappen op het toneel horen en voelen dreunen. De groep marcheerde in ingenieuze patronen en liep in lijnen die elkaar kruisten. Alle individualiteit ging op in een marcherende machine. Er werden zinnen op de achterwand geprojecteerd. Zinnen die je doen walgen. Het bleek te gaan om twitterbagger. Ongelofelijk dat mensen zulke grove, beledigende, lasterlijke, onbeschofte, bedreigende, racistische, homofobe en opruiende gewelddadige taal uitkramen. Is dat een speciale categorie mensen die zich op een voor mij onzichtbare plaats buiten mijn bubbel bevinden, of zijn er ook normaal uitziende mensen tussen die zich alleen en anoniem achter het scherm verbaal misdragen?

In het stuk ontwaarde ik een sterke tegenstelling tussen individuele vrijheid en de agressieve collectieve fascistische tendens. De vrijheid zag ik in de kostuums die buiten de man/vrouw kledingstijl was, maar veel ruimer waarbij mannen ook in rok of jurk uitgedost waren. Een genderfluïde kledingstijl die bevrijdend aanvoelt. De individuele bewegingen. De diversiteit van de dansers. Daartegenover stond de groepsagressie van de militair mars, de kille eenzaamheid van de in zichzelf gekeerde individuele dansen. Bij klassiek ballet wordt er elegant samen gedanst. In dit stuk niet: noch samen, noch elegant. Bij wat duetten zouden kunnen zijn doen twee dansers hun eigen bewegingen in elkaars nabijheid.

Ook in de muziek zit de tweedeling tussen het lieflijke en het dreunende. Met enig speurwerk vind ik wat de gebruikte muziek in het stuk is: het zijn twee delen van de Poolse avant-gardistische componist Henryk Górecki’s ‘Concert voor klavecimbel en strijkers’.

Ik was naar het stuk met mijn vriend Alistair die na afloop enthousiast uitriep dat hij graag danser zou willen zijn, in plaats van de hele dag achter een computerscherm te zitten. Een van de categorieën die ik heb bij dans is: zou ik zelf mee willen dansen? Bij deze dans was dat zeker het geval. (Mochten er nog vacatures zijn dan bieden wij ons aan: middelbare bureumannen beschikbaar voor – liefst niet al te ingewikkelde en veeleisende - dans). Alistair merkte op dat een groot verschil is om in een instrumenteel arbeidsproces te werken waar je een klein radartje bent van een dubieus systeem en dat bij dans er een ander paradigma geldt. Natuurlijk maakt ook dans in theater deel uit van een economisch systeem, maar op het toneel verhef je je als danser tot een intensere ervaring. De extase van de dans die ver weg is bij de mens achter het scherm. Toekijken geeft een beetje afstraling. Niet kijken naar een scherm maar naar echte mensen die iets doen dat totaal los staat van mijn dagelijkse wereld.

Een prachtige wending was de kledingwissel van grijs en grauw naar helrode outfits. De repeterende muziek verstevigde het gevoel van gevaar. Een groep die marcheert straalt een dreiging uit. Fascisme ligt altijd op de loer. Het kan zo de kop opsteken. Fascisme was makkelijk te herkennen aan voorkeur voor uniformen, marsen, vlagvertoon en marcheren. Maar wat als het moderne fascisme er anders uitziet en wij het niet als zodanig herkennen?
De grove vuil spuiende taal van de twittertrollen staat op mijn netvlies gegrift. Waarom doen mensen (of zijn het grotendeels mannen?) dit? Waarom is het zo moeilijk om een diversiteit van mensen – zolang anderen niet in hun vrijheid worden beknot – te respecteren? Waarom toch die waanzinnige afkeer van homoseksualiteit? En helpt het door een protestdans daartegen te maken? Zou deze voorstelling ook in Hong Kong opgevoerd kunnen worden?

Alistair spoorde mij aan om eens uit mijn comfortzone te komen. Hij wilde graag de dansers, die zich in de foyer onder de mensen begaven, aanspreken om hen te complimenteren. Dat is iets wat ik in al die jaren dat ik na toneel ga nog nooit heb gedaan. Niet omdat ik het niet wil, maar omdat ik het niet durf en omdat ik mij niet op wil dringen. Alistair nam het voortouw en ik stapte schuchter mee de gesprekskring in met drie dansers. We werden tot mijn opluchting vriendelijk ontvangen. We vernamen dat het dansgezelschap internationaal is samengesteld. Wij spraken een Fransoos, een Spanjaard en een Hollandse. En we leerden dat de première door corona anderhalf jaar was vertraagd. Ze staan aan het begin van een Europese toer. En we vernamen dat de dansers hun individuele bewegingen grotendeels zelf hebben bedacht. Het gesprekje voelde goed. De vierde wand doorbroken, maar wel veilig na de voorstelling. Of het ijs nu gebroken is en ik de moed zal hebben nog eens een acteur of danser aan te spreken of een compliment toe te werpen weet ik niet. Het bedremmelde, verlegen en stamelende jongetje van zes zit nog steeds in de man die ik nu schijn te zijn. Maar naar theater durf ik wel. Dat dan weer wel.

Geschreven door Floris van den Berg. 

Silence. A boy, almost a man approaches the audience alone. The emptiness seeps into the stage's foundations. Suddenly, the sound of loud violins creates a demagogic atmosphere in the theater, and the performance gains a great surge of energy. There's silence once more, but this time it's in the audience rather than on the stage. Everyone knows it began, but they are too astonished to believe it. The entire performance of Jan Martens' "Any attempt will end in crushed bodies and shattered bones" may be described as "shocking."

Jan Maartens, a Belgian choreographer, stages a protest with seventeen performers ranging in age from 15 to 68. He communicates with their bodies, which is a different, probably more informative language than words. Every motion is planned to convey a story that will leave people with more than just a few words in their heads. Not only are the movements fascinating, but so is the thought behind them. Jan Maartens began construction with the intention of staging a large-scale protest, which he did - here, on the stage. There are no words, only the body.Many social and political topics in today's society are addressed in the show. Polarisation, prejudice, and racism were all addressed in the most effective way possible, with very few or no words.

The performance states the main problems, which have to be solved, but people, simply don't care about them or care too less, because for most of us it doesn't make any impact. But for some it does. And the message is for everyone to understand that we are not living alone, there are millions of problems and other people, who don't feel the way we do and it needs changes.       Performance identifies the most pressing issues that must be addressed, but people either don't care or care too little about them because they have no impact on the majority of us. However, for some people, it does. And the message is for everyone to realize that we are not alone; there are millions of problems and people who do not feel the same way we do, and things need to change. A man moves around the stage, dancing and seemingly praising life, seemingly unconcerned about the world's devastation in the background. This scene is the perfect example of that.

One of the scenes used the performer's seductive voice to discuss the issues and how governments around the world rely on us being intoxicated by what they say. And the audience on stage marched in lockstep, making the identical symmetrical movements as if they were one person. It is a way of life for us. Is there, however, a solution? We, I feel, are the solution.

The crowd was not left unsatisfied after an hour and a half. Five minutes of standing ovation speaks a lot about it. After the performance, a part of me craved to see more and more of that breathtaking view. I needed to think about what a wonderful piece of art I was a part of for another two hours after the show ended. The performers put everything they had into making the show as appealing as possible. Sometimes it appeared that one or more dancers might shatter a section of their body, as the show's title suggests. I always count a show good if after the performance I need to think about it for more than one hour. This time one night was not enough to reflect on me. Just a few words are running in my head now: "We are the difference“.

Geschreven door Rokas Kovalevskis

Traag terug in de tijd

Het blijft wennen: moderne dansvoorstellingen die zonder geluid, vaak zonder beweging en soms zonder genoeg licht beginnen. Die stil-trage opening lijkt een overgang tussen het leven gekluisterd aan een scherm, met een bombardement aan beelden, geluid, teksten, vermaak, afleiding, onrust. Tijdens deze theatrale stilte – maar deze keer met irritant gefluister achter mij als een oefening in gemoedsrust, want ik moest me inhouden om niet hard te gaan sissen of me demonstratief om te draaien - is het alsof een enorm zeeschip tot stilstand komt en nog heel lang doorvaart.

De culturele omschakeling was dan ook groot. Zes danseressen uit Indonesië die een gestileerde folkloristische groepsdans uitvoeren, een interpretatie van de welkomsdans likurai. De eerste act was een wandeldans die mij aan Japans No theater deed denken: heel precies uitgevoerde wandeldanspassen die een geometrisch lijnenpatroon volgen. Nu ik erover nadenk zie ik meer overeenkomsten met het No theater: de dikke dekenomhulling, monotone en ritmische eindeloos repeterende zang en trommels. Bij Noh zijn er echter geen vrouwen, worden er maskers gedragen en zijn er aparte muzikanten.
De mentale ruimte die de toeschouwer wordt gelaten is een grote overeenkomst. Het was prettig rustgevend om de geometrische danspatronen te volgen. Mijn gedachten wandelden hun eigen wegen en dreigden soms richting dromeland te gaan. Opgeschrikt door een wilde trommeldans was ik weer geheel in het moment. Maar waar? De folklore gaven de impressie van deel te hebben aan een oude, inheemse traditie. Choreograaf Eko Supriyanto brengt een oude traditie op het moderne danspodium. Hij geef er een lichte moderne draai aan. Heel even leek het alsof er in het stuk een breuk zou komen naar moderne dans, maar het bleek een kort intermezzo. Indrukwekkend was de snelle eindeloos lange roffelsessie terwijl de dansers bewegingsloos stonden en alleen hun handen snel als kolibrievleugels op de trommels neer deden regenen.

In plaats van theaterbezoeker voelde ik me wat ongemakkelijk, als een antropoloog die geïnteresseerd en wellicht geobsedeerd naar dansen van inheemse volkeren kijkt en geen referentiekader heeft om het te duiden omdat het zo anders is. De moderne multimediale wereld heeft minder geheimen en de exotisch aandoende inheemse dansen zijn bekend geraakt over de hele wereld. Nu ik er bij ben en het mee maak, voel ik weer eens dat de wereld echt groter is dan mijn eigen belevingswereld. De inheemse danstradities doen beseffen dat dans deel uitmaakt van de cultuurgeschiedenis van de mensheid. Deze voorstelling is een brug naar een andere wereld en belevingswereld. Even is mijn blik wat ruimer dan de paar vierkante kilometer waar de geometrische bewegingspatronen van mijn leven zich afspelen. Een ruimte als een park wat zich uitstrekt van de Barbarakerk in Bunnik, tot de Dom in Utrecht en de Uithof daartussen. Een dansloze belevingswereld. Behalve tijdens SPRING.

Geschreven door Floris van den Berg.

"Ik begon met alles weg te halen, van de tekst tot de kostuums, tot ik dichter bij de kern kwam: uitdaging, inspanning en emotie. We proberen met disciplines te werken waar we niet getraind in zijn, zoals dans en klassieke muziek. We kijken dan waar het ons naar toe leidt, en zien dan wat in de kern overblijft, zowel artistiek als persoonlijk.“ 

Benieuwd naar het hele artikel over Ensaio para uma cartografia? Lees hem hier. 

“Ik zou graag zien dat onze voorstelling ons perspectief op alles om ons heen verandert. We dagen onszelf daar uit met nieuwe verlangens en nieuwe ideeën voor de toekomst.”

Klik hier om het interview met Leja Jurišić en Marko Mandić te lezen over hun voorstelling Together.

Vanwege nieuwe COVID-maatregelen van de Marokkaanse overheid kan het gezelschap van Khalid Benghrib niet naar Nederland vliegen. Helaas is het ook niet gelukt om via een alternatieve route te reizen. Tot onze grote spijt moeten we daarom de voorstelling L’Haal op woensdag 27 oktober 20.30 uur annuleren. L’Haal was de openingsvoorstelling van SPRING in Autumn.

We openen het festival nu met de voorstelling IBUIBU BELU: Bodies of Borders van Indonesische choreograaf Eko Supriyanto om 20.30 uur op woensdag 27 oktober. IBUIBU BELU: Bodies of Borders stond al gepland op woensdag 27 oktober om 19.00 uur. De aanvangstijd is gewijzigd naar 20.30 uur.  

“Seek Bromance is van oorsprong een nummer van Avicii uit 2010. In de videoclip die daarbij hoort gaan twee bro’s op road trip en daar hangt een meisje bij rond, als derde wiel aan de wagen. Dat zou weleens de ondertitel van mijn werk kunnen zijn denk ik.”

Lees hier het interview met Samira Elagoz over de voorstelling Seek Bromance.

“Wij hebben de maan niet uitgenodigd. De maan nodigde ons uit.”

Lees hier het interview van SPRING met Andrea Božić en Julia Willms (TILT) over How To Exit A Reality (Attempt 1 of 19).

“Als ik me bedenk wat ik met het publiek wil delen, is dat zeker geen idee of concept. Nee integendeel zelfs – ik wil het gevoel van verbondenheid delen.“ Khalid Benghrib.
Benieuwd naar het hele interview met de choreograaf? Lees hem in het magazine van SPRING in Autumn. 

Luister je tijdens je dagelijkse wandeling, fietstoch of kooksessie graag een podcast, dan wil je de podcastserie SPRING in het diepe absoluut niet missen!
In de aanloop naar het festival zullen we er elke week één delen, maar deze week heb je geluk, want er staan er nu al twee online! Kunstjournalist Luuk Heezen heeft makers Jan Martens en Kate McIntosh precies de vragen gesteld die jij als bezoeker van hun voorstellingen ook zou willen weten. Oordoppen in en spring in het diepe! 

Luister de podcasts hier. 

Ook voor SPRING in Autumn hebben we een digitaal magazine waar je heerlijk in weg kunt duiken. Het zit boordevol interviews, achtergrondinformatie en leuke weetjes over onze makers en deze editie van het festival. Zo kun je je alvast inlezen in wat we te bieden hebben van 27 t/m 31 oktober. Pak een kop thee en lees het magazine hier. Geniet! 

Met lokale kunstenaars, makers en artiesten, maar natuurlijk ook de inwoners en bezoekers hebben we er een onvergetelijke stadsviering van gemaakt die in vier dagen tijd rondreisde door zes Utrechtse wijken.

Hierbij de aftermovie, zodat je nog even kunt nagenieten.

Wel van héél erg dichtbij

Stut Theater werkt met echte mensen, mensen uit de wijk, geen acteurs. Ze vertellen hun eigen verhaal. Vaak over eenzaamheid en ontmoetingen. Nou, deze ontmoeting kwam binnen, blijft bij. Het kwam recht uit zijn hart en dat kon je merken. Je zag zijn bevochtigde ogen toen hij aan het vertellen was. Dat kan je niet spelen, dat moet je voelen.

We worden met z’n tweeën een kubus ingeloodst. Wel ieder in een apart kamertje met een eigen koptelefoon. Daar ontmoeten we Elias, een goed uitziende jongen met sprankelende ogen en een vlotte babbel. En gitaar spelen kan hij ook nog. Hij is vrouwenkapper. Hij vindt het leuk om de mensen te knippen die veel praten. Alles is beter dan stilte.

De stem in je hoofd
Dan verandert de setting. De gordijntjes voor ons neus gaan dicht, zodat we door een kleine waas kijken. In het hoofd van Elias. Gevangen. Want daar hoort hij steeds die stemmen. Die zeggen dat je slecht bent, dat alles wat je overkomen is je verdiende loon is. Ze herinneren je aan al die mensen die er niet meer zijn.

Reis
Elias heeft een lange reis afgelegd. Vanuit Syrië. In een veel te klein opblaasbootje. En heeft vele mensen achter zich gelaten. Al lopend door de maisvelden, omringde hij zich met mensen om maar niet alleen te zijn. Zolang hij zich omringt met andere mensen, gaat het goed met hem. Dan hoort hij die stemmen niet. De enige bij wie hij stil kan zijn, is zijn moeder. Zij kookt vaak voor hem. Ook al heeft hij net gegeten. Hij kan bij haar terecht.

In het licht
Dan gooit hij de deuren van zijn veels te kleine wereld open. Hij laat het licht binnen. Durft hij de stap te wagen? Langzaamaan, stapje voor stapje laat hij het donker achter zich en loopt de wijde wereld in, het licht tegemoet. Het was leuk je te ontmoeten Elias!

Door: Liesbeth Berg-Meulenberg

Foto: Anna van Kooij

Op de koffie in Lunetten

We zijn uitgenodigd op de koffie. Met een paar onbekenden lopen we met ons stoeltje onder de arm richting het opgegeven adres. Het voelt een beetje onwennig, ongemakkelijk ook. Waar praat je dan over met die mensen die je niet kent? Een beetje over het weer, de wandeling en hoe het straks zal zijn op de koffie.

Jullie zien er netjes uit
Maar wat als je je altijd ongemakkelijk voelt in dit soort situaties? Dat je regels nodig hebt om bij de buren op de koffie te gaan. Dat je de vragen die ze aan je mogen stellen alvast van te voren opschrijft en aan iemand geeft. Zodat het toch wel een echt gesprek wordt. En geen monoloog.

Simone is ook uitgenodigd. Ze is namelijk onze buurvrouw, ons buurmeisje. En dat doen buren toch immers, bij elkaar op de koffie gaan? Ze vindt ons er netjes uitzien. En ook de gastheer en –vrouw vindt ze niet dom. Maar wat is sociaal geaccepteerd als je op visite bent? Dat je vertelt dat je je fornuis weleens aan laat staan? Dat je de hele week dezelfde salade caprese eet, zodat je geen keuzes hoeft te maken in de supermarkt? Dat je een wolkje blaast op het raam om zo beter naar de vogels te kunnen kijken?

Wist je dat spreeuwen goed kunnen imiteren? In de buurten van stations, kunnen ze heel veel verschillende geluiden nabootsen, van treinen die voorbij komen zoeven tot de deuren die open en dicht gaan. Ze vliegen met een constante snelheid van 36 km per uur. En als ze in zwermen vliegen, zie je van die hele mooie figuren in de lucht. Of praten jullie toch liever over koetjes en kalfjes? Houd je het gewoon op studie, werk en dat soort saaie dingen.

Eigen verhaal
Simone is een karakter gebaseerd op verhalen van mensen met autisme. Bij hen gaat interactie niet vanzelf. Gaan heel veel andere dingen niet vanzelf. Ze voelen zich vaak eenzaam. Komen niet vaak op de koffie. Zou jij haar nog wel een keer uitnodigen? Misschien neemt ze dan wel spritzen mee.

Door: Liesbeth Berg-Meulenberg

In een festivalBUI

Het mag weer! We mogen weer naar een festival toe! Hoe fijn is dat?! En nog fijner, het festival komt naar jou toe! ARK is een rondreizend festijn dat zes wijken in Utrecht langsgaat.

Ark van Noach
Een rijdende ark, door kunsternaar Ruben Arents gemaakt, staat midden op het plein en doet dienst als podium. Daar is doorlopend wat te doen en je kunt er ook een vlaggetje aan vast maken waarop jij vertelt wat je wilt meenemen de toekomst in.

Allerlei
Rondom op het plein kan je een wens voor iemand opschrijven bij de wensbar, bij een geluidsinstallatie luisteren naar verhalen uit de coronatijd, naar een voorstelling gaan of gewoon even bijpraten met iemand die je tegenkomt.

BUI
Dan horen we flink wat getoeter voorbij komen. Maar volgens mij is dat niet van het voorbij rijdende verkeer. Het zijn de muzikanten van BUI, afgestudeerd aan het conservatorium. We horen ze wel, maar zien ze nog niet. Ze komen langzaamaan het plein opgelopen in hun overall. Ze begeven zich in het publiek, staan hoog op een afdak of lopen als een stoet door de menigte met hun megafoon. Het is alles behalve conventioneel. Zeker als er een stuk regenpijp als verlengstuk van de saxofoon gebruikt wordt. Zoals ze plotseling het festivalterrein opkwamen, zo verdwijnen ze ook weer en laten ons nog even nagenieten.

Festivalseizoen
Dat nagenieten kan zeker op de tonen van Bankra Bike Soundsystem & Social Dance Club. Vanuit drie omgebouwde fietsen komen er heerlijke beats het terrein op. Hierbij verklaar ik het festivalseizoen voor geopend!

Door: Liesbeth Berg-Meulenberg

SPRING in Autumn, het internationale theater- en dansfestival van Stadsschouwburg Utrecht en SPRING vindt dit jaar plaats van 27 t/m 31 oktober op verschillende locaties in Utrecht. Met wereldpremières van Andrea Božić & Julia Willms en Samira Elagoz. Het programma van SPRING in Autumn 2021 is opgebouwd rond ideeën over gemeenschap en saamhorigheid, iets wat we in de coronatijd zo hebben gemist. Van nieuwe rituelen geïnspireerd door Marokkaanse, Indonesische en Zuid-Afrikaanse danstradities tot een zes uur durende voorstelling over wat ons verbindt.

Het volledige programma is bekend en de kaartverkoop is gestart! SPRING in Autumn 2021 is met 11 producties, twee extra dagen en meerdere locaties in Utrecht groter dan doorgaans.

Koop je kaarten hier. 

SPRING 2021 AFTERMOVIE!

Het is alweer een paar weken geleden dat we konden genieten van het SPRING Performing Arts Festival, maar bij het zien van deze aftermovie kom je weer helemaal in de sfeer...

Geniet ze!

Na een lange periode van lockdowns gaat SPRING met de rondreizende stadsviering ARK Utrecht op zoek naar nieuw vertrouwen in de toekomst. In een wereld vol nepnieuws en complotten lijkt ons vertrouwen in de ander de afgelopen tijd steeds verder te zijn afgenomen. Om uit de crisis te klimmen, gaat ARK Utrecht met de inwoners van de stad op zoek naar een nieuw en onvoorwaardelijk vertrouwen in elkaar, in onszelf en in de toekomst. Hoe deze toekomst eruit ziet? Dat wordt tijdens het festival vormgegeven door zowel lokale kunstenaars en artiesten als door de stadsbewoners zelf. Het gratis festival vindt plaats van 16 tot en met 19 september in zes Utrechtse wijken.

ARK: een rijdend kunstwerk
Bruisend middelpunt van deze stadsviering is een wagen die wordt omgetoverd tot rijdend kunstwerk; een ark waar we elkaar weer gaan ontmoeten en die langs zes wijken reist. Hierop vindt een talkshow plaats met theatermaker en presentator Dorothy Blokland, waar verhalen en bijdragen van buurtbewoners in elke wijk een podium krijgen. Dagelijks kunnen bezoekers op hun eigen creatieve manier een invulling geven aan deze figuurlijke ark, vanuit de vraag: wat neem jij mee de toekomst in?

Programma in zes Utrechtse wijken
De stadsviering vindt plaats van 16 tot en met 19 september in Lombok (Moskeeplein), Leidsche Rijn (Brusselplein), Overvecht (Shoppingcenter), Lunetten (winkelcentrum), Ondiep (Plantage) en Kanaleneiland (Prins Clausbrug). In elke wijk is er een 4,5 uur durend programma vol ontmoetingen, activiteiten, gesprekken en ervaringen rondom een openbaar plein.

Er is een BuurtBar, waar hapjes en verhalen worden uitwisselen met buurtbewoners. De Utrechtse rapper Dwinna die op Spotify 1 miljoen streams haalde treedt op en wil met zijn muziek mensen en specifiek jongeren samenbrengen. Ook Bankra Bike ’Sound System & Social Dance Club zijn van de partij met muziek en een dansworkshop. Vanuit het STUT Theater zullen drie mannen in Van heel dichtbij in een levensgrote kubus hun eigen verhaal vertellen over eenzaamheid. Het Nieuw Utrechts Toneel zal in een intieme setting in huiskamers rond de zes pleinen de voorstelling Op de koffie spelen. Dansgroep DOX speelt een stuk uit de interactieve voorstelling Symphony of 21, met een mix tussen Europese en Afrikaanse/Oegandese muziekinvloeden en clubscene-elementen. En dit is slechts een kleine greep uit de interactieve programmering, waarbij we natuurlijk rekening houden met de in september geldende coronamaatregelen van de overheid.

Voor ieder wat wils
ARK Utrecht viert de diversiteit van de stad met bewoners van alle wijken, leeftijden, achtergronden, genders, opleidingen en overtuigingen..Zoals de Ark van Noach ruimte bood aan vele soorten, is er aan boord van ARK Utrecht plaats voor iedere Utrechter. ARK Utrecht is een cadeautje van Utrecht, voor Utrecht.

ARK Utrecht wordt geproduceerd door SPRING: een festivalorganisatie met vernieuwende voorstellingen van hedendaagse internationale theatermakers en choreografen. De voorstellingen van SPRING zijn voor een open en nieuwsgierig publiek en vinden plaats in verschillende theaters en op ongewone plekken in Utrecht. ARK Utrecht is onderdeel van het Europese project ARK dat in zeven Europese steden wordt georganiseerd vanuit het artistiek netwerk Moving Borders. ARK is gecreëerd door Britse theatergroep Quarantine en wordt mede mogelijk gemaakt door Creative Europe.

CREDITS ARK UTRECHT

Concept ARK: Quarantine
Uitwerking concept ARK Utrecht: Alinde Hoeksma
Lokaal onderzoek concept ARK Utrecht: Gert Dijkstra, Siham el Ouazizi en Anoek Nuyens met Rainer Hofmann
Producent: SPRING 

SPRING team
Artistiek directeur: Grzegorz Reske (vanaf 1 juni), Rainer Hofmann (tot 31 augustus)
Zakelijk directeur: Jeltsje In der Rieden
Projectcoördinator: Alinde Hoeksma
Assistent programma: Marieke Heerema
Productie: Juliette Osse, Merel de Vries, Bram Groeneveld, Anita Schuurman
Marketing & communicatie: Emina Zorlak, Akkie Groen, Laura Reijnders
Financiële administratie: Iris Vis

Boegbeelden
Adam Al Kandoussi, Sabiet Balwant-gir, Sara Rademaker & Esther Droste, Ahmet Taskan, Dwight Wijnhard

Wijkmakers
Linda Bosch, Veerle van Dieren, Marieke Heerema, Jordy Roeten

Met dank aan
Resto van Harte, alle makers en artiesten, vrijwilligers, deelnemende wijkbewoners, samenwerkende wijkorganisaties en het Moving Borders netwerk

Mede mogelijk gemaakt door
Creative Europe, K.F. Hein Fonds, BankGiro Loterij Fonds, Gemeente Utrecht, Provincie Utrecht en Fonds Podiumkunsten 

Vorige week sprak ik tijdens Spring Performing Arts Festival met studenten van de Spring Academy. Over twee gesprekken schreef ik een blog. Over je losgezongen voelen of onderdeel van een geheel (Tom). En over kijken of bekeken worden (Maria). Gesprekken die niet alleen reflecteerden op voorstellingen, maar ook op onze tijd. Van sociale quarantaine, nog steeds – ook al voelt het hier in de stad deze zomerse dagen soms anders. Van digitale interactie, van socialmediafeeds waar zenden en ontvangen twee verschillende dingen zijn. Van jezelf etaleren en vergelijken op Linkedin, Facebook, Instagram.

In navolging van deze twee ontmoetingen sprak ik meer mensen, hoorde ik meer stemmen. Daarover lees je vandaag. Bas, die net als Maria Broeders verheft u ter vrijheid zag, deelt voor hij gaat zitten zijn verwachting. Hij is blij dat het gesprek bij mij over iets anders mag gaan, dan de dramatische ontwikkeling, de artistieke keuzes en hoe hij zich daar – zelf ook maker – toe verhoudt. Hij zegt dat hij in zijn denken en zijn praten een beetje op een boom lijkt. Hij vertelt niet alleen over de stam, maar ook over de takken. Maakt uitstapjes naar andere voorstellingen. Vertelt een anekdote, over zijn huisgenoot op tinderdate.

Het meest uitgebreid hebben we het over de schouwburg. De koffie die hij kocht, een gewone koffie die hij kon bestellen aan de bar en hoe bijzonder dat opeens was. Hij vertelt over de interactie tussen bezoekers. Iedereen was heel erg gebrieft, zegt hij. Hoe hij in de zaal naar het podium liep, een boekje pakte en hoe hij daarna zag dat anderen ook opstonden, ook naar de boekjes liepen, alsof ze erop hadden gewacht. Hij vertelt me over het systeem dat hij in de voorstelling ontdekte en over het gevoel dat hij daarbij had, wat hij veronderstelde dat van hem verwacht werd. Niet weglopen in het licht bijvoorbeeld, maar wachten op het donker. Waarom? vraag ik. Ja, zegt hij, anders wordt het zo'n walk of shame.

Met Isha heb ik het ook over Broeders verheft u ter vrijheid. Hij formuleert zorgvuldig. Kiest woorden waar ik op door kan vragen. Hij zegt dat hij de performers als een brug ziet, tussen hem en het podium. Tussen de machinale armen die achter de glazen box staan, die op monotone wijze hun werk doen en hemzelf, die kijkt en denkt en voelt, in de zaal. Hij zegt dat hij het mooi vindt hoe de performers zichzelf vormgeven als geheel. Pas als hij afscheid van me neemt kom ik erachter dat hij een danser is. Ineens begrijp ik zijn woordgebruik beter, ik snap waarom hij zegt dat de groep zichzelf vormgeeft.

Ik word gelukkig van zijn focus, de gedetailleerdheid waarmee hij de dingen omschrijft en zijn concentratie. Hij is geschokt zegt hij, over de manier waarop de zang wordt afgebroken. Niet aan het eind van een zin of na de laatste zin van een couplet, maar pats, keihard. Het is een reactie op een timer die achter het publiek hangt en door de glazen box weerspiegeld wordt, een digitale klok die aftelt.

Twee dagen later kan ik mijn gesprekken buiten voeren. De zon schijnt. In de tuin van Het Huis Utrecht, zijn rond de stam van een grote boom gele doeken geknoopt. Een ontwerp van een aantal alumni van de HKU scenografie opleiding. Ik voel mij een waarzegger, alsof we hier in mijn tentje, iets kunnen aanraken dat daar buiten onbesproken blijft. Cathal, stagair van de Spring Academy, bevestigt mijn gevoel. Hij neemt me niet alleen mee naar The history of Korean Western theatre van Jaha Koo en Campo, maar ook naar Ierland, zijn eigen land, de plek waar hij geboren en opgegroeid is.

Hij vertelt me over oude rituelen, oude landschappen, oude mensen, over oma's die hun kleinkinderen grootbrengen. We spreken over etnische conflicten en hoe Ierland een negentiende en een eenentwintigste eeuw beleefde, maar de twintigste leek over te slaan. Over het Gaelic, de oude taal die direct aan de natuur verbonden is. De isolatie van het platteland, een laatste kroeg voordat de wereld stopt, voordat het leven van de mensen ophoudt te bestaan.

Het duurt even, voordat we al die inhoud en zijn geraaktheid aan de voorstelling kunnen koppelen, aan de handelingen en de beelden die hij heeft gezien. Het dient zich aan mij aan zoals het zich ook aan hem heeft aangediend, na een hele tijd. Koo maakte traditionele Koreaanse knopen in een witte doek, vertelt hij, en op een bepaald moment klopte hij die uit, waardoor ze allemaal losschoten. Hij kon er alles op projecteren dat eraan vooraf gegaan was, er alles bijhalen en bij voelen. Ik zie een paralel met mijn gesprek met Tom, twee dagen eerder. De ontmoeting met de danseres, die vooraf ging aan zijn portret, de verbindingen die werden gelegd, de herinneringen die hij met haar had opgehaald, hij zag ze allemaal terug in haar beweging, in haar performance zonder woorden.

Tot slot voer ik drie gesprekken over Tanz van Florentina Holzinger. Twee over de voorstelling en een over de workshop. Max zoekt. Emma Rixt zoekt. Stelt vragen, maar geeft ook antwoorden. Haar eigen antwoorden. Gerty neemt deel. Bekijkt. Houdt open. Het is duidelijk dat ze wordt gedreven door een sterk verlangen. Tijdens de voorstelling is ze door zo veel emoties heengegaan, zegt ze. Het is al enige tijd geleden dat ze hem zag.

Ze had verwacht dat ze in de workshop zou ervaren hoe Florentina hun rituelen omzet. Hoe ze er theater van maakt. Hoe ze ervoor zorgt dat de performer transformeert. Ze had willen weten of zij daar zelf toe in staat zou is. Misschien is zo'n workshop daarvoor te kort, vraag ik. Ze knikt. Dat zou wel kunnen, zegt ze en als ze opstaat om te vertrekken, het was heel fijn om hier even met jou te zitten. Om nog even over mijn ervaring te kunnen praten.

Het is een paar dagen later. Ik loop door de stad en realiseer me opnieuw wat ik er zo leuk aan vind, deze gesprekken. Het zijn al die lagen. Al die niveau's. Het gesprek tussen mij en de ander. Het gesprek tussen de toeschouwer in de zaal en de voorstelling. En de interne dialoog, wat de ander wel en niet wil delen, voor zichzelf wil houden, wat hij (of zij of hen) zich voorstelt of herinnert en de manier waarop ik, als ik goed luister en de tijd neem, als vanzelf een focus voel ontstaan. Een vraag. Een inzicht. Hoe ik daarmee recht kan doen aan al die niveau's. De ontmoeting, de voorstelling en de plek waar de ander op dat moment staat. Dat ik van al die dingen deelgenoot word gemaakt.

1 on 1 is een initiatief van SPRING Academy en Domein voor Kunstkritiek

Als het licht en de gesprekken van de bezoekers langzaam uitdoven, klinkt een zacht achtergrondgeluid. Door de donkere zaal leek het alsof ik mijn ogen had gesloten en terugdacht aan een onbekende herinnering. Er klonken stemmen, vogels en muziek. Het voelde verbazingwekkend vertrouwd.

Joss Turnbull begint zijn percussie en we zien hem zitten op de hoek van het podium, tussen een installatie waar hij later excentrieke, magische soundscapes zou laten voortvloeien uit zijn razendsnel tikkende vingers. De geluiden en de dans blijken verankerd als yin en yang.

Kunstenaar Charlie Prince neemt de kijker mee naar zijn leven in het Beirut van 2020.  Als hij de zaal inloopt is het stil. Met een paar bewegingen eist hij de volledige aandacht van de zaal. Het bracht gelijk emoties teweeg: alsof ik zijn tentoongestelde gevoelens letterlijk kopieerde. Dit was niet enkel negatief, al doet de situatie waarin Prince zijn thuisland in 2020 verkeerde dat wel geloven. Ik kopieerde een breed scala aan emoties: er was veel discomfort, angst, ontevredenheid maar tegelijkertijd was theater kikker een paar minuten later omgetoverd in een oase van rust, kalmte en acceptatie.

Tijdens de piek van het discomfort weerklinkt de percussie dan ook oorverdovend hard door de zaal en is Prince op zijn ritmische hoogtepunt, met een hypnotiserend effect als gevolg.

Net als ik volledig in zijn dans leef en iedere beweging nog harder binnenkomt dan de voorgaande, stopt de muziek.

Prince kijkt de zaal in en komt op adem. Hij gaat zitten. Even lijkt het stil, maar dan begint er weer een zacht achtergrondgeluid. Ik hoorde de vogels weer. Een eigenaardig gevoel dringt mijn lichaam binnen, als een soort kalmte na de storm. Sereniteit.

Waar woorden tekort doen aan zijn ervaringen, spreekt zijn dans boekdelen. Hoewel Prince zijn ervaring in Beirut ver afstaat van mijn leven, vind ik alsnog een bepaalde herkenning in zijn voorstelling. Cosmic A* is van belang voor ieder die zelfacceptatie tegemoet wilt gaan.

Geschreven door Emma de Roode

Grzegorz Reske wordt de nieuwe artistiek directeur van SPRING. Hij start vanaf 1 juni. Reske (Lublin, 1980) is werkzaam in de podiumkunsten als curator, producent en dramaturg en woonde en werkte de afgelopen jaren in Warschau. Gedurende zijn loopbaan was hij actief betrokken bij verschillende lokale en internationale projecten waarin de ontwikkeling van de onafhankelijke podiumkunsten centraal staat.

De Raad van Toezicht van SPRING is verheugd om Reske aan te kunnen kondigen als opvolger van Rainer Hofmann die bijna tien jaar verbonden was aan de festivalorganisatie. Reske wordt directeur-bestuurder naast Jeltsje In der Rieden, de zakelijke directeur van SPRING.

Tanja Mlaker, voorzitter van de Raad van Toezicht van SPRING over de aanstelling van Grzegorz Reske: 'Met de benoeming van Reske begint SPRING aan een nieuwe fase. De Raad van Toezicht is ervan overtuigd dat hij met zijn brede kennis en netwerk de positie van SPRING als een springlevend en geëngageerd internationaal festival zal versterken en verdiepen. Het fundament dat Rainer Hofmann heeft gebouwd is een stevige basis voor de toekomst, terwijl de huidige tijd ook veel nieuwe vragen en uitdagingen met zich meebrengt.’

Reske is vereerd met de benoeming. ‘SPRING is al jaren een belangrijk ijkpunt voor mij in mijn werk als curator. Het is een blauwdruk voor een culturele instelling die telkens opnieuw op het scherpst van de snede uitvindt wat kunst kan doen in een samenleving. SPRING is een fijnzinnig organisme, het resultaat van een scherp observeren van de behoeften en verwachtingen van het publiek, verschillende gemeenschappen en makers. SPRING biedt hen wederzijds vruchtbare ontmoetingen. Om nu als artistiek leider van SPRING aan de slag te gaan is een van de meest opwindende professionele uitdagingen in de hedendaagse podiumkunst die ik me kan voorstellen.’

Over Grzegorz Reske
Van 2013 tot en met 2017 was Grzegorz Reske samen met Marta Keil verantwoordelijk voor een vernieuwd concept voor het Konfrontacje Teatralne Festival in Lublin. In de jaren dat zij het festival cureerden werd het ingebed in een educatie- en onderzoeksprogramma dat het hele jaar door de ontwikkeling van jonge makers ondersteunde. Dit mentorschap en de ondersteuning bij de productie en de internationalisering van het werk van jonge makers zorgden ervoor dat het festival is uitgegroeid tot een van de meest geprezen en invloedrijkste podiumkunstevenementen in de regio.

Daarnaast werkte Reske ook samen met Kalisz Theatre Meetings (2015-2017) waar hij een nieuw model festival introduceerde dat zich richt op nieuwe vormen van podiumkunst. Hij was tevens adviseur internationale projecten bij Powszechny Theatre in Warschau en  programma-adviseur bij het East European Performing Arts Platform – een organisatie voor onafhankelijke podiumkunst in Centraal- en Oost-Europa.

Na vijf jaar als curator bij Konfrontacje Teatralne zette Reske zijn samenwerking met Marta Keil voort als curatorsduo ResKeil. Samen zijn zij actief in talloze culturele projecten. Sinds 2018 geven Keil en Reske samen met vier andere kunstenaars leiding aan InSzPer - Performing Arts Institute – ter ondersteuning van de ontwikkeling van de onafhankelijke kunst in Warschau, en om de internationale kant van het werk van InSzPer te stroomlijnen. InSzPer werkt onder meer mee aan het Moving Borders project waarin ook SPRING partner is. In 2017 werd Reske lid van het bestuur van IETM – het internationale netwerk voor hedendaagse podiumkunst in Brussel.

Lees de uitgebreide biografie van Grzegorz hier.

Fotocredit: © Marta Keil

Een geheel 

Tom vertelt me over Motus Mori: meeting the archive van Katja Heitmann. Hij is door een van de danseressen uit het project geïnterviewd. Ze heeft hem gevraagd hoe hij slaapt en aan de hand daarvan is hij op de grond gaan liggen. In zijn spreken volgde hij al snel het bewegen. Op het moment dat ze met haar handen een draaiende beweging voor haar borst maakte, alsof ze het rollen van een wiel uitbeeldde, dacht hij aan zijn opa. Hij heeft veel over hem verteld. Over hoe langzaam hij liep en hoe Tom, als hij naast hem liep, zelf ook vertraagde. Uit beleefdheid. Hoe hij zijn tempo aanpaste aan dat van zijn opa, zijn maatje.

Hij vertelt me ook dat er een deel is waarover hij niks heeft gezegd. Zijn interne dialoog. Hij vroeg zich af of hij bewoog zoals hij dat onbewust doet, of zoals het hem tijdens zijn opleiding is aangeleerd. Was het echt, wat hij de danseres liet zien, of speelde hij? Hij wilde het niet hebben over zijn opleiding. Daar moest het gesprek niet over gaan.

Als hij mag gaan kijken naar zijn eigen bewegingen, een half uur later, en naar bewegingen die anderen hebben gedoneerd, waarover ze ook hebben gesproken, voelt hij zich gezien. Het zit hier, zegt hij, op zijn borst, onder zijn strottenhoofd, als ik hem vraag het gevoel te omschrijven. Zoals zenuwen, zegt hij. Niet als trots, maar aangenaam, rustig. Alsof hij letterlijk even een stap achteruit mocht zetten om naar zichzelf te kijken. Alsof hij kon uitzoomen en zijn eigen bewegingen ervoer als onderdeel van een geheel.

Geen emotionele cadeautjes

Maria zag Broeders verheft u ter vrijheid van Dries Verhoeven. Ze vertelt over de glazen box op het podium en de mensen die erin opgesloten zaten. Ze zongen. Na afloop had iemand plotseling gevraagd of het wel echt was, of dat ze misschien playbackten? Dat had haar in de war gebracht.

Het was onpersoonlijk, niet emotioneel. De performers zongen het alsof ze ervoor betaald werden, niet alsof ze iets voelden bij elk woord. Wat ze het meest indrukwekkend vond was dat er soms iemand oogcontact met haar maakte, dat ze soms door één van hen bekeken werd. Alsof zij voor hen de voorstelling was. Dat maakte haar scherp, als ze afdwaalde, het hield haar betrokken.

 In het boekje las ze dat er in slecht betaalde banen veel vraag is   naar mensen die de taal niet spreken, omdat zij niet in opstand     kunnen komen. De performers verstonden waarschijnlijk zelf   niet wat ze zongen, zegt ze. Dat was zo anders bij Katja   Heitmann, daar heeft ze vandaag een workshop van gevolgd.   Tijdens het kijken naar Motus Mori: meeting the archive werd ze   steeds opnieuw gegrepen, teruggebracht naar een specifieke   herinnering. Je kreeg van Dries geen emotionele cadeautjes,   vraag ik. Nee, zegt ze.

 Meerstemmigheid

 Het leek me spannend, deze ontmoetingen, in een pandemie. Het is meer dan veertien maanden geleden dat ik één op één in gesprek   ging met vreemden, maar ik vind het meteen leuk. Ik kan het nog. Het is helemaal niet moeilijk, zoals ik verwacht had.

 Ik denk terug aan mijn voorbereidende gesprek met Joost, die de Academy programmeert. Aan hoe hij zei dat hij het jammer vond dat   verschillende groepen studenten weinig samen zouden komen, elkaar nauwelijks zouden kunnen ontmoeten. Ik zei dat ik hoopte dat ik   door het delen van mijn gesprekken toch een beetje zou kunnen bijdragen aan dat gevoel van samenkomen, aan het idee van verschillende blikken en meerstemmigheid. Ik ben nog maar net binnen. Ik sprak alleen nog maar met Tom en Maria. Maar ik voel nu al dat het lukt.

1 on 1 is een initiatief van SPRING Academy en Domein voor Kunstkritiek

Balletles
Over het zinderende spektakel ‘Tanz’ van Florentina Holzinger

Get yourself out of whatever cage you find yourself in. John Cage

Het begon heel klassiek met het rode toneelgordijn gesloten, maar wel met een onheilspellend monotoon geluid – de tegenspraak zit in de voorstelling van vóór het begin tot na het eind, want het doek ging niet meer dicht. Wat heb ik in hemelsnaam gezien of, beter gezegd, meegemaakt? Een balletles, circus met acrobatiek, goochelstunts, zwevende nimfen, acroyoga, wilde dans, een heksenkring, een freakshow, doktertje spelen, een revue, een work-out, een operatie, vechten en een bloederige slachtpartij. Heksen, ballerina’s, een wolf, spoken. Niet alleen teveel om op te noemen, maar ook teveel om naar te kijken. Het is alsof er een maximum aan acts is samengebald in een grote orgie van dans en wat je maar kan verzinnen. En dan de labels om emoties en waardering te uiten: heftig, mooi, teder, elegant, gracieus, krachtig, lening, fraai, wild, ruig, gewelddadig, smerig, ranzig, goor, bloederig, daverend, opzwepend, bombastisch, sidderend, machismo. En heel veel bloot – de danseressen zijn het grootste deel van de voorstelling naakt. Als je mocht denken dat er een erotische aantrekkingskracht vanuit ging, dan kom je bedrogen uit. Er is geen ruimte voor erotische mijmeringen, daarvoor is het stuk veel te heftig. Er is klassieke, romantische muziek en popmuziek. Van lieflijk tot takkenherrie.

Tussen act 1 en act 2 spreekt de choreograaf en danser, Florentina Holtzinger, die zelf meedoet, het publiek toe. Ze vertelt over hoe het stuk is gebaseerd op uitvoeringen van klassiek ballet, maar dan in een nieuw jasje (het Eva kostuum). Holtzinger parodieert klassiek ballet en het is een metareflectie over ballet en dans. Waar in klassiek ballet de ballerina’s worden rondgezwierd door de macho mannelijke balletdanser, is de man in de voorstelling van Holzinger geheel verdwenen. Machismo met ronkende motoren is er wel degelijk, maar de sprookjeswereld met heksen kan zonder man, net zoals het ballet zonder man blijkt te kunnen. Is deze voorstelling feminisme op het podium? Ze vertelt dat ze blij is dat het theater weer open is en dat ze het publiek dankt om er weer te zijn. Over dat door de coronamaatregelen de publieksinteractie niet kan plaatsvinden en dat, zo zegt zij, de vierde wand als coronascherm, stand moet houden. De grote zaal in de stadsschouwburg is gevuld, maar in coronaopstelling, als een schaakbord.

Act 2 is een sprookje, zo kondigt Holzinger aan. Met alle elementen van een sprookje: de boze heks, een wolf, gruwelen, prinsessen (maar geen prins) en een happy end. Er zijn, meen ik, zo’n tien danseressen. Op het toneel gebeurt zoveel tegelijk dat je niet alles kunt zien. Ook is het onmogelijk te vertellen wat je allemaal gezien hebt, zoals je na een hele dag in een pretpark ook maar moeilijk kunt navertellen welke attracties je allemaal bezocht heb. Spectaculair is het woord dat steeds in mij opkomt. Holtzinger houdt van kitsch (zie de rode spitzen), van over the top, van het opzoeken of het nog een stapje verder te gaan. Alles wordt uit de kast getrokken. De grenzen van wat er op het podium in het cultureel theater kan zijn wel bereikt, maar zij weet zeker de grens te tonen. Met grote schermen en een live camera werd een body piercing getoond. Heftig. Mijn maag draaide om. Ik heb, als een kind bij een enge film, niet gekeken. Toch eindigde de gruwel piercings in een schitterende zwevende zwanendans die overging in een heksenvliegtocht. Heen en weer geschud door al die tegenstrijdigheden die elkaar zo snel afwisselden dat elke emotie razendsnel werd op gevolgd door de volgende. Geen sprake van om tijdens de voorstelling rustig weg te dromen. De wereld buiten is vele malen kalmer en rustiger dan voor de voorstelling. Het daverende opwindende overrompelende avontuur gonst niet alleen door in mijn hoofd maar in heel mijn lichaam.

Door Floris van den Berg

Goed nieuws: we hebben extra kaarten beschikbaar kunnen stellen voor Spectrum, Cow is a Cow is a Cow enTANZ en vandaag (zaterdag 29 mei). De kaarten zijn enkel aan te schaffen via onderstaande linkjes. Koop via het juiste tijdslot direct je kaarten!

Let op: SPRING is dit jaar een testevent. Je mag enkel de zaal binnen als je een negatief testbewijs hebt! Hoe werkt dat?

Schweigman& - Spectrum

In de theatrale lichtinstallatie Spectrum van Schweigman& word je overrompeld door kleur, van rood naar blauw. Samen met vormgever Cocky Eek, lichtkunstenaar Matthijs Munnik en componist Yannis Kyriakides creëert Boukje Schweigman, 'de 'koningin van het ervaringstheater', een unieke totaalervaring, waar geen performers aan te pas komen. In deze wereld vol prikkels en informatie lijken we het contact te verliezen met wat misschien wel ons belangrijkste kompas is: ons lichaam. Spectrum brengt je terug in contact door al je zintuigen op scherp te zetten. Na afloop keer je met een frisse blik terug in het leven van alledag.

Beschikbaar op 29 mei:

Spectrum om 15:30 uur

Abhishek Thapar - Cow is a cow is a cow 

Onder het genot van een vers gekookte biryani, neemt Thapar je mee in de lancering van een merk voor dierlijke producten van de koe. Is de tijd rijp voor de export van de heilige koe? Cow is a Cow is a Cow is een storytelling performance, diner, documentaire en politieke satire ineen. Een wonderlijke koeienjacht langs religie en rationaliteit, geweld en economie, historische verhalen en toekomstvoorspellingen.

Beschikbaar op 29 mei:

Cow is a cow is a cow om 18:00 uur

Florentina Holzinger - TANZ

De voorstellingen van Florentina Holzinger bewegen zich tussen performance art, choreografie, ritueel en stuntshow. Ze staat bekend om haar overrompelende en rauwe totaaltheater, waarbij ze kunst- en dansgeschiedenis verbindt met popcultuur en entertainment.
TANZ gaat over het vrouwelijk lichaam als special effects machine. De voorstelling begint met een balletles onder leiding van de beroemde oud-ballerina Beatrice Schönherr. De dansers ondergaan een strenge training in "actieballet". We zien de transformatie van ballerina tot stuntvrouw, van plié tot piercing en van dansers tot vliegende heksen. Het is een zoektocht naar perfectie in een vluchtige wereld, waarin het rauwe wordt omgezet in het sublieme.

Beschikbaar op 29 mei:

TANZ om 21:00 uur

Het is ook de laatste dag van de  installatie R for Resonance van Ho Tzu Nyen. Schaf hier nog je pay-as-you-like ticket aan voor vandaag!

Dansmuze voor een dag. Over het bewegingsarchief Motus Mori

Dancing is creating a sculpture that is visible only for a moment. Erol Ozan

Ik had me op wachtlijsten gezet voor de voorstelling Motus Mori nadat ik in de Volkskrant erover had gelezen. De aankondigingstekst bij SPRING had mij in eerste instantie niet voldoende enthousiast gemaakt om een kaart te kopen. Als de wiedeweerga een sneltest bij de Jaarbeurs gedaan en door naar het fraaie hof aan de Lange Nieuwegracht waar Fotodok is gevestigd en waar de voorstelling was. Maar wat ben ik blij dat ik dit heb ervaren! Je kunt naar de andere kant van we wereld reizen en nog steeds binnen je comfortzone blijven. Nu ben ik in de mij vertrouwde stad Utrecht en stap mijlenver buiten mijn comfortzone. Mijn ervaringshorizon is verbreed. Mijn begrip van wat dans en wat een voorstelling is, is weer uitgebreid. Motus Mori is de meest persoonlijke, meest intieme voorstelling die ik heb meegemaakt. Een voorstelling die over jou gaat, waar er naar jou wordt geluisterd en waar je bewegingen van jezelf terugziet in de dans.

Het handgeschreven briefje op de deur vermeldt ‘gelieve te kloppen en niet bellen’ in verband met de voorstelling. Ik doe het. Een vriendelijke SPRING-medewerker laat mij binnen: ik word al verwacht. Ook al iets bijzonders: verwacht worden bij een voorstelling. ‘Jij moet Floris zijn’. En het klopt. Ik ben het. De negatieve uitslag van de sneltest kwam op mijn telefoon binnen toen ik de drempel van Fotodok overstapte. Nipt op tijd. Ik krijg ook nog thee aangeboden. Ik voel me verwelkomd. Er is inmiddels nog een deelnemer gearriveerd. We zijn compleet voor vandaag. Er is ruimte voor vier mensen tegelijk, zo wordt uitgelegd.

De assistent van choreograaf Katja Heitmann legt uit wat er gaat komen. We worden, op kousenvoeten, de trap op geleid. Daar bevinden zich lichte ruimtes met een enfilade zonder deur zodat de ruimtes in elkaar overlopen, maar tegelijkertijd gescheiden zijn. Het is er hel wit, met enkele grijze vierkante blokken en witte lampen. Ik word naar de tweede ruimte geleid. Daar is een geheel in het zwart geklede danser, die mij zo te zien al verwacht, want op een grijs stuk zeil staat mijn naam. Ze stelt zich voor als Julia. De danser spiegelt mijn beweging, mijn manier van zitten. Het is heel vreemd wanneer iemand jouw houding exact nadoet. De danser vraagt naar hoe ik zit, hoe ik opsta, hoe ik sta, hoe ik lig in bed. Of ik bepaalde beweginkjes of gebaren heb. Ik vertel en doe het voor. De danser doet het heel secuur na.

Ze vraagt naar herinneringen van gebaren. Er gaat in mijn geheugen een luikje open waarvan ik niet wist dat het bestond: mijn geheugen naspeuren op interessante of plezierige bewegingen. Ik herinner mij opeens hoe mijn grootmoeder toen ik een jaar of vijf was en ik bij haar logeerde in haar huis in Laren en zij mij instopte in bed, met haar duim een kruisje op mijn voorhoofd maakte, zoals het askruisje in de katholieke kerk. Die gedachte aan mijn oma herinnert mij weer aan de aanraking van haar onderarm. Ze had satijn zachte onderarmen en ik streek wel eens met mijn hand langs haar arm. Ik deed de beweging met mijn ene arm op de andere arm voor. Ik vertel over mijn dagelijkse houding in mijn fauteuil bij het raam, mijn voeten omhoog, een boek in mijn handen, een pen in mijn linkerhand, koffie onder handbereik en een hond of kat, of twee honden en een kat op schoot. Over de grootste handgebaren wanneer ik oreer tijdens colleges en publiekslezingen. Over hoe ik mijn handen heb als ik op mijn zij in bed lig. Over hoe ik mijn knokkels gebruik om op te staan. Over hoe ik mijn voeten heb staan. De danser luistert, spiegelt, stelt detailvragen. Doordat ze tientallen interviews heeft gedaan heeft ze een archief aan bewegingen. Ze heeft mijn bewegingen en koppelt die aan drie anderen uit haar archief. Ze doet de bewegingen voor en ik herhaal ze. Ze vraagt waar me de beweging aan doet denken, of het een herinnering in mijzelf ophaalt. Ik merk dat mijn obeserveringsvermogen en daardoor mijn herinneringen voor wat betreft karakteristieke bewegingen van mensen, inclusief mijzelf, beperkt is. Er zijn schrijvers die hun karakters tot leven kunnen laten komen door heel specifiek hun bewegingen en houding te schetsen. Ik blijk er weinig oog voor te hebben. Toch schiet me een antwoord te binnen op de vraag of ik een specifieke beweging van mijn partner kan noemen: hoe zij met haar rechterhand haar neus aanraakt als ze nieuwe kleding aanpast.

Het uur is voorbij. Er is pauze. Beneden krijg ik een verfrissing. We bekijken een documentaire over het project Motus Mori. Katja Heitmann legt uit dat zij bewegingen wil archiveren. Ze doet dat op twee manieren. Enerzijds bouwt het archief op in het lichaam van de dansers – elke danser heeft een ander archief. Anderzijds zijn er de grijze zeiltjes met de namen van de bezoekers met daarop de aantekeningen over hun specifieke bewegingen opgeschreven door de dansers. Iedere bezoeker is weer gekoppeld aan drie andere, eerdere bezoekers. Zo ontstaat er een netwerk. De pauze is voorbij. Ik app nog even naar huis dat het wat later wordt. Ik had niet voorzien dat deze voorstelling drie uur duurt.

De andere bezoeker en ik worden weer naar dezelfde ruimte geleid. We hebben instructie om op het grijze kussen plaats te nemen. Dat doe ik. De danser is er. Ze staat in een hoek in een wandelpositie en maakt langzame passen. De dans heeft een metamorfose ondergaan. Ze heeft geen zwarte outfit meer aan. Ze heeft helemaal niks aan, alleen een grijze onderbroek. Alles is minimalistisch. Eén danser, één toeschouwer, geen decor, minimale muziek, minimale beweging, minimale kleding. Ik voel me vooral heel zichtbaar en overbodig, als een raar voorwerp in de ruimte. Waar de danser als interviewer een persoon was – Julia – was de danser nu een performer. Geen spraak. Geen oogcontact. Ik ging zitten. Ongemakkelijk. Ik zie in de danser die de poses langzaam stapje voor stapje minutieus opbouwt, mijzelf terug. Hoe ik in mijn stoel zit, hoe ik mijn handen houdt. Na een minuut of vijf ben ik aan de situatie gewend en glijdt het gevoel van ongemakkelijkheid van mij af. De langzame bewegingen en de minimale muziek creëren een meditatieve sfeer. Ik ben vertederd wanneer ik mijzelf zie zitten op de schoot van mijn oma die mij voorleest, en dan het kruisje op het voorhoofd en de streling van de onderarm. Ook de bewegingen van de eerdere bezoekers die ze mij had voorgedaan zie ik terug. Ik zie een Japanse buiging die verwijst naar mijn tijd in Japan. Het is een feest van herkenning. Dan gaat zij tegenover mij zitten aan de andere kant van de kamer. Haar houding exact gelijk aan die van mij. De assistent die de ruimte was binnengelopen maant met een hoofdknik dat het tijd is om te vertrekken. Zonder afscheid of applaus verlaat ik de ruimte en ik zie mijzelf als de ander zitten. In de zaal ernaast zit de danser in een totaal andere houding waaraan ik aflees hoe de medebezoeker had gezeten.

De aandacht voor mij, het luisteren naar mijn verhaal, mijn associaties, mijn bewegingen en houding zijn heel plezierig. De vragen geven aanleiding tot secure zelfreflectie over mijn houdingen, bewegingen en gebaren, plus de herinneringen aan bewegingen die ik mij herinner. Ik speel flarden van films uit mijn geheugen terug en ik kijk er met een nieuwe blik naar.

Ik voel me vereerd om dit mee te mogen maken. Waar je bij theater meestal een passieve toeschouwer ben, ben je in Motus Mori opeens de dansmuze: jij helpt de danser om de dans te maken. Jij geeft de bewegingen aan. De dansvoorstelling is een intieme privé-voorstelling. Iedere dansuitvoering is uniek. Je kunt je niet anoniem verschuilen in het publiek dus je bent je extra bewust van je houding en je blik tijdens de voorstelling. Dat de voorstelling deel uitmaakt van het bouwen van een archief aan bewegingen maakt het speciaal. ‘Floris, 47, Utrecht, 27 mei 2021’ – zo sta ik in het archief, plus aantekeningen over mijn particuliere bewegingen. De danser koppelde mij aan Marie (71), Zuster Bernardie (83) en Ecaterina (24). Na afloop kon ik de drie namen op de plastic zeiltjes met daarop de aantekenen opzoeken. Een feest der herkenning. Ik denk zelfs dat ik de drie dames aan hun bewegingen kan herkennen!

De voorstelling laat mij op een andere manier in mijn geheugen graven en maakt mij meer bewust van de bewegingen van mensen. Het als mens, als individu gehoord worden is een geschenk. Eventjes geen nummer of geen algemeen persoon maar er is iemand die naar jou luistert en jou serieus neemt – je bent immers de muze. De voorstelling resoneert in mijn herinnering door. Ik zit achter mijn laptop. Ik kijk opzij en zie de stoel waarin ik mijzelf haarfijn kan zien zitten.

Door Floris van den Berg

Goed nieuws: we hebben extra kaarten beschikbaar kunnen stellen voor Spectrum, Cow is a Cow is a Cow, land[e]scapes,TANZ en Cosmic A*  vandaag (vrijdag 28 mei). De kaarten zijn enkel aan te schaffen via onderstaande linkjes. Koop via het juiste tijdslot direct je kaarten!

Let op: SPRING is dit jaar een testevent. Je mag enkel de zaal binnen als je een negatief testbewijs hebt! Hoe werkt dat?

Schweigman& - Spectrum

In de theatrale lichtinstallatie Spectrum van Schweigman& word je overrompeld door kleur, van rood naar blauw. Samen met vormgever Cocky Eek, lichtkunstenaar Matthijs Munnik en componist Yannis Kyriakides creëert Boukje Schweigman, 'de 'koningin van het ervaringstheater', een unieke totaalervaring, waar geen performers aan te pas komen. In deze wereld vol prikkels en informatie lijken we het contact te verliezen met wat misschien wel ons belangrijkste kompas is: ons lichaam. Spectrum brengt je terug in contact door al je zintuigen op scherp te zetten. Na afloop keer je met een frisse blik terug in het leven van alledag.

Beschikbaar op 28 mei:

UITVERKOCHT

Abhishek Thapar - Cow is a cow is a cow 

Onder het genot van een vers gekookte biryani, neemt Thapar je mee in de lancering van een merk voor dierlijke producten van de koe. Is de tijd rijp voor de export van de heilige koe? Cow is a Cow is a Cow is een storytelling performance, diner, documentaire en politieke satire ineen. Een wonderlijke koeienjacht langs religie en rationaliteit, geweld en economie, historische verhalen en toekomstvoorspellingen.

Beschikbaar op 28 mei:

UITVERKOCHT

Jan Fedinger - land[e]scapes 4

Er staat niemand op het toneel. Boven een leeg podium zweeft alleen een gekleurde wolk. Je zit in een bijzondere ruimte waar je je gedachten de vrije loop kunt laten gaan. Een plaats waar we niet afgeleid worden door het alledaagse, maar de realiteit kunnen dromen. land[e]scapes 4 is onderdeel van een serie kunstwerken van beeldend kunstenaar Jan Fedinger over de relatie tussen de mensheid en de natuur. In dit werk vraagt Fedinger zich af wat we als rijkdom beschouwen. Wat is de aard van rijkdom? En waar kunnen we rijkdom vinden in onze omgeving, in de natuur? 

Beschikbaar op 28 mei:

land[e]scapes 4 om 19:30 uur

Charlie Prince - Cosmic A*

Beirut 2020: plaats van demonstraties, opstand en verwoestende explosies. Inmiddels woont de Libanese kunstenaar Charlie Prince in Europa, maar in zijn lichaam voelt hij nog steeds de trillingen van zijn thuisland. Een land dat heen en weer beweegt tussen mogelijkheden en tragedies. Voelt hij de waarheid of is het slechts projectie? Op zoek naar nieuwe verhalen bekijkt hij het lichaam als een archeologische vindplaats en legt daarmee nieuwe rituelen en mythes bloot. De charismatische performer Prince creëert hiermee een dans solo over grenzeloze keuzevrijheid in hoe je jezelf aan de wereld toont en aan welke plek je je verbindt. Hij wordt op het podium vergezeld door Joss Turnbull, die traditionele percussie combineert met elektronische soundscapes.

Beschikbaar op 28 mei:

Cosmic A* om 19:30 uur

Florentina Holzinger - TANZ

De voorstellingen van Florentina Holzinger bewegen zich tussen performance art, choreografie, ritueel en stuntshow. Ze staat bekend om haar overrompelende en rauwe totaaltheater, waarbij ze kunst- en dansgeschiedenis verbindt met popcultuur en entertainment.
TANZ gaat over het vrouwelijk lichaam als special effects machine. De voorstelling begint met een balletles onder leiding van de beroemde oud-ballerina Beatrice Schönherr. De dansers ondergaan een strenge training in "actieballet". We zien de transformatie van ballerina tot stuntvrouw, van plié tot piercing en van dansers tot vliegende heksen. Het is een zoektocht naar perfectie in een vluchtige wereld, waarin het rauwe wordt omgezet in het sublieme.

Beschikbaar op 28 mei:

TANZ om 21:00 uur

Heb je een afspraak bij de testlocatie in de Jaarbeurs? 

Ga via de Van Zijstweg naar P3. Voor hal 7, bij de ingang van de parkeerplaats staat een portocabin/ witte container.
Kom je vanuit het station? Loop links naast de Kinopolis het parkeerterrein op en dan is het helemaal achterin.
Meld je daar aan voor de test en neem de volgende dingen mee: je afspraakbevestiging (mail), je ID-bewijs en je mondkapje. 

We stellen de inspanning die iedereen wil doen om naar het festival te komen ontzettend op prijs. Dank daarvoor en we kijken ernaar uit om iedereen op het festival te zien!

From power to powder. Dictators en hun beelden

Imagine me as a potter in her workshop, and yourself as a malformed lump of clay. If you are willing, I can shape your destiny - Titania McGrath

Op kermissen zijn er wel van die belevenisattracties waar het publiek zich een weg door moet banen. Ik zoek naar woorden voor een accurate beschrijving van mijn ervaring van de voorstelling/performance/attractie/rondleiding Mount Average van Julian Hetzel. En wat voor een ervaring! Bij thuiskomst vertelde ik enthousiast aan mijn huisgenoten over mijn belevenis. Maar erover vertellen is niet hetzelfde als de gevoelde ervaring. Terugkijkend zie ik de ervaring als een loutering.

Het is alsof ik eerst de grot van Plato ingeleid werd waar ik eerst de schaduwwereld leerde kennen er vervolgens – letterlijk – de andere kant, kennis van de werkelijkheid. Zo voelt het dus om van onwetendheid tot kennis te komen en tegelijkertijd te weten dat degenen die na jou komen dezelfde weg vervolgen en tot hetzelfde inzicht zullen komen. De climax van de zes vertrekken waar de bezoekers in groepjes van maximaal vier doorheen geloodst werden was, wat ik noemen, de aha-erlebnis room – de inzichtsruimte. Als docent hoop ik dat mijn (virtuele) collegezaal net zo’n ruimte is waar studenten opeens een extra dimensie van de wereld zien, bijvoorbeeld door in te zien dat de onzichtbare en impliciete ideologie van onze samenleving carnisme is.

De ruimte die Hetzel heeft gecreëerd is een fabriek waar beelden van dictators worden verpulverd: from power to powder. In een van de ruimtes staat een bronzen buste – van de Belgische koning en Congo dictator Leopold. De buste staat op een roterende schuurmachine, op de grond lag een berg gruis: from power to powder. Een beeldenstorm. Zoals in de zestiende eeuw protestanten katholieke heilige beelden aan gruzelementen sloegen zo worden dictatorbeelden wanneer de houdbaarheidsdatum van de machthebber is verstreken van hun sokkel getrokken. Wie kent niet de beelden van het standbeeld van Saddam Hoessein dat in Bagdad van zijn sokkel werd getrokken? Er moeten de afgelopen decennia enorm veel dictatorbeelden zijn vermorzeld: Beelden van Hitler, Mussolini, Stalin, Lenin, Mao, Pol Pot, Franco. Zijn er nog beelden en schilderijen van deze tirannen? Napoleon past ook in deze rij, maar gek genoeg zijn zijn standbeelden en schilderijen nog wel in musea te zien. Wie als een immorele tiran gezien wordt is afhankelijk van hoe we naar het verleden kijken en willen kijken. De herinnering aan de dictators wordt uit de publieke ruimte gehaald om de herinnering aan de terreur te doen vergeten. Toch worden niet alle onderdrukkers als onderdrukkers erkend of herkend. De Belgische koning Leopold II die schuldig is aan de dood van miljoenen Congolezen werd en wordt lang niet altijd en door iedereen als afschuwwekkende machthebber gezien. Toen ik een jaar of tien geleden een toeristische markt in Moskou bezocht zag ik daar bustes en beelden op handzaam formaat van een trits aan dictators, inclusief Stalin en Hitler. Tot op de dag van vandaag kan ik dat niet duiden. Net zo min als ik begrijp waar in New Delhi straatboekverkopers op elke straathoek Mein Kampf verkopen.

De ontvangst in de eerste ruimte is eng. Eng in de zin van dat ik me het gevoel van eng herkende uit mijn kindertijd. Achter een tafel met daarop zilverkleurige zacht klei zit een man wiens armen en hoofd bedekt zijn onder een dikke laag klei. Er is slechts 1 oog zichtbaar door een klein gat. Via de koptelefoon horen we zijn stem en hij vraagt ons op de stoelen voor hem plaats te nemen. Zijn handen en armen wroeten aldoor in de klei. Ik probeer te ontdekken of de man echt is. Aangezien hij antwoorden op vragen herhaald vermoed ik van wel, maar honderd procent zeker ben ik niet. God boetseerde Adam; mensen boetseren beelden van hun eigen onderdrukkers. Moordenaars krijgen gevangenisstraf, massamoordenaars standbeelden.

Elke ruimte onthult kennis een niveau hoger. Elke keer weet je iets meer. De vraag is wanneer je het grote geheel snapt. Wanneer weet je genoeg? Of is het pas genoeg wanneer je alle intenties van de maker, Julian Hetzel, doorhebt? Dan had hij net zo goed een essay kun schrijven – dan weet je als maker zeker dat je alles zo goed mogelijk communiceert. Maar een essay is niet hetzelfde als een ervaring. Zo is een reisessay niet hetzelfde als een reis, maar een essay kan wel de diepte van de ervaring beïnvloeden.

Dat een dergelijke theatrale beeldenstorm er kan zijn – zelfs zonder ophef – maakt duidelijk dat we in een tijd tussen dictaturen zitten. Het door mensen gemaakte godsgeschenk van de liberale democratie is niet het einde van de geschiedenis maar zal worden opgevolgd door een totalitaire dictatuur, ofwel door ecologische ineenstorting. In een democratie kunnen dictatorbeelden worden verpulverd. Zou deze tentoonstelling in Turkije, China, Saudi Arabië kunnen worden gehouden? Ik ben ook wel benieuwd hoe de Belgen staan tegenover hun bloedige Leopold II. Het lijkt erop, zeker sinds het boek van Van Reybrouck, dat België meer werk maakt van het moreel reviseren van de geschiedenis, dus om niet langer trots te zijn op Leopold maar om hem te verguizen (maar niet vergeten). Hetzel helpt alvast een handje. Hoelang zou het duren voor de bronzen buste tot gruis is verpulvert. ‘Zonde’, kan ik niet helpen te denken. Ash to ashes; dust to dust.

Charlie Chaplin’s film The Great Dictator (1940) waarschuwde voor het grote gevaar van Hitler, nog voor Amerika in de oorlog betrokken was. Dictatuur is helaas niet iets van het verleden. Gedenk het verleden om te leren voor het heden. We moeten zelf vorm geven, aan onszelf, aan de liberaal democratische samenleving, aan een duurzame toekomst. De macht van dictators moet verpulverd worden, de macht moet aan het volk: democratie. In de magnifieke  speech in The Great Dictator zegt Chaplin:

Let us fight to free the world – to do away with national barriers – to do away with greed, with hate and intolerance. Let us fight for a world of reason, a world where science and progress will lead to all men’s happiness

Met een hoofd vol overpeinzingen spoed ik mij door de aanhoudende striemende regen terug naar het station. Op het kleine treinstation waar ik naar terugreis staat halverwege de trap nog steeds een gele jumbo tas. Ik weet wat erin zit: fruit. Dat had ik op de heen weg al gezien. Er zit ook een pakje drinken in en een opvouwbare paraplu. Het is laat op de avond en ik neem de tas maar mee. Thuis pak ik de tas vol scepsis uit. Ik tel 28 stuks vers fruit. De avond is een rijk gevulde avond, vol theater en vervreemding.

Door Floris van den Berg.

Een danscollage van surfen op het web - Over Autoplay van Moritz Ostruschnjal

They have money for war but can’t feed the poor -Tupac Shakur

Het podium was zo leeg als aan het begin van Genesis: ‘God zei: “Er moet licht komen,” en er was licht.’ In dit geval een glanzende witte vloer en een wit scherm op de achterwand met hel wit licht. Een grote leegte met mogelijkheden voor een schepping. Die schepping bestond uit Eva en drie Adams. Gekleed– bij SPRING niet overbodig om dat er expliciet bij te vermelden. De dansers kwamen van de zijkant op zodat het leek of ze uit het publiek kwamen. Er werd lekker kek en vrolijk gedanst met een medley aan stijlen en bewegingen. De muziek was al net zo’n medley. Het stuk bestond uit een aantal acts. Waarbij de dansers afgingen en opkwamen. Er waren zowaar enkele klassieke muziek stukken te horen, ik meende Grieg en een stuk uit Mozarts Requiem. Op een van die klassieke stukken werd er een hiphop dans gedanst wat een komisch en tegelijkertijd vervreemdend effect gaf. De videoschermen toonden ook al een medley van filmfragmenten zo te zien afkomstig van sociale media. Een collectie van mensen uit de gansta culture die poseren met hun vuurwapen; fragmenten van het lege laboratory van MIT met komisch aandoende robots die aan looptesten onderworpen werden en nog veel meer.

Deze voorstelling van Moritz Ostruschnjak wordt als volgt aangekondigd: ‘Elke beweging, elk geluid en elk beeld is een ‘gevonden voorwerp’ uit het Wereld Wijde Web. Van hedendaagse choreografie tot de Harlem Shake, van de videogame Fortnite tot shampoo-commercials, van de selfiestijl op Instagram tot de wereldwijd gecommercialiseerde pose van Michelangelo’s David – alles wordt opnieuw gecombineerd, gereorganiseerd en gemixt.’
Ik merk dat ik niet (meer) helemaal aansluit bij de internetcultuur – de dansbewegingen zijn gekopieerd van internet, maar ik ken het overgrote deel niet waar het naar verwijst. Voor mij zijn het lege verwijzingen. Af en toe herken ik wat. Nu ik erover nadenk weet ik niet of de videoschermen een meerwaarde hadden. Ik denk dat de voorstelling sterker zou zijn door meer uit te vlakken waar het van gekopieerd is en alleen de dans en de muziek overblijft.

Af en toe kon ik opgaan in de overweldigende ervaring van luide muziek en energieke dans. Dan voelt het als een trance. Een heerlijk gevoel. Maar even later besef ik weer dat ik mezelf ben, in een zaal zit en ben ik me daarvan bewust en kijk wat om mij heen. Aan het einde danste een van de dansers minuten lang wild zonder muziek door op zo’n heftige manier dat ik me afvroeg hoe lang hij het nog vol zou kunnen houden. De voorstelling doet ook denken aan het laat op de avond zappen op tv waarbij er soms iets voorbijflits dat je aandacht trekt, maar omdat iemand anders de afstandsbediening heeft, is er al weer iets nieuws.

Toch vrolijkten de dansers mij op. Ik voel me energiek en mijn pas is lichter en soepeler. In mijn particuliere beschouwing waar niemand wat aan heeft, maak ik onderscheid tussen voorstellingen waar ik mezelf als danser zie en voorstellingen in de categorie ‘in geen honderd jaar’. Bij Autoplay voelde ik dat ik mee zou willen doen. Dit heeft overigens niks van doen met mijn danskwaliteiten, want ik kan dat in geen 100 jaar. Wat ik naast hun fysieke fitheid en souplesse zo bewonder is hoe ze al die bewegingen zo precies weten te onthouden. En het luistert heel nauw. Het is net alsof de dansers een module hebben die ik niet heb. Maar daarom zit ik ook en sta ik niet op het podium.

Door Floris van den Berg

Pas de deux van taal en dans
In Other Words van Ingrid Berger Myhre

De filosofie is een kruistocht tegen de begoocheling waarmee de taal ons denken in haar ban houdt - Ludwig Wittgenstein

De dansers hebben een ander outfit aan dan op de aankondigingsfoto en de trailer. Ook het décor is anders. Misschien dat we gewend zijn aan filmtrailers waarin de scenes doorgaans ook echt uit de film komen. Het ligt aan mij, dat weet ik, maar voor mijn gevoel klopt er iets niet als de uitvoering niet strikt overeenkomt met de verwachting op basis van de beelden. Het is een moderne dansvoorstelling: de dansers staan dus al op het podium, het licht is aan en WhatYouSeeIsWhatYouGet. In de stadsschouwburg zit je doorgaans afgesloten van de buitenwereld, maar het waait zo hard dat de wind het gebouw doet kraken en piepen. De vier dansers stellen zichzelf voor – met alleen voornaam, een uit Amerika overgewaaide gewoonte die snel opgang maakt. Met de aankondiging ‘In Other Words’ maken ze omstebeurt een dans. Zonder muziek. De dansbewegingen worden aan elkaar geplakt met talige verbindingen ‘in other words’, ‘and’, ‘in particular’. Woord en dans lopen in elkaar over. Er is dialoog in de bewegingen in de zin dat ze op elkaar reageren. Wat mist is muziek. Wat moderne dans modern, of avant garde maakt, is dat er altijd wel iets is dat niet aan de verwachtingen van een klassieke dansvoorstelling voldoet. De noviteit van geen muziek, maar wel woorden (bijna geen zinnen), kende ik nog niet. Ik begon me af te vragen of er nog muziek zou komen toen er een minuut of vijf een medley van lekkere dansmuziek kwam. Maar die werd gepresenteerd met een ontkenning: ‘Not this’. De voorstelling deed me denken aan de film Irreversible die achterwaarts is gemonteerd (daarmee houdt de vergelijking overigens wel op). De dansers speelden met taal en logica, met paradoxen en tegenstrijdigheden. Zo gooiden ze de timeline door elkaar, door te stellen ’10 minutes ago’ of ’10 seconds before’. Dat deden ze zo’n tijd dat het een moeilijk te volgens sequentie was. Ergens hadden we het slot met buigen al gezien, maar het echte slot was dus ergens midden in. Behalve tijd werd ook het perspectief gevarieerd – zoals je in computer games van perspectief kunt wisselen: poses werden gespiegeld, zelfs vanonder waarbij dansers op hun zij lagen.

Dan de dans: een brede variatie dansbewegingen maar als losse bewegingen achter elkaar gezet. Ik geniet van de dansers die los in hun lichaam zitten. De dans was geen lopend verhaal. De dans en de taal werden omgevormd tot metabeschouwingen over dans en taal en de verhouding daartussen. Deze voorstelling is een combinatie van dans en taalfilosofie: filosoof Ludwig Wittgenstein zou er vast content mee zijn. Wie wacht op een vlotte dansvoorstelling zal tevreden moeten zijn met de vijf minuten muzikale intermezzo. Gelukkig is het publiek van SPRING niet bang om uitgedaagd te worden, zo bleek uit het applaus tenminste.

Geschreven door Floris van den Berg.

Humanity’s self-alienation has reached such a degree that it can experience its own destruction as an aesthetic pleasure of the first order. Walter Benjamin

Na een afgelast SPRING vorig jaar en een verkort, want half afgelast, SPRING in Autumn is SPRING weer terug, zij het met talloze restricties. Wie de Ikea wil bezoeken kan gewoon naar binnen, maar wie naar theater wil – zelfs met in achtneming van de anderhalve meter maatregel – moet een verse negatieve testuitslag kunnen tonen. Dan moet je wel echt graag naar theater willen. Maar dat wil ik. Ik wil weer uitgedaagd worden en SPRING biedt de frisse uitdaging die de sleur van het dagelijks leven doorbreekt en die nieuwe gedachten en ervaringen biedt. Dat stelt ook scheidend artistiek directeur Rainer Hofmann: “Dat ervaren van iets nieuws, het oprekken van kijkkaders, het tegemoet treden van het onbekende, de vrijheid van het interdisciplinaire werken, waarin de regels van de podiumkunsten opnieuw kunnen worden uitgevonden, daar ligt de waarde van de podiumkunsten.” Daar heb ik de moeite van een coronatest voor over.

Het publiek mag via de zij-ingang de grote zaal betreden. En dan ben je er. In die andere wereld. Een wereld waarin jij toeschouwer bent, je kunt plaats nemen in de zaal en op je gemak de grijze wereld die je ziet op je in kan laten werken. Er staat een glazen ruimte, als een wachtruimte van een vliegveld, met daarin negen mensen – 5 mannen en 4 vrouwen - op witte stoelen die op twee rijen zijn geplaats zodanig dat het publiek alle mensen kan zien. Ze zingen a capella ‘Broeders verheft u ter vrijheid’. Voor de ingang van de schouwburg stond een bus geparkeerd met een speaker op het dak waar het lied ‘Broeder verheft u ter vrijheid’ ook al uit had geklonken. Ik had een half uur buiten gezeten in het park voor de schouwburg en de muziek had mij daar in eerste instantie geïrriteerd. Ik moest denken aan een film- en fototentoonstelling over Noord-Korea waar er op straat propagandamuziek schalt. Gekmakend. Ik ging dus zitten en bekeek het toneel. Achter de glazen kamer met daarin de zangers was een industriële setting zichtbaar, met vijf éénarmige robots en zelfrijdende karretjes. Er was veel onduidelijke bedrijvigheid inclusief geluiden en knipperende lampjes. Ik zag twee keer kort een persoon die van top tot teen in plastic gehuld was tussen de robots doorlopen. De lichtenscenering wisselde tussen het uitlichten van de zangers en het uitlichten van de robots. De bewegingen van de eenarmige robots vormden een elegant ballet. De zangers zaten bijna onbeweeglijk op hun stoelen. Er ging een zoemer af. De zangers stopten, stonden op en verlieten het podium. Er werd een digitale klok geprojecteerd die aftelde van vier minuten. Na vier minuten kwamen de zangers terug. Ze gingen in andere formatie zitten, maar het zingen was hetzelfde. En zo ging het door. Het was aan het publiek om te bepalen wanneer ze er genoeg van hadden. Iedereen kon op eigen initiatief de zaal weer verlaten.

De setting doet mij denken aan schilderijen van de Amerikaanse schilder Dennis Hopper waarbij mensen op een afstandelijke wijze worden geportretteerd, dikwijls van achter glas. Hoppers schilderijen roepen een gevoel van afstandelijkheid, depressie, uitzichtloosheid, verveling, lusteloosheid, benauwdheid op. Dat gevoel heb ik hier ook. Telkens weer klinkt het ‘Broeders verheft u ter vrijheid’ – het is een vreemde boodschap door mensen die gevangen zitten in een glazen kooi en die steeds hetzelfde doen en zingen. De enigen die zich tot vrijheid kunnen verheffen zijn de toeschouwers. Zij zijn het die de vrijheid hebben om weg te gaan, het licht tegemoet. De setting brengt mij de tijd in gedachten dat ik mij kapot verveelde op een saaie broodbaan als administratief medewerker in een grijs kantoorgebouw met systeemplafond en tapijttegels. En dat was nog maar parttime, naast mijn studie. Dat gevoel van overgeleverd te zijn aan een systeem dat beschikking heeft over jouw tijd kwam terug in deze voorstelling. Toen ik buiten stond, knipperend in het helle licht, voelde ik de vrijheid intenser en zag ik de kleuren meer bewust dan voor de voorstelling. Ik zie in de voorstelling een aanklacht tegen vervreemding. Machines nemen een groot deel van het monotone werk over, maar het overgebleven werk aan en rondom de machines is geestdodend. Arbeid zou niet alleen moeten gaan om geld te verdienen, maar arbeid zou een betekenisvolle en uitdagende bezigheid moeten zijn. Nu zijn niet alle banen even uitdagend, maar de uitwassen in grote industriële fabrieken zijn duidelijk vervreemdend. Iedereen kent de beelden van de grote naaiateliers in de zogenaamde lage lonen landen als India en Bangladesh.

De monotonie van de voorstelling gaf ruimte voor meditatie. Hoe minder er op het toneel gebeurt, hoe meer ruimte er is voor jouw gedachten – en dat hoeft niet per se een plezante ervaring te zijn. Het kan ongemakkelijk en confronterend zijn. Toen ik min of meer de monotonie van de voorstelling begreep kon ik ontspannen en gewoon zijn, als een moment van meditatie.

Thuis lees ik het fraai uitgegeven programmaboekje met daarin de tekst van het lied Broeders, verheft u ter vrijheid! over de aansporing om je te bevrijden uit de slavernij en een expliciterend essay van kunstenaar Dries Verhoeven. Hij heeft zich verdiept in automatisering en de mensen die daarmee werken. Hij besefte dat er voor mensen nog slechts ‘restklusjes’ zijn weggelegd die ofwel zijn geoutsourcet naar lage lonen landen ofwel worden verricht door flexwerkers uit voormalige Sovjet Unie landen die nu bij de EU zijn, zoals Hongarije, Bulgarije en Roemenië. Voor dit kunstproject werkt Verhoeven met tien mensen uit Bulgarije. In plaats van monotone arbeid in een fabriek of tuinderij te verrichten, voeren ze een monotoon toneelstuk op. Maar ze krijgen, aldus de folder, betaalt volgens de Nederlandse CAO Toneel en Dans. ‘In Nederland ligt het minimum inkomen zes keer zo hoog als in Bulgarije’. In zijn bondige maar doorwrochte essay reflecteert Verhoeven over de morele aspecten van arbeid ten tijde van wat hij noemt ‘turbokapitalisme’. In het boekje staan de foto’s en cv’s van de tien Bulgaren. Dat geeft een concreet gezicht aan de onzichtbare arbeiders die voor ons werken – zoals nu op het toneel.

Verhoeven besluit: ‘Opstand is een luxe die veel mensen zich niet meer kunnen permitteren.’ En zo is het. Maar wat betekent dat woord ‘meer’, zo vraagt de filosoof in mij zich af.

Door Floris van den Berg

We waren er al helemaal klaar voor maar we zijn ongelooflijk blij dat SPRING Performing Arts Festival dit jaar door kan gaan zoals gepland, van 20 tot en met 29 mei. Zojuist is bekendgemaakt door het ministerie van OCW dat SPRING een van de testevenementen is die plaats gaan vinden in de tweede helft van mei. Extra blij zijn we voor de kunstenaars die niet kunnen wachten om hun voorstellingen, performances, dans en verhalen op het podium te brengen. Na (deels) afgezegde festivaledities van SPRING en SPRING in Autumn verheugen we ons enorm op publiek in de zalen. Wij kijken ernaar uit om je weer te ontmoeten! Koop je kaarten hier.

Samen met onze partnerlocaties (Stadsschouwburg, Theater Kikker, de LiK, Fotodok, Locomotiefstraat en Het Huis Utrecht) zorgen we ervoor dat je onze voorstellingen veilig en prettig kunt bezoeken en volgen we de protocollen die de locaties al zorgvuldig hebben uitgewerkt. De capaciteit per zaal is afgestemd op 1,5 meter afstand houden. Ook vinden programma’s plaats op locaties waar veel ruimte is om bezoekers veilig te ontvangen. Een aantal kunstenaars heeft speciaal een voorstelling gemaakt rekening houdend met de beperkingen door de huidige maatregelen. Thuis kun je SPRING beleven met zes interactieve, online voorstellingen uit ons SPRING@home programma gemaakt door internationale kunstenaars.

De voorstellingen zijn enkel toegankelijk na het tonen van een negatief testbewijs.
Hoe werkt het testen voor SPRING? Lees hier wat je moet doen en waar je rekening mee moet houden.

Wat moet ik doen als ik al een kaartje heb?
We nemen je persoonlijk contact met je op als je al een kaartje hebt voor een van de SPRING voorstellingen.

Coronamaatregelen
We houden ons tijdens het festival natuurlijk aan de geldende coronamaatregelen. Ook zijn er soms specifieke maatregelen per locatie en voorstelling. In onze servicemails krijg je hierover meer informatie.

Verdere informatie
Voor alle informatie over testen voor testevenementen kun je terecht op deze website, een initiatief van Stichting Open Nederland.

Heb je een vraag voor ons, mail ons dan op het algemene e-mailadres info@springutrecht.nl of bel naar het algemene nummer: 030 2332032 (ma t/m do 10.00 – 17.00 uur). Voor specifieke vragen over je tickets mail naar kassa@springutrecht.nl

Het is zo ver: de kaartjes kunnen gekocht worden en vanwege een beperkt aantal raden we aan om er snel bij te zijn. 
Ook het volledige programma is bekend en we hebben daar drie themalijnen binnen: maatschappelijke en politieke onderwerpen (van sociale cohesie tot identiteitsvraagstukken), het lichaam en hoe dat wordt getoond in de media en hoe nieuwe technologieën ons leven beïnvloeden. Hierover kun je lezen in ons digitale magazine dat veel artikelen, podcasts en interviews met de makers bevat. 

We volgen tijdens het festival uiteraard alle dan geldende voorschriften. Theatermakers hebben hun werk aangepast naar doorlopende belevingen, er is speciaal voor SPRING een intieme één-op-één ontmoeting gemaakt en er wordt een zintuigelijke ervaring in een eenpersoonscocon aangeboden. 

Wil je wel SPRING wel beleven, maar liever niet de deur uit? Dan komt SPRING naar jou! In onze nieuwe programmalijn SPRING@home beleef je het festival, zoals de titel al zegt, in de intimiteit van je huis. De voorstellingen komen per post, telefoon en diverse online media naar je toe. Zes internationale kunstenaars en gezelschappen hebben hiervoor nieuwe interactieve thuisvoorstellingen ontwikkeld, speciaal voor de omstandigheden waarin we ons momenteel allemaal bevinden.

Het festival bestaat uit 13 producties waarvan 5 wereldpremières en 4 Nederlandse premières. Op 6 locaties spelen 39 voorstellingen waarvan 17 doorlopend. Het festival vindt plaats van 20 t/m 29 mei 2021 op verschillende locaties in Utrecht.

We hopen je daar te zien.

Koop je kaartjes hier!

We kijken ernaar uit om weer publiek te kunnen ontvangen tijdens SPRING Performing Arts Festival van 20 tot en met 29 mei. Samen met onze partners treffen we de nodige maatregelen en houden we ons als festival natuurlijk aan de dan geldende maatregelen zodat het festival voor iedereen leuk en veilig zal verlopen.

We zijn ons ervan bewust dat er nog onzekerheid is over de heropening van het culturele leven. Het kabinet heeft eerder aangegeven dat culturele instellingen beperkt en met testen open kunnen gaan, onder voorbehoud van actuele ontwikkelingen. Op de persconferentie van 11 mei wordt door de minister-president meer bekendgemaakt. We verwachten in ieder geval dat je bij je bezoek aan het festival een negatieve coronatest moet kunnen tonen. Ook hierover hopen we na 11 mei meer bekend te kunnen maken. Houd daarom onze nieuwsberichten, website en servicemail in de gaten.

Onze programma’s vinden plaats met een kleine zaalbezetting (max. 30 personen), en een aantal festivalprogramma’s is speciaal gemaakt voor kleinere groepen, als doorlopende voorstelling  of zelfs voor één persoon. Je koopt je kaartje zonder risico: mocht een voorstelling niet doorgaan, dan krijg je je geld terug (of je kunt het bedrag doneren). Voor alle coronamaatregelen die we nemen kun je terecht op deze pagina.

Naast de live evenementen komt SPRING ook naar je thuis: in SPRING@home presenteren we zes festivalprogramma’s om thuis te beleven.

Het hele programma van SPRING 2021 kun je hier terugvinden.

Naast de live programma’s op diverse locaties in Utrecht kun je SPRING dit jaar ook thuis beleven. Zes internationale kunstenaars en kunstgezelschappen maakten nieuwe interactieve thuisvoorstellingen, speciaal ontwikkeld voor de omstandigheden waarin we ons momenteel allemaal bevinden. In de intimiteit van je huis neemt de kunstenaar je mee naar een andere wereld en word je zelf hoofdrolspeler in het verhaal van de voorstelling.

SPRING@home wordt een bijzondere ervaring. Ga zelf aan de slag en kom in contact met kunstenaars en deelnemers over de hele wereld. De voorstellingen komen per post, telefoon en diverse online media naar je toe. Dit zijn de programma's van SPRING@home:

1. A THOUSAND WAYS (Part One): A PHONE CALL

Je belt een nummer, iemand anders is aan de lijn. Iemand die je nooit eerder hebt ontmoet, van wie je de naam niet kent, en na een uur nog steeds niet. Een onbekende stem leidt jullie langs vragen, opdrachten en aanwijzingen. Naarmate je allebei meer van jezelf blootgeeft, vormt zich langzaam een beeld van de ander. Neem jij deze uitdaging aan?

2. Fionde

In een tijd waarin vieringen vrijwel niet mogen en er weinig mogelijkheden zijn om stil te staan bij belangrijke momenten in het leven, stelden de makers een uitrusting samen om je manieren te laten ontdekken waarop je je kunt aanpassen aan de huidige omstandigheden.

3. Guided Choreography for the Living and the Dead

Gevoelens van verlangen en begeerte en een uitnodiging voor een privédans. Dat is wat de stem van Faye Driscoll in deze intieme geleide meditatie oproept in de vier delen van deze serie
geluidswerken.

4. Wanaset Yodit

In Wanaset Yodit vertellen de twee vriendinnen bij een kop koffie hun verhaal. Maar achter hun aangrijpende geschiedenissen schuilen niet alleen veel tranen – met haar humor en levenslust krijgt Yodit de lachers regelmatig op haar hand.

5. Allegedly

Twee hoofdrolspelers en vijftien andere acteurs komen samen om met elkaar en hun publiek in gesprek te gaan over seksueel geweld en gerechtigheid. Aan de hand van verhalen, ervaringen en gedachten worden vragen gesteld over wat ‘instemming’ betekent en de taal die wordt gebruikt als we het hebben over seksueel geweld. 

6. Body of Knowledge - at home

Wat gebeurt er als volwassenen in Nederland praten met tieners in Australië en Singapore over belangrijke en intieme onderwerpen zoals seksualiteit, schaamte, verdriet, leeftijd, dood en de toekomst van de planeet?

Foto: Pier Carthew

Start kaarverkoop verplaatst naar 30 april om 10 uur.

Sinds de persconferentie van het kabinet afgelopen dinsdag zijn we achter de schermen druk in beraad met onze partners om te kijken hoe we ons festival zo kunnen inrichten dat als de versoepelingen ingaan we meteen kunnen knallen.

Daarom hebben we besloten om de start van de kaartverkoop te verplaatsen van vrijdag 16 april naar vrijdag 30 april 10 uur.  We houden jullie op de hoogte!

ARK Utrecht - Stad van vertrouwen 
Van 16 t/m 19 september presenteert SPRING de grote stadsviering ARK Utrecht. Dwars door alle wijken van Utrecht reist een ark. Een fantasie-schip gevuld met droombeelden waarmee we vanuit de crisis vol vertrouwen naar een nieuwe toekomst varen. Rond dit stadskunstwerk waar iedereen aan kan deelnemen, vindt een programma vol ontmoetingen, interventies en activiteiten plaats, gemaakt door zowel stadsbewoners en buurthuizen als kunstenaars en culturele instellingen. De hele buurt is uitgenodigd om ‘aan boord’ te stappen, om een kijkje te nemen of een bijdrage te leveren. Welke Utrechtse waarden, tradities en samenlevingsvormen willen we aan boord bewaren? Welke laten we achter? En welke nieuwe gebruiken hebben we nodig? Na een lange periode van lockdowns maakt ARK Utrecht ruimte voor bruisende ontmoetingen tussen onbekende stadsgenoten.

Plaats voor iedere Utrechter
Zoals de Ark van Noach ruimte bood aan alle soorten mensen en dieren, is er aan boord van ARK Utrecht plaats voor iedere Utrechter. We vieren de diversiteit van de stad met bewoners van alle wijken, leeftijden, achtergronden, genders, opleidingen en overtuigingen. Ontmoetingen vinden plaats via gesprekstafels, kunstinstallaties, exposities, muziek, pop-upvoorstellingen, talkshows, debatten, inspiratiesessies, optochten, rituelen of workshops. Na vier dagen varen de arken vol vertrouwen richting een hoopvolle, gezamenlijke toekomst!

Utrechtse kunstenaars en organisaties kunnen zich tot en met 30 april aanmelden met ideeën voor sociaal-artistieke interventies.

Wij kunnen bijna niet meer wachten!

Gelukkig is het al heel snel vrijdag 30 april en start de kaartverkoop om 10.00 uur!
Hieronder alvast een trailer, een kleine teaser van wat we ondanks de huidige omstandigheden voor je in petto hebben op het SPRING Performing Arts Festival van 20 t/m 29 mei 2021. 

Op het SPRING-programma staat een aantal voorstellingen over maatschappelijke en politieke onderwerpen: van sociale cohesie tot identiteitsvraagstukken. Dries Verhoeven vraagt in zijn nieuwe theatrale installatie (Broeders verheft u ter vrijheid) of er nog een (trotse) arbeidersklasse kan bestaan in een gedigitaliseerde werkomgeving. In zijn rondleiding door een standbeelden-fabriek toont Julian Hetzel onze behoefte aan politieke leiders (Mount Average).

Het lichaam en hoe dat wordt getoond in de media en welke betekenissen het zou kunnen dragen staat centraal in een programmalijn met voorstellingen van onder andere Marte Boneschansker (BLOOS de mannen) en Katja Heitmann (Motus Mori: meeting the archive).

Hoe nieuwe technologieën ons leven beïnvloeden (en hoe ze in kunstwerken worden gebruikt) zijn onderwerp in een andere programmalijn, waarin sterk wordt gereflecteerd op technologie en de relatie daarvan tot de natuur en de mens, zoals bijvoorbeeld in R for Resonance van  Ho Tzu Nyen uit Singapore. 

Sommige van onze makers hebben creatieve oplossingen gevonden met betrekking tot de huidige maatregelen: Dries Verhoeven en Julian Hetzel hebben hun voorstellingen tijdens het maakproces al omgevormd tot doorlopende voorstelling. Op deze manier kunnen meer mensen het zien, maar blijft de veiligheid wel gegarandeerd. Katja Heitmann heeft haar project omgewerkt naar een heel intieme één-op-één ontmoeting (op veilige afstand).

Vanaf vandaag delen we vijf weken lang elke vrijdag een speciaal voor SPRING gemaakte podcast; de ultieme voorpret voor het festival!

Heb jij je altijd al afgevraagd hoe het brein van een maker werkt? Duik met de podcast SPRING in het diepe digitaal, maar zeer intiem, in de gedachtekronkels van de makers die op SPRING te zien zijn en laat je onderdompelen in hun wereld.

Kunstjournalist Luuk Heezen gaat in samenwerking met online kunsttijdschrift Mister Motley in gesprek met Dries Verhoeven (Broeders, verheft u ter vrijheid), Ho Tzu Nyen (R is for Resonance), Florentina Holzinger (TANZ), Marte Boneschankser (BLOOS de mannen) en Julian Hetzel (Mount Average). Welke fascinatie ligt er aan hun werk ten grondslag? Hoe heeft de voorstelling vorm gekregen? Welke scène kostte het meeste bloed, zweet en tranen?

Leun achterover een laat je meevoeren op de hersengolven van de meest vooraanstaande creatievelingen. Een verdiepend gesprek, dat zowel voor als na het zien van voorstelling interessant is om te horen. 

Je kunt de podcasts hier beluisteren.

Deze pre-sale is enkel voor personen die een afgelaste SPRING-voorstelling in 2020 door aangescherpte maatregelen hebben moeten missen. Je hebt hier een mail over ontvangen. De reguliere kaartverkoop start 30 april om 10:00 uur. Geen mail ontvangen? Check je spam! Voor vragen kun je mailen naar kassa@springutrecht.nl

Informatie pre-sale

Op woensag 14 april start de speciale pre-sale voor iedereen die in het afgelopen jaar een kaartje heeft gekocht voor een SPRING-voorstelling die door aangescherpte maatregelen niet kon doorgaan. Daarom willen we hen nu graag de gelegenheid bieden om als eerste een kaartje te kopen voor de voorstelling die ze hebben gemist.

De pre-sale is alleen voor eerder geannuleerde voorstellingen, het gaat dus om een van deze vijf voorstellingen:
- Julian Hetzel - Mount Average
- Schweigman& - Spectrum
- Florentina Holzinger – TANZ
- Jaha Koo - The History of Korean Western Theatre
- Abhishek Thapar - Cow is a Cow is a Cow

Voor alle andere voorstellingen van SPRING 2021 start de verkoop op vrijdag 30 april om 10.00 uur.

Hoe werkt het?
Met je bestaande SPRING-account kun je opnieuw inloggen door rechts bovenin het poppetje aan te klikken. Pas na het inloggen zie je de verschillende kaartsoorten. Kies de desbetreffende voorstelling en de juiste tijd en schaf via de knop Tickets je kaartjes aan.

Wachtwoord aanpassen
Let op: omdat er aanpassingen zijn geweest in het inlogsysteem moet je een nieuw wachtwoord aanmaken. Als je naar het inlogscherm bent gegaan, kun je klikken op ‘wachtwoord vergeten’. Je ontvangt dan een e-mail met verdere instructies. 

Tegoed
Heb je ervoor gekozen om je oude kaartje om te zetten in een tegoed, dan zie je dat als je bent ingelogd in het menu onder “Tegoeden’’. Je tegoed kun je inzetten nadat je tickets in je winkelmandje hebt gedaan. Kies voor Tegoed, dit staat boven de betaalwijze iDeal en Creditcard.

Kies hier een van de pre-sale voorstellingen (let op: enkel de bovengenoemde voorstellingen gaan in de pre-sale)

SPRING Performing Arts Festival 2020 is op zoek naar (beginnende) kunstenaars en studenten: makers, choreografen, scenografen, dramaturgen, dansesrs, acteurs, performers, schrijvers, curatoren, onderzoekers en politieke betrokkenen die graag meer zouden willen leren tijdens de masterclasses & Open Programma's van SPRING Academy 2021. Ontmoet andere jonge kunstenaars én artiesten die dit jaar op SPRING optreden.

Dit jaar bieden wij je drie open call programma’s aan:

• Masterclass Dance/Choreography - Florentina Holzinger 
• Unalphabet - artistic research project with Julian Hetzel and Miguel Melgares 
• Workshop podcast - Marte Boneschansker 

De deadline voor de inschrijvingen is maandag 3 mei 2021. Je kunt de SPRING Academy pagina bezoeken voor meer informatie over de programma's. We hebben er ontzettend veel zin in om jullie weer te verwelkomen bij een inspirerende editie in Het Huis Utrecht!

SPRING gelooft in de magie van de live ontmoeting tussen kunstenaar en publiek en gaat er alles aan doen om dit mogelijk te maken. Tijdens SPRING Performing Arts Festival gaan (internationale) topkunstenaars met vernieuwende artistieke vormen het experiment aan, op zoek naar nieuwe verbindingen met publiek. Live in theaters en in de publieke ruimte met o.a. intieme één-op-één ervaringen, installaties, ongebruikelijke opstellingen in het theater of doorlopende voorstellingen. Theatermakers passen hun werk aan naar doorlopende belevingen, er wordt speciaal voor SPRING een intieme één-op-één ontmoeting gemaakt en er wordt een zintuigelijke ervaring in een eenpersoonscocon aangeboden. We kunnen de eerste namen al bekendmaken…

Tijdens SPRING gaat het langverwachte vervolg BLOOS de mannen in première. Marte Boneschansker ging in gesprek met mannen tussen de 10 en 100 jaar oud over intimiteit, sensualiteit en verlangen. Gelegen in een eenpersoonscocon die beweegt, draait en trilt luister je naar hun prikkelende verhalen.
Een andere intieme ervaring biedt Motus Mori: meeting the archive van choreograaf Katja Heitmann. Heitmann bouwt hiermee aan een archief van de menselijke beweging, waar al meer dan 700 mensen hun beweging aan hebben gedoneerd. Speciaal voor SPRING gaan Heitmann en haar dansers op zoek naar de persoonlijke ontmoeting binnen dit archief. In een unieke één-op-één ontmoeting gaat een danser aan de slag met jouw beweging.

Dries Verhoeven vraagt zich in Broeders verheft u ter vrijheid af waar ons werkende lichaam tegenwoordig nog voor dient. Samen met een groep Bulgaarse performers met ervaring als migratiearbeiders realiseert hij een requiem voor de werkende mens. Het podium van de Stadsschouwburg doet dienst als werkvloer, waar dagelijks acht uur lang een 'levende installatie' te zien is.
Ook Julian Hetzel (Campo, Standplaats Utrecht) neemt ons tijdens het performatieve parcours Mount Average mee op fabrieksbezoek voor een confrontatie met onze eigen ideologieën. Standbeelden van heersers, dictators en tirannen worden tot pulp vermaalt om ze een zinvolle nieuwe invulling te geven.

Tenslotte zal de verplaatste reeks voorstellingen Spectrum van Schweigman&, vormgever Cocky Eek, lichtkunstenaar Matthijs Munnik en componist Yannis Kyriakides te zien zijn tijdens het festival. 

De kaartverkoop voor SPRING Performing Arts Festival start vrijdag 30 april om 10:00 uur.

Foto: Motus Mori: meeting the archive © Jostijn Ligtvoet

2021 vraagt om creatieve oplossingen van makers, organisatoren én publiek. SPRING gelooft in de magie van de live ontmoeting tussen kunstenaar en publiek en gaat er alles aan doen om dit mogelijk te maken. Geen online streaming festival dus, maar live in theaters en in de publieke ruimte met o.a. intieme één-op-één ervaringen, installaties, ongebruikelijke opstellingen in het theater of doorlopende voorstellingen. Om zoveel mogelijk publiek veilig in aanraking te kunnen brengen met vernieuwende podiumkunsten beleef je SPRING het hele jaar door. Utrecht wordt het podium voor twee middelgrote festivals; SPRING Performing Arts Festival van 20-29 mei, SPRING in Autumn van 27-31 oktober en in de zomer van 16-19 september voor de grote participatie stadsviering ARK Utrecht.

SPRING Performing Arts Festival 20 - 29 mei
De eerste namen van SPRING Performing Arts Festival in mei zijn nu bekend. Tijdens SPRING Performing Arts Festival gaan (internationale) topkunstenaars met vernieuwende artistieke vormen het experiment aan, op zoek naar nieuwe verbindingen met publiek. Theatermakers Dries Verhoeven en Julian Hetzel passen hun werk aan naar doorlopende belevingen, Katja Heitmann maakt speciaal voor SPRING van haar werk Motus Mori een intieme één-op-één ontmoeting en BLOOS de mannen van Marte Boneschansker biedt een zintuigelijke ervaring in een eenpersoonscocon. Ook de verplaatste reeks voorstellingen van Spectrum van Schweigman& is te zien in mei.

ARK Utrecht 16-19 september
In september presenteert SPRING de grote stadsviering ARK Utrecht. Dwars door alle wijken van Utrecht reizen drie arken. Aan boord van deze utopische schepen staat alles in het teken van vertrouwen: in de ander, in jezelf en in de stad. Tijdens ARK Utrecht maken sociale distantie en complottheorieën plaats voor bruisende ontmoetingen met onbekende stadsgenoten.
In een wereld vol nepnieuws, complottheorieën en polarisatie lijkt ons vertrouwen in de ander steeds verder af te nemen. De wereldwijde coronacrisis heeft onze gevoelens van argwaan nog verder op scherp gezet. Om uit de crisis te klimmen, gaat ARK Utrecht met de hele stad op zoek naar een nieuw en onvoorwaardelijk vertrouwen in elkaar, in onszelf en in de toekomst. Het programma wordt gemaakt door zowel Utrechtse kunstenaars en organisaties als Utrechtse inwoners met een goed idee. Ontmoetingen vinden plaats in en rond de arken via gesprekstafels, kunstinstallaties, exposities, muziek, pop-upvoorstellingen, talkshows, debatten, inspiratiesessies, optochten, rituelen of workshops. Na vier dagen varen de arken vol vertrouwen richting een hoopvolle, gezamenlijke toekomst.
ARK Utrecht is onderdeel van het Europese project ARK dat in zeven Europese steden wordt georganiseerd vanuit het artistiek netwerk Moving Borders. ARK is gecreëerd door Britse theatergroep Quarantine en mede mogelijk gemaakt door Creative Europe. 

SPRING in Autumn 27-31 oktober: XL editie 
Het najaarsfestival SPRING in Autumn in samenwerking met Stadsschouwburg Utrecht wordt niet langer een driedaags, maar een vijfdaags festival op verschillende locaties in Utrecht.  SPRING hoopt tijdens dit festival weer grotere internationale producties te kunnen tonen van vernieuwende makers. Aan het einde van de zomer wordt het programma van SPRING in Autumn bekendgemaakt. 

De afgelopen tijd zijn we druk bezig geweest met het zo goed mogelijk plannen van de voorstellingen van binnen- en buitenlandse makers. We spelen in op de actuele coronamaatregelen, maar we willen natuurlijk ook zoveel mogelijk prachtige voorstellingen aanbieden. Binnenkort zullen we al wel de eerste namen bekend maken en ongeveer half april zal de kaartverkoop van start gaan. Hou daarom de site en de socials in de gaten.

Foto: Bericht uit quarantaine van Ho Tzu Nyen, foto Anna van Kooij

Na twee jaar werken, repeteren, ontwikkelen, uitproberen, innoveren op het geweldige Fort Blauwkapel eindigt het platform Standplaats Utrecht. De theatermakers en podiumkunstenaars verbonden aan deze plek voor talentontwikkeling gaan door. Iona&rineke en Julian Hetzel ontvangen tweejarige subsidie van de Gemeente Utrecht.
 
Onder de naam Standplaats Midden ontwikkelt het platform zich door tot regionale netwerkorganisatie van zes culturele instellingen: Het Huis Utrecht, Filiaal theatermakers, SPRING, Gaudeamus, De Coöperatie en Holland Opera. Talentontwikkeling van jonge en mid-career makers uit verschillende disciplines (theater, dans, performance en muziek) staat centraal. De organisatie ontwikkelt zich dit seizoen verder. We laten van ons horen!

Foto: Sjoerd Derine

Gisteravond kondigde premier Rutte een nieuwe lockdown aan t/m 19 januari. Helaas zijn daarom de voorstellingen Spectrum van Schweigman& (16-20 december), Cow is a cow is a cow van Abhishek Thapar (17 en 18 december) en Mount Average van Julian Hetzel (8-10 januari) afgelast. Heb je kaarten, dan nemen we snel contact met je op. 

We verwachten de reeks voorstellingen van Spectrum eind februari alsnog te kunnen presenteren, als de maatregelen het toelaten. Zodra we exacte data weten informeren we de kaartkopers daarover. Daarnaast onderzoeken we of we de voorstellingen Cow is a cow is a cow en Mount Average kunnen verplaatsen naar SPRING Performing Arts Festival dat plaatsvindt van 20-29 mei 2021.

We wensen jullie erg fijne feestdagen toe en hopen jullie in het nieuwe jaar snel weer terug te zien!

Team SPRING

Foto: Noor van der Wal

Nadat we de voorstelling Spectrum tijdens SPRING in Autumn XXXL moesten afgelasten, zijn we samen met Schweigman& op zoek gegaan naar vervangende data. En die hebben we inmiddels gevonden! Van 25 november t/m 20 december presenteren we deze theatrale lichtinstallatie weer in de Loods aan Locomotiefstraat 8, en daar hebben we jouw hulp hard bij nodig! Zin om ons te helpen? 

MEER INFORMATIE OVER VRIJWILLIGER WORDEN  

Artistiek directeur Rainer Hofmann verlaat SPRING in de zomer van 2021. Hij wordt ‘Leitender Dramaturg’ van de Kunstfestspiele Herrenhausen in Hannover.

Rainer Hofmann vertrekt na ruim tien jaar leiding te hebben gegeven bij SPRING en Huis en Festival a/d Werf. Hofmann begon in 2010 als artistiek directeur bij Huis en Festival a/d Werf waar hij vorm heeft gegeven aan de laatste twee edities van het festival. In 2013 fuseerde Festival a/d Werf met het Springdance festival en werd Hofmann artistiek directeur van het nieuwe SPRING Performing Arts Festival. Hij heeft SPRING een sterke signatuur gegeven door de focus te leggen op vernieuwing binnen de hedendaagse podiumkunsten en artiesten te programmeren die maatschappelijk relevante thema’s aankaarten.

Tanja Mlaker, voorzitter van de Raad van Toezicht van Stichting SPRING over het vertrek van Rainer Hofmann: "De Raad van Toezicht is Rainer zeer erkentelijk voor zijn jarenlange inzet. Hij heeft veel baanbrekende makers verbonden aan het festival en de internationale netwerken en reputatie van SPRING flink uitgebouwd. Met zijn visionaire en bevlogen leiding verstevigde hij de positie van SPRING dat dit jaar lovende adviezen over het meerjarenplan voor 2021-2024 oogstte.“

Rainer Hofmann: “Na ruim 10 jaar bij SPRING en Huis en Festival a/d Werf te hebben gewerkt, was het voor mij tijd om een nieuwe baan te zoeken. De jaren in Utrecht waren (en zijn nog steeds) lonend, vaak uitdagend, soms moeilijk en altijd spannend. Ik kon met een geweldig team werken en samen hebben we SPRING ontwikkeld tot een toonaangevend festival voor hedendaagse podiumkunsten. Dit was alleen mogelijk met de uitstekende artiesten, die we in Utrecht konden presenteren. Ik kijk uit naar mijn laatste editie van SPRING Performing Arts Festival in 2021 en naar een nieuw avontuur bij Kunstfestspiele Herrenhausen in Hannover."

In 2021 plant Stichting SPRING twee festivals: SPRING Performing Arts Festival in mei en SPRING in Autumn in het najaar.

Foto © Anna van Kooij

Door Lotte Verkaik

De Pandora is weer gevuld. Ditmaal niet met plassen bier, vunzige deuntjes en de geur van testosteron, maar met dertig stoelen. Dertig stoelen op anderhalve meter afstand, uitgerust met een koptelefoon. Tegenover deze opstelling zien we performer en componist Genevieve Murphy achter haar keyboard staan. Haar vingers glijden geluidloos over de toetsen. Nieuwsgierig loop ik naar mijn stoel, waar de lampjes van de koptelefoon mij uitnodigend toe knipperen… 

In I Don’t Want To Be An Individual All On My Own neemt Murphy de toeschouwer mee naar haar achtste verjaardag. Al snel worden verschillende personages geïntroduceerd met corresponderende geluiden. De volwassen personages in het verhaal worden benadrukt met het geluid van een leeglopende ballon, de kinderen met speelgoed-mondfluitjes. Van die fluitende lipjes met een soort propellor erin. Iets waarvan je vergeet dat het bestaat totdat je zelf weer kinderen krijgt of naar deze voorstelling gaat, vermoed ik. 

Wat ik probeer te zeggen is dat er onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende personages door contrasterende nostalgische geluiden. Dit alles om het thema van de voorstelling te introduceren: individualiteit en hoe wij als mensen zich toch tot elkaar blijven verhouden. De verjaardagsherinnering die centraal staat in het stuk, is namelijk de gebeurtenis waar de kleine Genevieve zich voor het eerst van haar eigen individualiteit bewust wordt. Een harde confrontatie; vandaar dat de toeschouwer geforceerd wordt om haar in de herinnering te vergezellen.  

Achter Murphy staat een tafel met willekeurige attributen. Naast haar staat een 3Dio: professionele binaural microfoons. Het apparaat is een klein doosje versierd met twee menselijke oren. Schattig en vervreemdend. Murphy pakt een grote bol geluidsband van de tafel en loopt een rondje om de microfoon. In de koptelefoon hoor ik stappen naast me, achter me… Alsof het mijn oren zijn die nieuwsgierig uit het doosje piepen. Het is een prikkelend aanzicht en laat mijn zintuigen een beetje tuimelen. De geluidsband wordt omgewisseld met andere alledaagse voorwerpen. Rondjes worden gelopen.

rrrrrritsel knisper ritsel ritselr rrrrrrrrrrits         (bol geluidsband) 
padadamdam padamamdam pipipidew         (speelgoedsaxofoon) 
ssshpiep sshpiep sshpiep sshpiep sshpiep     (een stift tegen een ballon?) 
pop pop pop pop pop pop pop pop pop         (Starbucksbeker)

Dan drukt Murphy op de loop button en vormen de geluiden zich tot een geheel hoorspel. Plots zit ik daar, gehurkt met de jarig job in de bosjes. De takjes ritselen, vogels fluiten, kinderen spelen. Murphy’s stem galmt door mijn hoofd... Samen reflecteren we op de aanwezige figuren. Haar iets té aangeschoten grootmoeder, de vreemde man met een baby, de performance artist die iedereen de stuipen op het lijf jaagt. Terwijl de personages geïntroduceerd worden als ‘Anders’ (dat wat het hoofdpersonage niet is), vindt er een interessante ontwikkeling plaats: mijn gedachten smelten samen met de performer. Alsof de koptelefoon mij de mindset van een achtjarige afdwingt.

Murphy doesn’t want to be an individual all on her own, dus forceert ze de toeschouwer om haar te vergezellen. De koptelefoon biedt een schijn van intimiteit en verbondenheid in de geïndividualiseerde wereld. Totdat er gevraagd wordt om de koptelefoon af te zetten. Wat volgt is een kwetsbare opstelling waarin het publiek ook de existentiële confrontatie van het individueel bestaan moet onder ogen moet zien. Daar zit je dan, in de Pandora, allemaal op je eigen stoel. De tijden vol zweterige lichamen voelen lichtjaren hier vandaan. Maar toch voel ik mij verbonden. De verbintenis zit ‘m niet meer in een subtiele aanraking of dans, maar in de afwachtende blikken, de vocale stilte tijdens het geklap en de glimlach van de meneer met de rode sjaal die mij ongemakkelijk voorlaat in de deuropening. Nog nooit is verbintenis zo aanwezig doch onbereikbaar geweest.

Foto: Bas de Brouwer

Als lid van de Raad van Toezicht lever je een belangrijke bijdrage aan de toonaangevende festivals die Stichting SPRING organiseert. De Raad van Toezicht bestaat uit drie tot zeven betrokken leden. De Raad van Toezicht controleert en adviseert de tweekoppige directie die bestaat uit een artistiek directeur en een zakelijk directeur en die de stichting feitelijk bestuurt. De stichting onderschrijft de Governance Code Cultuur. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat de individuele leden hun specifieke kwaliteiten en expertises aan de Raad van Toezicht kunnen bijdragen. Daartoe zoeken we een lid met een maatschappelijk profiel, een lid met een economische achtergrond en een lid met expertise in marketing/communicatie. Het betreft drie onbezoldigde functies voor een termijn van drie jaar met de mogelijkheid tot verlenging van maximaal twee termijnen. De Raad van Toezicht komt vier keer per jaar bijeen. Daarnaast zijn leden van de Raad van Toezicht beschikbaar voor overleg per telefoon of e-mail.

GA NAAR VACATURE